'Ambtenaren wilden dat koningin Boris Johnson zou aanspreken op gedrag'
Op het hoogtepunt van de coronapandemie in Groot-Brittannië hebben hoge ambtenaren er bij Buckingham Palace op aangedrongen dat toenmalig premier Johnson zou worden aangesproken op zijn gedrag. Zelfs de mogelijkheid om koningin Elizabeth te vragen dat te doen in haar wekelijkse een-op-een-gesprekken met de premier heeft op tafel gelegen.
Dat blijkt in een aflevering van een BBC-documentaire over de chaos die heerste in het VK tussen 2016, het jaar van het Brexit-referendum, en 2022: een periode van zes jaar waarin het land vier premiers versleet en te maken kreeg met de verstrekkende gevolgen van de coronapandemie.
Op basis van gesprekken met direct betrokkenen concluderen de makers dat er in mei 2020 grote spanningen heersten tussen Johnson en zijn politiek adviseurs aan de ene kant, en de Civil Service, een groep gezichtsbepalende ambtenaren aan de andere kant.
Uiterst grimmig en totaal gestoord
Die liepen zo hoog op dat leden van de Civil Service hun zorgen overbrachten aan Buckingham Palace. Met name Johnsons omstreden adviseur Dominic Cummings en de baas van de Civil Service, Sir Mark Sedwill, hadden het hevig met elkaar aan de stok, wat uiteindelijk leidde tot het vertrek van Sedwill.
Een bron omschrijft de sfeer op de ambtswoning van de premier op Downing Street 10 als "uiterst grimmig, en totaal gestoord". De verhouding tussen het team van Johnson en de Civil Service was volgens deze bron "helemaal kapot".
Een andere bron merkt op dat Johnson zelfs "moest worden herinnerd aan de grondwet". De premier en zijn naaste medewerkers veroorzaakten meermalen schandalen doordat ze zich in 2020 en 2021 niet aan de strenge coronamaatregelen hielden die voor iedereen golden.
Zo waren er in die periode borrels en feestjes op Downing Street 10, terwijl het toen absoluut niet was toegestaan om met meerdere mensen bij elkaar te komen. Johnson loog tegen het parlement over 'Partygate' en de kwestie leidde uiteindelijk tot zijn vertrek uit het Lagerhuis, omdat hij een vernietigend rapport erover niet wilde afwachten.
Onwettig
In september 2019, in de aanloop naar de Brexit, zette Johnson korte tijd het parlement buitenspel. Het hooggerechtshof oordeelde al snel dat dat onwettig was. De actie leidde tot gefronste wenkbrauwen op Buckingham Palace, omdat die zogenoemde 'prorogation' formeel een besluit is van het staatshoofd, destijds dus koningin Elizabeth, en de premier er alleen over adviseert.
Het team van Boris Johnson zegt desgevraagd tegen de BBC dat er nooit iets ongrondwettigs is gebeurd in zijn regeringsperiode, en dat Johnson daar ook nooit door iemand van het koninklijk huis op is aangesproken.
Buckingham Palace onthoudt zich zoals vrijwel altijd van commentaar.
