Paus Pius XII kreeg al in 1942 brief met gedetailleerde info over Holocaust
De omstreden paus Pius XII is waarschijnlijk al eind 1942 op de hoogte gebracht van de ernst van de Holocaust. Dat blijkt uit een brief die is gevonden in de archieven van het Vaticaan. De vondst is openbaar gemaakt met goedkeuring van functionarissen van de Heilige Stoel.
De verdediging van het Vaticaan was altijd dat het tijdens de Tweede Wereldoorlog niet wist dat Joden op grote schaal werden vermoord. Maar de opgedoken brief, die gedateerd is op 14 december 1942, vermeldt dat er toen tot 6000 Polen en Joden per dag werden gedood en in de ovens van vernietigingskamp Belzec in Polen eindigden.
'Pius XII wist ervan'
Het document, gericht aan de persoonlijk assistent van de paus, was geschreven door een Duitse jezuïet die in het verzet zat in nazi-Duitsland. Volgens Vaticaan-archivaris Giovanni Coco, die de brief vond, heeft het document enorme waarde. "Paus Pius XII wist van de Holocaust", kopt de Italiaanse krant Corriere della Sera, die de vondst heeft bekendgemaakt.
In het artikel wordt niet expliciet vermeld of de paus de brief zelf gelezen heeft. Maar volgens de auteur wordt het onmogelijk voor het Vaticaan vol te houden dat Pius XII onvoldoende geïnformeerd was over de genocide door de nazi's.
Sinds een aantal jaren zijn de Vaticaanse archieven geopend voor een groep wetenschappers om de ambtsperiode van Pius XII (1939-1958) te onderzoeken. Het onderzoek moet helderheid geven over het handelen van de paus in oorlogstijd.
Critici stellen dat Pius XII bewust zijn ogen heeft gesloten voor de Holocaust door zich er niet openlijk over uit te spreken. De auteur John Cornwell van het boek Hitlers Paus (1999) poneert zelfs dat Pius XII een antisemiet was. Het Vaticaan spreekt deze beschuldigingen tegen en zegt dat de paus niet voldoende geïnformeerd was over wat er gaande was in de concentratiekampen.
Duizenden Joden laten onderduiken
Achter de schermen heeft Pius XII zich ingezet om Joden te beschermen, zeggen zijn aanhangers. Recent onderzoek ondersteunt het beeld dat de Rooms-Katholieke Kerk hulp heeft geboden. Zeker 3200 Joden waren ondergebracht in katholieke kloosters in Rome, of bij katholieke burgers. Dat concludeerden onderzoekers over de periode tussen 1943 en juni 1944, toen Rome werd bevrijd.
Voorstanders van Pius XII begonnen in de jaren 60 een proces om hem zalig te laten verklaren. Maar die procedure kwam vanwege de vele controverse over hem al vrij snel stil te liggen.
