Heineken eindelijk weg uit Rusland, staatskas in Moskou profiteert mee

Bierbrouwer Heineken heeft zijn Russische bieractiviteiten verkocht en vertrekt definitief uit Rusland. Het gaat om zeven brouwerijen en 1800 lokale medewerkers. Op de verkoop en vertrek schrijft Heineken 300 miljoen euro af. De koper is de Russische industriële Arnest Group, die het symbolische bedrag van 1 euro betaalt.

Daarnaast betaalt de koper de zogenoemde vertrekbelasting aan de Russische staatskas. "Dat was onderdeel van de onderhandelingen", zegt een woordvoerder van Heineken. "Wij wilden zelf niets betalen aan de Russische overheid." Heineken wil niet zeggen om hoeveel geld het gaat. Het bedrag wordt vastgesteld door een Russische taxateur.

Duurde lang

Topman Dolf van den Brink: "Hoewel dit proces veel langer heeft geduurd dan oorspronkelijk verwacht, stelt deze transactie de toekomst van onze medewerkers in Rusland veilig en biedt het ons de gelegenheid om op een verantwoorde wijze uit Rusland te vertrekken."

Bij het vertrek was volgens Van den Brink een dreigend financieel verlies niet het belangrijkste punt. "Het hoofdpunt was hoe zorg je dat je een betrouwbare partij vindt, zonder sancties en niet te dicht op de autoriteiten. Hoe zorg je voor betrouwbare werkgelegenheidsgaranties en wat voor ons ook heel belangrijk was, is zoveel mogelijk van onze internationale merken terug te kunnen trekken."

Nog 100 miljoen schuld

Geen internationale merken meer maakte de deal niet makkelijker. De Russische activiteiten leden volgens Heineken zes van de laatste tien jaar verlies. Zonder internationale merken wordt winst maken moeilijker. Alle Heineken-merkproducten zijn al in 2022 van de Russische markt gehaald. De productie en verkoop van Amstel wordt de komende zes maanden afgebouwd.

Voorwaarde bij de verkoop is wel dat een paar kleinere regionale biermerken nog drie jaar gebrouwen zullen worden. Heineken zal verder geen merkondersteuning bieden en evenmin inkomsten, royalty's of andere vergoedingen uit Rusland ontvangen.

Gehoopt wordt dat er nog 100 miljoen euro aan bedrijfsschuld in termijnen wordt terugbetaald door Arnest. Het bedrijf heeft dat toegezegd. Wie dat geld nog te goed heeft wil Heineken niet zeggen.

De Arnest Groep is een conglomeraat van bedrijven, die onder meer verpakkingen, cosmetica en huishoudelijke producten maken. Vorig jaar kocht Arnest Group ook de Russische activiteiten van een Amerikaans verpakkingsbedrijf. Zo werd het al een toeleverancier van Heineken.

Russische controle voorkomen

Heineken kondigde in maart 2022, kort na de Russische invasie in Oekraïne, aan dat het zich wilde terugtrekken, maar de verkoop bleek complex en duurde lang. De bierbrouwer laadde de verdenking op zich eigenlijk niet weg te willen.

Met de verkoop komt Heineken beter weg uit Rusland dan de Deense bierbrouwer Carlsberg. De Carlsberg-brouwerijen in Rusland werden onlangs onder bewind gesteld van een bestuurder die is aangewezen door de Russische staat. Dat risico bestond ook voor Heineken, zegt Van den Brink. "We hebben vanaf het begin gezegd dat we wilden voorkomen dat het bedrijf in handen zou vallen van de Russische staat."

Een van de 'key dingen' was daarbij volgens Van Den Brink voorkomen dat het bedrijf failliet ging. "De Russische wetgeving is daar heel duidelijk over. Als je een bedrijf bewust failliet laat gaan, is dat een criminal offence. Dan loop je twee risico's, het risico van nationalisatie en het risico dat je lokale mensen crimineel vervolgd worden. Dat hebben we altijd willen voorkomen."

Heineken heeft ongeveer 20 jaar in Rusland gezeten, maar de Russische bierbusiness was moeilijk en niet echt winstgevend. Er is geen call-optie afgesproken om terug te keren met recht op terugkoop.