Sneeuwwitje de feminist: hoe Disney zijn imago verandert met remakes

• Anouk Wiltink

  redacteur Online

Pas volgend jaar wordt de live-action versie van de bekende Disney-film Sneeuwwitje verwacht, maar nu al levert de Hollywood-productie de nodige discussie op. Aanleiding zijn interviews met Rachel Zegler, waarin de jonge Amerikaanse actrice vertelt over haar hoofdrol in de film.

Als het aan Zegler ligt, wordt er in de nieuwe versie van de film helemaal niemand wakker gekust door een prins. "We hebben een Sneeuwwitje geschreven die niet wordt gered door een prins die haar stalkt. Ze droomt niet van ware liefde, ze droomt over de leider die ze kan worden", zegt ze onder meer tegen tijdschrift Variety.

Op TikTok levert het Zegler kritiek op. Haar volgers verwijten haar een cynische houding over de in 1937 uitgebrachte tekenfilm. "Ik denk niet dat ik ooit zo'n neerbuigende, zelfvoldane Disney-prinses heb gezien in mijn leven", luidt een van de reacties.

Hollywood-logica

Het is niet de eerste keer dat Disney een live-action film inzet om een punt te maken, ziet filmwetenschapper Dan Hassler-Forest. Ook bij eerdere remakes als De Kleine Zeemeermin, waarin het witte tekenfilmfiguur door een zwarte actrice werd gespeeld, was dit het geval. Sneeuwwitje lijkt eveneens een live-action film te worden waarmee Disney zijn conservatieve imago probeert af te schudden.

Trailer van Disney's remake van De Kleine Zeemeermin:

"Dit is de Hollywood-logica van dit moment", zegt Hassler-Forest. "Bestaande films met herkenbare karakters worden opnieuw uitgebracht of herschreven. Disney moet daarin twee dingen tegelijk doen: beroemde karakters behouden voor attractieparken en dekbedovertrekken, maar ook meegaan met ontwikkelingen in de manier waarop we omgaan met identiteit, macht en politiek."

In de films moet Disney de klassieke, uitgesproken conservatieve tekenfilms polijsten en bijschaven, vervolgt de filmwetenschapper. "Hierin zaten echt racistische en seksistische elementen. Een prinses wakker kussen terwijl ze slaapt: tegenwoordig zouden we dat grensoverschrijdend noemen. En die wijzigingen zie je terug in remakes als The Little Mermaid en The Lion King."

Hoewel veel fans blij zijn met deze ontwikkeling, vechten sommigen ertegen. Dat is volgens Hassler-Forest omdat zij denken dat de originele versie ook de enige versie is. "Maar ook dit zijn al remakes van het originele verhaal. In de oorspronkelijke versie is Sneeuwwitje heus niet de vloer aan het vegen en aan het koken, maar in 1937 was dit hoe een vrouw zich volgens Disney hoorde te gedragen. Mensen die zeggen dat de originele versie beter is, beseffen vaak niet dat het verhaal zich al heeft aangepast aan de tijd."

Corporate wokeness

Deze extreme angst voor verandering kent een diepere oorsprong, stelt Emma Curvers, popcultuurjournalist en filmkenner voor de Volkskrant. "Disney roept voor veel mensen sentiment en nostalgie op. Daarom moeten zij volgens sommigen niet te veel sleutelen aan het oude materiaal.

In de VS is Disney het middelpunt van een zogenoemde 'war on woke', zegt Curvers. "Conservatieve Amerikanen hebben al langer kritiek op hoe Disney zich als bedrijf probeert te profileren als vooruitstrevend en zien dit als een soort knieval naar wokeheid. Die cultuuroorlog maakt iedere progressieve filmwijziging nog gevoeliger."

Dat de nieuwe hoofdrolspeelster Rachel Zegler (22) niet te spreken is over de oude verhaallijn is volgens Curvers niet zo vreemd. "Haar generatie is bekend met alle feministische kritiek op de passiviteit van de oude Disney-prinsessen. Het zou ook gek zijn als ze dat sprookje nu op precies hetzelfde manier zouden vertellen."

De sprookjesgigant wordt er door deze nieuwe versies ook van beschuldigd controverse te gebruiken voor marketingdoeleinden. Dit is een logische gedachte, merkt Hassler-Forest op. Corporate wokeness, wordt het ook wel genoemd, het verschijnsel dat commerciële bedrijven inhaken op een trend van een sociale beweging. "Het is een morele verbetering, maar ook een economisch opportunistische."

Disney bereikt hiermee de liberalen, hun belangrijkste en rijkste doelgroep. Die hechten veel waarde aan het idee dat de vrouw niet zit te wachten tot een prins voorbijkomt, maar zelfredzaam is, zegt Hassler-Forest.

Nieuwe films

Moeten we dan volledig af van het originele 'prins en prinses'-idee? "Van mij niet", zegt Curvers. "Je kunt prima een prins of prinses invliegen waar de hoofdrolspelerer uiteindelijk mee trouwt. Maar sprookjes zijn van niemand, je kunt ze altijd aanpassen. Ik denk dat er meer nadruk komt op Sneeuwwitjes eigen leven, en haar andere missie: niet vermoord worden door de gemene koningin."

Nog leuker zou het volgens Curvers zijn om nieuwe films uit te brengen, zoals Disney-Pixar dat doet. "Het is geen geheim dat Disney al hun klassiekers tot de laatste druppel uitknijpt. Met nieuwe films heb je ook geen gedoe over wijzigingen in het oude verhaal."