Zangeres Sinéad O'Connor (56) overleden: 'Ze sloot geen compromissen'
De Ierse zangeres Sinéad O'Connor is op 56-jarige leeftijd overleden. Over de doodsoorzaak is nog niets bekendgemaakt. Haar familie meldt onder meer bij de Ierse publieke omroep RTÉ dat ze is overleden. "Met groot verdriet maken we het overlijden van onze geliefde Sinéad bekend. Haar familie en vrienden zijn er kapot van en vragen om privacy in deze moeilijke tijd."
De singer-songwriter uit Dublin bracht gedurende haar leven tien albums uit. Het bekendst werd ze met haar versie van Nothing Compares 2 U van Prince uit 1990. Ook in Nederland was het nummer haar grootste hit. Het stond acht weken op nummer één in de Top 40.
O'Connor laat drie kinderen achter. Haar destijds 17-jarige zoon Shane maakte vorig jaar januari een einde aan zijn leven, na een lange worsteling met mentale problemen. Vorige week vertelde ze op Twitter nog over haar verdriet daarover: "Ik leef sindsdien als een ondood nachtdier. Hij was de liefde van mijn leven, het licht van mijn ziel. We waren één ziel uit twee delen", schreef ze op Twitter.
Sinéad Marie Bernadette O'Connor kwam uit een katholiek gezin in Dublin. Op haar vijftiende kwam ze in een streng katholiek opvanghuis terecht nadat ze was betrapt op winkeldiefstal. Haar zangtalent werd hier ontdekt door een vrijwilliger die haar voorstelde aan haar broer Paul Byrne, die de drummer was van de Ierse rockband In Tua Nua. Ze richtte daarna een eigen band op, waarmee ze de aandacht van de muziekindustrie op zich vestigde.
O'Connor maakte direct veel indruk met haar eerste album The Lion and the Cobra uit 1987. Het album verkocht wereldwijd zo'n 2,5 miljoen exemplaren en werd genomineerd voor een prestigieuze Grammy Award. In Nederland was haar debuutsingle Troy, die het verdienstelijk deed in de Top 40, maar elders in de wereld niet populair was. In 2002 kwam een remix van het nummer uit dat een grote hit werd in de dancehitlijsten in de Verenigde Staten.
Na het succes van The Lion and the Cobra bracht de zangeres in 1990 het album I Do Not Want What I Haven't Got uit met daarop Nothing Compares 2 U. Het werd haar grootste hit die in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en in veel landen in Europa waaronder Nederland op nummer 1 terechtkwam. Ook de video werd iconisch: daarin is een lange close-up te zien van de zangeres in een zwarte coltrui terwijl ze indringend kijkend het nummer zingt.
Foto van de paus
De zangeres werd daarna ook bekend om haar opzienbarende acties. Zo was ze in 1991 voor vier Grammy Awards genomineerd, waarvan ze er één won, maar weigerde ze naar de uitreiking te komen. In een brief aan de organisatie schreef ze dat ze vond dat "de commerciële kant van kunst te veel erkend wordt".
Een jaar later gaf ze een liveoptreden tijdens het Amerikaanse komedieprogramma Saturday Night Live waarin ze uit protest tegen kindermisbruik in de katholieke kerk een foto van de paus verscheurde.
Velen vonden dat ze daarmee haar carrière saboteerde, maar dat liet haar koud: "Ik heb de carrière die ze voor me hadden uitgestippeld om zeep geholpen. Ik heb het huis in Antigua dat de jongens van de platenmaatschappij in gedachten hadden verkloot. Ik heb hun carrière verkloot, niet de mijne. Het betekende dat ik live moest blijven optreden, maar daarvoor ben ik in de wieg gelegd", reageerde ze later.
Mentale gezondheid
De artiest, die leed aan een bipolaire stoornis, heeft zelf nooit een geheim gemaakt van haar eigen worstelingen met haar mentale gezondheid en haar moeilijke jeugd. Zo beschuldigde ze haar moeder van misbruik, iets waar ze over zong in haar nummer Fire on Babylon. Ook zette ze zich jarenlang in tegen kindermisbruik.
Naar eigen zeggen schoor O'Connor ooit uit protest tegen traditionele opvattingen over vrouwen haar hoofd kaal. Het werd haar handelsmerk, erkende ze later: "Ik voel me niet mezelf als ik mijn haar niet afgeschoren heb. Dus ook als ik een oude vrouw ben, zal ik het zo hebben."
Vijf jaar geleden maakte O'Connor bekend dat ze tot de islam was bekeerd en dat ze haar naam had veranderd in Shuhada Sadaqat, al bleef ze optreden onder de naam Sinéad O'Connor. In 2021 publiceerde ze de memoires Rememberings, waarin ze haar eigen kijk gaf op het tumultueuze verloop van haar zangcarrière.
In Ierland en daarbuiten baarde ze in 2019 nog eens opzien met een versie van Nothing Compares 2 U, gekleed in een rood gewaad en een hoofddoek. In het cultuurprogramma Late Late Show van de RTÉ vertelde ze over de zware jaren die ze achter de rug had, en benadrukte ze dat het nu goed met haar ging. Op sociale media werd direct gespeculeerd over een comeback.
Ze was weer bezig met een nieuw album en zou weer gaan toeren, maar tot een comeback kwam het dus niet meer. Haar vroege overlijden wordt breed betreurd. "Wereldwijd werd er van haar muziek gehouden en haar talent was nergens mee te vergelijken", reageert de Ierse premier Varadkar. "Condoleances aan haar familie, haar vrienden en iedereen die van haar muziek hield."
Ook artiesten reageren verdrietig op O'Connors dood. De Britse muzikant Tim Burgess, van The Charlatans noemt haar "de belichaming van de punk-geest". "Ze sloot geen compromissen en dat maakte haar leven moeilijker. Ik hoop dat ze rust heeft gevonden." De Ierse komiek Dara O'Brian spreekt van verdrietig nieuws. "Arm ding. Ik hoop dat ze heeft geweten hoeveel liefde er voor haar was."
Begin dit jaar zond Het Uur van de Wolf (NTR) de documentaire Sinéad O'Connor - Nothing Compares uit, over hoe ze uitgroeide tot wereldwijde popster. De film is hier terug te kijken.
