Toptienambitie NOC*NSF niet meer heilig: 'Gaat in Parijs om verhalen, niet medailles'

Exact één jaar voor aanvang van de Olympische Spelen in Parijs verlegt sportkoepel NOC*NSF het accent. De zogeheten 'toptienambitie', het verwezenlijken van een plek bij de beste tien landen van de wereld, is niet langer het ultieme streven.

"Het gaat straks om de verhalen, niet om de medailles", aldus Chef de Mission Pieter van den Hoogenband in gesprek met de NOS. Bij monde van de drievoudig olympisch zwemkampioen van Sydney 2000 en Athene 2004 wordt een subtiele koerswijziging ingezet.

Afgelopen dertien jaar streefde de Nederlandse olympische beweging naar een structurele plek in de top van de olympische medaillespiegel. 'Naar een winnend topsportklimaat', luidde de titel van het onderliggende beleidsstuk, opgesteld door oud-directeur topsport Maurits Hendriks.

Keerzijde

Nederland klom gestaag op de medaillespiegel afgelopen jaren. Kers op de taart werd de historische zevende plek op de ranglijst (tien keer goud, twaalf keer zilver en veertien keer brons) tijdens de laatste Spelen van Tokio.

De sportieve glorie kende ook een keerzijde. In diverse takken van sport bleek bij de wedren naar onvergankelijke olympische roem sprake te zijn van grensoverschrijdend gedrag. Landelijk werd een onderzoek aangekondigd waarin de cultuur en grenzen van topsport nader moesten worden bekeken.

Medailles halen ten koste van alles? Blindstaren op een x-aantal plakken goud? Die gedachtelijn lijkt meer en meer naar de achtergrond te verdwijnen. Zo blijkt ook uit een filmpje dat deze week verscheen, gemonteerd door de mensen achter TeamNL.

Gevraagd wordt hoeveel medailles er precies in Tokio zijn behaald. Lachend haalt een andere topsporter de schouders op. Ze heeft geen idee. Verhalen zijn immers belangrijker dan medailles, zo luidt het credo.

Torenhoge doelstellingen uitspreken? Grote verwachtingen scheppen door een streefaantal medailles te benoemen? Binnen de hogere echelons van de sportkoepel zal je die geluiden even niet horen.

Medailleklassement

"Dat medailleklassement, ik geloof het allemaal wel", meent Van den Hoogenband zelfs. Laat hij het zo zeggen: "Ik heb daar niets mee."

"We hebben als Nederland een bepaalde status in de mondiale sportwereld. Er wordt naar ons gekeken. We gaan die positie straks op onze eigen manier verdedigen. Wat dan uiteindelijk de plek op het olympische medailleklassement wordt? Echt, ik heb géén idee. Ik weet alleen wel dat we fantastisch goed gaan presteren in Parijs."

In de lichtstad moeten vooral, zoals dat binnen NOC*NSF genoemd wordt, 'medailles met glans' worden behaald. Op Papendal is de laatste jaren vooral gekeken hoe kan worden voorkomen dat sporters straks met een rotgevoel terugkijken op de Olympische Spelen, zoals na Tokio 2020 het geval was.

"Ik hoop zo veel vertrouwen te hebben dat atleten die een vervelende ervaring hebben zich bij me melden. Om ze te helpen een veilige omgeving te creëren. We moeten presteren in Parijs. Maar niet tegen elke prijs."

De oud-zwemmer zegt zijn olympische ploeg bewust geen druk op te leggen. "Ik heb het zelf altijd als heel vervelend ervaren wanneer een bobo daar iets over roept. De eindverantwoordelijken, de eigenaars van de medailles, dat zijn uiteindelijk de sporters en coaches. Die gaan de wedstrijden in."

De dienende rol die hij als Chef de Mission vervult is de oud-zwemmer een groot goed. "Het is mijn missie dat de sporters in Parijs een mooie ervaring krijgen. Je wilt niet dat mensen straks op een negatieve manier terugkijken op een vervelend evenement. We zijn nu al druk bezig om dit in goede banen te leiden. We moeten waakzaam blijven dat atleten in Parijs op een goede, verstandige manier hun sport kunnen beleven."

"Het zou heel mooi zijn als de missie van Nederlandse sporters op de Olympische Spelen is om de nieuwe generatie te inspireren. Dat probeer ik ze wel eens mee te geven. Hoe zou jij herinnerd willen worden? Hoe ga je met je collega's om? En met je tegenstanders? Hoe vertegenwoordig jij de Nederlandse sport in Parijs? Dat wordt onze missie. En hopelijk gaat dat ook nog worden omgezet in mooie resultaten die op hun beurt weer mooie verhalen opleveren."

Begrijp hem goed: de nieuwe doelstelling van NOC*NSF voor de Spelen van Parijs is geen vrijbrief voor het uitdragen van de olympische gedachte. Deelnemen is ook in de Franse hoofdstad zeker niet belangrijker dan winnen.

"De sporters weten dondersgoed wat de verwachtingen zijn. Zowel van hunzelf als van ons. We blijven ons focussen op het excelleren."

"Voor mij als Chef de Mission is de kunst om de balans te vinden, zodat we tegelijk ook een mooie tijd beleven. Dat we niet te krampachtig bezig zijn met presteren zonder te genieten. Maar we mogen ook weer niet te veel plezier hebben, want dan kunnen we niet presteren."