Akkoord voor longpatiënten, hoeven niet meer onnodig van medicijn te wisselen
De praktijk dat longpatiënten noodgedwongen van medicatie moeten wisselen omdat dat de zorgverzekeraar financieel beter uitkomt, wordt aan banden gelegd. Het Longfonds heeft een akkoord gesloten met onder meer de brancheorganisaties van de zorgverzekeraars, apothekers en huisartsen.
Het akkoord moet ervoor zorgen dat de 1,2 miljoen longpatiënten niet onnodig hoeven te wisselen van inhalatiemedicatie. Dat gebeurt nu nog wel en het is niet ongewoon dat ze dan last krijgen van nare bijwerkingen.
Longpatiënt Maria Toren-Ronchetti krijgt bijvoorbeeld epilepsieaanvallen als ze niet precies de goede medicatie krijgt:
Uit representatief onderzoek van het wetenschappelijk instituut Nivel blijkt dat vorig jaar ruim 40 procent van de longpatiënten moest overstappen op een ander medicijn. In totaal had bijna de helft van die medicatiewissels een niet-medische reden, zoals het voorkeursbeleid van de verzekeraar (25 procent) of medicijntekorten (23 procent).
De belangrijkste niet-medische reden voor wisselen - de verzekeraar vergoedt het middel niet meer - moet met dit akkoord tot het verleden behoren. Zorgverzekeraars mogen straks nog maar eens in de vier jaar een longpatiënt op basis van hun voorkeursbeleid overzetten naar een ander middel. Maar als de arts aangeeft dat er helemaal niet gewisseld mag worden vanwege medische noodzaak, dan mag het niet gebeuren.
Goede begeleiding
Als er tóch wisselingen moeten plaatsvinden, bijvoorbeeld bij een tekort van een medicijn, dan moeten patiënten hierin goed worden begeleid door apothekers en huisartsen.
"En dat punt vind ik echt een doorbraak", zegt Michael Rutgers, directeur van het Longfonds. "Het komt nu nog regelmatig voor dat mensen een zak met medicatie krijgen, zonder goede instructie. Zo kan het echt fout gaan omdat mensen na een medicatiewissel hun medicijnen verkeerd gebruiken. Daar zijn nu ook afspraken over gemaakt."
Rutgers erkent dat dit akkoord niet voorziet in het oplossen van de medicijntekorten. "Dat kun je ook niet alleen voor longmedicatie regelen, dat moet je voor geneesmiddelen in het algemeen oplossen."
Nederland achteraan in de rij
En dat is niet eenvoudig. Grondstoffen en medicijnen worden door een kleine groep fabrieken gemaakt in lagelonenlanden als China en India. Eén productiefoutje in één fabriek kan leiden tot een kettingreactie in de logistieke keten met een wereldwijd tekort als gevolg.
Maar in Nederland duurt dat tekort doorgaans langer dan in omringende landen. Farmaceuten verdienen minder geld in Nederland door het effectieve voorkeursbeleid (preferentiebeleid) van de zorgverzekeraars. Dit beleid drukt immers de prijzen van medicijnen. Dat maakt Nederland een onaantrekkelijk land om zaken mee te doen. Dus wanneer de schaarse medicijnen weer beschikbaar zijn, gaan deze middelen eerst naar landen waar men meer betaalt dan in Nederland.
De groothandels zijn begin dit jaar verplicht zogeheten ijzeren voorraden aan te houden. Er moet op zijn minst een buffer zijn van een maand. Maar volgens de brancheorganisatie van de groothandels is er nog niets terechtgekomen van die ijzeren voorraad. Betrokken partijen en het ministerie van Volksgezondheid hebben nog geen overeenstemming over wie de kosten van deze grote voorraden moet dragen. Dit najaar zou daar meer duidelijkheid over moeten komen.
Longfonds houdt partijen in de gaten
Artsen en apothekers pleiten er al langer voor dat zorgverzekeraars hun preferentiebeleid minder rigide maken. Dan zou Nederland wat minder lang in de wachtrij komen te staan en worden de gevolgen van tekorten minder extreem gevoeld door patiënten.
Wellicht dat het nieuwe akkoord dit effect al heeft voor de longpatiënten in Nederland. "Zeker omdat ze beter begeleid moeten gaan worden als er wel overgestapt moet worden", aldus Rutgers. "Of dat ook daadwerkelijk gebeurt zullen we daarom ook scherp in de gaten houden. Daarvoor hebben we ook een meldpunt. Een akkoord is één ding, dat daadwerkelijk uitvoeren is punt twee."
