In Peru opgegraven oerwalvis was mogelijk zwaarste dier ooit

Paleontologen hebben in een woestijn in Peru de resten ontdekt van mogelijk het zwaarste dier dat ooit op aarde heeft geleefd. Het gaat om een fossiel van een walvisachtig zeedier dat volgens de wetenschappers zo'n 340 ton zwaar kon worden. Dat is iets lichter dan een lege Airbus A380, het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. Met dat gewicht zou het dier ook aanzienlijk zwaarder zijn dan de blauwe vinvis, die nu voor zover bekend het zwaarste dier ooit is.

De onderzoekers troffen bij opgravingen delen van een skelet in een berg aan. Op basis van die vondst baseerden ze hun schattingen als het gaat om de totale grootte van het dier, die de naam Perucetus colossus kreeg en zo'n 39 miljoen jaar geleden leefde. De oerwalvis zou zo'n 20 meter lang zijn geweest.

Nieuw inzicht in evolutie walvissen

In hun artikel over hun onderzoek, dat vandaag verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, stellen de onderzoekers dat de vondst dwingt om anders te kijken naar de evolutie van walvissen.

De Nederlander Klaas Post, verbonden aan het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, werkte mee aan het onderzoek en was bij de opgraving in de Ica-woestijn in Peru. In het programma Nieuws en Co op NPO Radio 1 legde hij uit dat het project twaalf jaar geleden begon met de vondst van een gigantische wervel van zo'n 180 kilo in een afgelegen berg.

"Het heeft vervolgens tien jaar geduurd om alles eruit te hakken en dat heeft uiteindelijk geresulteerd in deze publicatie", zei Post. Hij stelde dat de paleontologen hun ogen in eerste instantie niet konden geloven. "Die wervel kon er eigenlijk niet liggen en het leek ook meer op een gigantische zeekoewervel. Dan weet je: het was een heel zwaar beest. Dat is uniek voor die periode, want oerwalvisjes waren eigenlijk best klein en hadden nog achterpoten. En dit is een van de laatste oerwalvissen, maar we hadden nooit verwacht dat die zo enorm konden worden."

Volgens hem is dat een belangrijk nieuw inzicht, samen met de conclusie dat het dier waarschijnlijk niet zoals de huidige walvissen ver uit de kust, op volle zee in oceanen, leefde.

"Het skelet was waarschijnlijk zo zwaar, om zo heel dicht bij de bodem te kunnen komen. Een zeekoe heeft ook van die gigantische verbeende wervels. Hij scharrelde dus in ondiep water zijn kostje op", aldus Post.

Foto's van de opgraving in de Peruviaanse woestijn:

De blauwe vinvis topt steevast alle lijstjes als voor zover bekend het zwaarste dier ooit geleefd; een volwassen vrouwelijk exemplaar kan tot zo'n 190.000 kilo wegen, omgerekend het gewicht van ongeveer 32 Afrikaanse olifanten.

Met zekerheid kunnen de wetenschappers overigens niet zeggen dat de Perucetus colossus zwaarder was dan de blauwe vinvis; in hun artikel houden ze een schatting aan van een minimaal gewicht van 85.000 kilo tot dus ongeveer 340.000 kilo.

Cruciale delen van het skelet, zoals de schedel, zijn nog niet aangetroffen. Volgens andere wetenschappers moeten er daarom eerst meer delen van het fossiel worden gevonden, voordat er een definitief oordeel kan worden geveld over het gewicht van het dier.

Vier enorme ribben

Onderzoeker Klaas Post bevestigt dat er vooral nog veel opgegraven moet worden. "Dit artikel is geschreven op basis van dertien enorme wervels die achter elkaar lagen, een heup en vier enorme ribben. Maar ergens in die berg ligt die schedel nog", zegt Post.

Het zou de heilige graal van het dier zijn, ook al zijn de opgravingen in de afgelegen woestijn logistiek en praktisch een enorme klus. Post: "Want hoe kwam deze enorme kolos aan zijn kost op de bodem? Zeekoeien grazen namelijk en zijn eigenlijk herbivoren. En zou dit dan de eerste herbivoor geweest zijn in de walviswereld?"