Wederopbouw rampgebied Marokko is race tegen de klok

• Samira Jadir

  correspondent Marokko

Bijna twee weken na de zware aardbeving in het zuiden van Marokko is de hulpverlening aan de slachtoffers nog in volle gang. Nu de reddingsoperaties en het bergen van de lichamen op hun einde lopen, richt de Marokkaanse overheid zich op het bieden van hulp aan een getraumatiseerde bevolking die alles is kwijtgeraakt.

Huisvesting, voeding en medische zorg zijn de dingen waaraan de slachtoffers nu vooral behoefte hebben. Het blijkt alleen geen eenvoudige opgave te zijn om iedereen te helpen: het rampgebied is uitgestrekt en veel getroffen dorpen zijn onder normale omstandigheden al moeilijk te bereiken. Vanwege de naderende winter is het bovendien een race tegen de klok.

In de provincie Chichaoua, ten westen van Marrakech, heeft vooral de omgeving rond het dorp Assadil het zwaar te verduren gekregen. Om deze reden hebben hulpverleners van de Mohammed V Stichting dit dorp gekozen om hun medische hoofdkwartier er op te zetten.

"In deze omgeving staat in de meeste dorpen geen huis meer overeind", vertelt Abderahmane Sabir. Hij is verantwoordelijk voor het opzetten van hulpprojecten van de stichting. Veel slaap heeft hij de afgelopen week niet gehad. "We hebben hier een noodhospitaal opgezet waar mensen uit de regio naartoe komen. Maar we gaan ook naar de mensen toe die op verschillende plekken in tenten verblijven, dan kunnen we ter plekke zien of er nog medische hulp nodig is."

Psychologische hulp

In een gebouwencomplex van een middelbare school dat nog deels overeind staat, worden medicijnen opgeslagen en gesorteerd. Dokter Anas Ben Amarti vertelt dat hij de hulpvraag in de loop van afgelopen week heeft zien veranderen. "In de eerste dagen na de aardbeving werden er vooral zwaargewonde mensen binnengebracht. De zwaarste gevallen werden doorgestuurd naar ziekenhuizen in de regio of in Marrakech. Nu zien we vooral patiënten die chronisch ziek zijn en dringend behoefte hebben aan medicijnen."

Omdat de grote toestroom van mensen in acute nood is afgenomen, is er volgens Ben Amarti ook tijd om de slachtoffers wat psychologische hulp te bieden. "De meeste artsen die hier worden ingezet spreken de lokale taal, Tamazight. Zo kunnen we goed met de mensen communiceren en kunnen ze hun verhalen bij ons kwijt", legt hij uit.

Hoewel er medische noodhulp wordt aangeboden, lukt het slachtoffers niet altijd om er daadwerkelijk gebruik van te maken. Bij een riviertje dat dwars door het dorp stroomt staan Aïcha en haar schoondochter Nora de weinige kleren die ze nog over hebben te wassen. "Een van mijn dochters lijdt aan bloedarmoede en is er slecht aan toe. We hebben veel geld moeten lenen zodat we haar voor een onderzoek naar een ziekenhuis konden brengen", vertelt Aïcha. Omdat veel dorpsziekenhuizen niet meer overeind staan, moeten de inwoners soms uren reizen om een ander hospitaal te bereiken.

De vrouwen wassen kleding in de rivier:

Nora is nog steeds in shock vanwege de vele familieleden die ze heeft verloren. "Ik heb mijn vader en mijn moeder door de aardbeving verloren. Van het gezin van ouders zijn alleen ik en mijn broer nog over. Mijn man is alles kwijtgeraakt. We hebben hulp nodig, we hebben geen kleding, geen eten en geen huis. Heel het dorp is weg."

Haar schoonvader vertelt hoe ze nu moeten leven: "Ik heb mijn eigen gezin en de gezinnen van mijn zoons onder mijn hoede. We slapen nu met elf mensen in één tent." Toch ziet hij in deze moeilijke situatie nog een lichtpuntje. "Sinds de aardbeving stroomt er ineens water door deze rivier. We hebben hier al tijden een tekort aan water en het regenseizoen is nog niet eens begonnen. Dit is een zegening van God."

Dorpsbewoner Mohammed maakt zich juist zorgen over het naderende regenseizoen. In de winter wordt het in het rampgebied ronduit koud. Jaarlijks zijn er in Marokko al inzamelingsacties om de mensen in deze regio te voorzien van warme dekens en kachels. "Elke winter hebben we het door de regen in onze huizen al vreselijk koud. Nu slapen we in tenten en liggen we praktisch in de open lucht, dat wordt een lijdensweg", zegt Mohammed.

De Marokkaanse overheid heeft inmiddels een plan gepresenteerd voor de financiering van de wederopbouw. Ook is er een voornemen om de aardbevingsslachtoffers tijdelijk op andere plekken onder te brengen. Maar volgens Mohammed is dit voor de meeste mensen uit de regio helemaal geen optie. "De mensen hier leven van het land, we verbouwen olijven en groenten, dat is ons inkomen. We kunnen hier niet zomaar weg."