Omstreden Zuid-Afrikaanse oud-politicus Buthelezi (95) overleden
De Zuid-Afrikaanse oud-politicus Mangosuthu Buthelezi is na een lang ziekbed overleden op 95-jarige leeftijd. Hij was leider van de Zoeloes en oprichter van de Inkatha Freedom Party, na het ANC en de Nationale Partij de derde politieke partij van Zuid-Afrika. Buthelezi stond decennialang aan het hoofd van deze partij.
Hij was omstreden, omdat het ANC hem er in de jaren 70 en 80 van betichtte dat hij collaboreerde met het apartheidsregime. Buthelezi was hoofd van het zogenoemde thuisland Zoeloeland, de tegenwoordige provincie KwaZoeloe-Natal.
Deze tien 'thuislanden' waren door het apartheidsbewind in het leven geroepen om wit en zwart ook in fysiek opzicht zoveel mogelijk uit elkaar te houden, waarbij de zwarte bevolkingsgroepen gedwongen werden om zich in afgelegen en arme regio's te vestigen.
De leiders van de thuislanden werden door het ANC gezien als marionetten van het regime. Ook op andere vlakken botste Buthelezi met het ANC: zo was hij gekant tegen het internationale sanctiebeleid tegen Zuid-Afrika en was hij een warm voorstander van de vrije markt.
Uitmuntend leider
In de jaren 80 en vroege jaren 90 raakten het ANC en de Inkatha Freedom Party verwikkeld in een bloedig conflict, dat in met name Zoeloeland en het toenmalige Transvaal (nu de provincie Gauteng) aan honderden mensen het leven kostte.
Het dieptepunt kwam in 1994 toen 20.000 aanhangers van de Inkatha Freedom Party demonstreerden bij het hoofdkwartier van het ANC uit protest tegen de naderende algemene verkiezingen - de eerste waaraan ook de zwarte bevolking mocht meedoen. Ordetroepen van het ANC schoten negentien betogers dood, het bloedbad ging de geschiedenis in als het Shell House Massacre.
Buthelezi besloot ondanks alles om toch mee te doen aan de verkiezingen (een week voordat ze werden gehouden), waarop de strijdbijl met het ANC werd begraven. Hij werd minister van Binnenlandse Zaken onder president Mandela en zou die functie ook vervullen onder Mandela's opvolger Mbeki.
Daarna bleef hij tot aan zijn dood parlementslid. Zijn overlijden is bekendgemaakt door president Ramaphosa, die hem "een uitmuntend leider" noemde.