Voetballers halen uit Rusland, mag dat? 'Het is bovenal een morele kwestie'

Mag Ajax een speler uit de Russische competitie kopen terwijl er allerlei sancties gelden? Die vraag is actueel nu er in Amsterdam naar verluidt serieuze interesse bestaat voor Eduard Spertsyan van FK Krasnodar en daar de nodige kritiek op komt. "Ajax moet zich ver houden van geldstromen met een Russische partij", zegt David Tomic van de Vereniging voor Effectenbezitters (VEB) bijvoorbeeld.

Dit weekend zou technisch directeur Sven Mislintat van Ajax rond de 10 miljoen euro hebben geboden op de Armeense Spertsyan, meldden verschillende transferjournalisten op Twitter. Ook voor Oekraïner en oud-profvoetballer Evgeniy Levchenko reden om te waarschuwen. "Russische clubs betalen belasting, dus alle clubs die zaken doen met Russische clubs leveren indirect een bijdrage aan de economie", zegt hij. "Die is heel erg verweven met de politiek. Dus dan steun je dus indirect de oorlog en heb je bloed aan je handen."

Achter de schermen

FK Krasnodar is een vrij jonge club uit de gelijknamige stad in het zuiden van Rusland, dichtbij de Krim en Georgië. Sergei Galitskiy, miljardair en eigenaar van retailimperium Magnit, is de oprichter en eigenaar. Galitskiy staat op de Oekraïnse sanctielijst, maar komt niet voor op de sanctielijst van de Europese Unie.

"Dat betekent dat zaken doen met die club niet is gesanctioneerd", zegt sanctierechtadvocaat Heleen over de Linden. Wel is het volgens haar belangrijk dat achter de schermen bij de club niet eigenlijk de Russische staat of personen die wél op de sanctielijst staan het voor het zeggen hebben. "Want dan gelden de sancties alsnog." De NOS heeft niet kunnen achterhalen hoe de structuur van FK Krasnodar precies in elkaar zit.

Het is aan Ajax om die structuur goed in kaart te brengen, zegt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), dat een loket heeft voor bedrijven die zaken (willen) doen in Rusland. "Ze zullen gedegen onderzoek moeten doen naar de eigendoms- en zeggenschapsstructuur van de club en onder andere moeten nagaan of er sancties gelden tegen de aandeelhouders."

Als het zover komt, kan ook het daadwerkelijk overmaken van geld ingewikkeld worden, denkt Over de Linden. "De meeste Russische banken zijn afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT. Dan moet het dus bijvoorbeeld via een bank in Dubai gaan." Maar ook dat mag niet als de bank van de Russische club op de sanctielijst staat, zegt RVO.

Het is overigens niet zo dat Ajax de enige Europese club is die in oorlogstijd naar de Russische competitie kijkt voor nieuwe spelers. Vorig jaar kocht PSV Guus Til van Spartak Moskou en Feyenoord wilde de succesvol van Dynamo Moskou gehuurde Pool Szymansk graag langer voor de club behouden. Hij vertrok uiteindelijk twee weken geleden naar het Turkse Fenerbahçe. Ook is op Transfermarkt.nl te zien dat clubs uit andere Europese landen zoals Frankrijk, Italië en Portugal deze transferzomer een speler uit Rusland haalden.

Levchenko richt zijn oproep dan ook aan alle clubs. "Het is bovenal een morele kwestie", zegt hij. "Met de meeste clubs kun je wel constructies verzinnen waarbij je zaken doet met een derde partij. Maar je moet je realiseren wat het voor je imago betekent."

De in Oekraïne geboren oud-voetballer benadrukt dat hij op persoonlijke titel spreekt en hij niet neutraal naar de kwestie kijkt. Hij is ook voorzitter van de Vereniging van Contractspelers. "Met die pet op vind ik het zielig voor de spelers die daar zitten en weg willen."

Ajax laat weten nooit op transfergeruchten te reageren.