Failliet Big Bazar kon nooit echt concurreren met succesvolle discounters
"Eigenlijk kun je ons een beetje vergelijken met aasgieren." Zo stelt de onbekende koopjesjager Jerke Kooistra zich twee jaar geleden in De Telegraaf voor als nieuwe eigenaar van Big Bazar. "Hij is heer en meester in dit soort handel", prijst Michiel Witteveen van de Mirage Retail Group in hetzelfde interview Kooistra aan.
Het goedkoop kopen en verkopen van massapartijen leerde Kooistra van zijn grootvader. Opa Kooistra uit Dokkum ging in de jaren dertig met een bakfiets langs de huizen met koopwaar voor een dubbeltje.
Het korte interview in De Telegraaf blijkt een zeldzaamheid van de mediaschuwe ondernemer uit Friesland. Zijn handen jeuken om Big Bazar uit te breiden en winstgevend te maken, vertelt hij. Maar na Blokker en Mirage, bijt ook deze eigenaar zich stuk in de keten. En hoe dieper Big Bazar in de problemen raakt, des te moeilijker Kooistra te bereiken is. Niet alleen voor schuldeisers en journalisten, ook op rechtbankzittingen over niet-betaalde huur komt de ondernemer niet opdagen.
Reddingsplan
Kooistra vecht voor zijn bedrijf, zo reageert hij als de NOS hem in juli voor de eerste en tegelijk laatste keer aan de lijn krijgt. "Een fout in de agendering", legt hij uit. "Als zij niet akkoord gaan met een lagere huur, willen wij niet meer samenwerken. Dat gaat gewoon niet in de huidige marktomstandigheden", zegt hij over de verhuurders met wie hij al maanden in de clinch ligt.
Maar terwijl niemand er meer in gelooft, weet Kooistra toch tot twee keer toe een faillissementsverzoek van tafel te krijgen voor een afkoelingsperiode. Vorige week tovert hij een reddingsplan uit de hoge hoed via een gewezen schuldeiser, die nu 2 miljoen euro in de keten zou willen steken. Als de rechtbank in Leeuwarden weinig geloof heeft in de plannen, werpt Kooistra maandag de handdoek in de ring. Een dag later verklaart de rechtbank in Amsterdam de keten failliet.
Op=op-winkels
De koopjesketen had het vanaf dag één lastig. Het was het antwoord van de Blokker Holding op de op=op-winkels die steeds meer en sneller klanten weglokten bij de gevestigde huishoudwinkels. Bij Xenos, Kruidvat, Trekpleister en vooral Action waren zelfs A-merken 30 tot zelfs wel 40 procent goedkoper.
Daar lag de familie Blokker al snel wakker van. Midden jaren tachtig werd al tot actie overgegaan met de lancering van Giraffe. De concurrent van het indertijd populair wordende Kwantum kon alleen amper winst maken. Daarop bedacht Blokker in 2003 het Holland Handels Huis. Het idee: een goedkope winkel die er toch exclusief uitziet. De reacties waren negatief. Klanten die aan de Mariastraat in Apeldoorn de eerste omgebouwde Giraffe binnenwandelden, moesten er niets van hebben.
Op dezelfde plek probeerde Blokker in 2007 weer een nieuwe formule: Big Bazar. Schappen van anderhalve meter hoog waardoor klanten hun koopjes makkelijker konden vinden, in plaats van tot aan het plafond rijzende volgepropte stellages. "Dat was waar we bij Holland Handels Huis opmerkingen over kregen", legde verkoopleider Michel Willems de nieuwe formule uit in dagblad De Stentor.
De nieuwe formule lijkt net op tijd gevonden. Tijdens de financiële crisis van 2008 stappen consumenten massaal over naar discounters. Deed in 2012 nog 40 procent van de Nederlandse huishoudens weleens boodschappen bij de Action, in 2017 was dat 75 procent.
Big Bazar in de etalage
Maar waar het discountshoppen goed was voor Big Bazar, daar trof het koopjesjagen eigenaar Blokker zelf. Na een volledig mislukte poging om de keten te verhippen, door onder meer actrice Sarah Jessica Parker voor een tv-commercial in te huren, moest de Blokker het mes zetten in alle winkels.
Tot verbazing van winkelstraatspecialisten wordt Big Bazar in de etalage gezet. "Blokker heeft veel concurrentie van de Action en daar was Big Bazar nou juist het antwoord op", stelde hoogleraar Kitty Koelemeijer.
Van een verkoop komt het niet. De familie geeft in 2019 de strijd op en doet het gehele concern na 122 jaar over aan bestuursvoorzitter Witteveen. Hij krijgt zelfs geld mee. Dochter Big Bazar blijft ondanks Witteveen verder afglijden. In 2021 mag Kooistra een poging wagen. De allerlaatste, zo lijkt het.
