Trein op populaire Europese routes vaak dubbel zo duur als het vliegtuig

Reizen met de trein van en naar Nederland is gemiddeld anderhalf keer zo duur als reizen met het vliegtuig. Dat blijkt uit onderzoek van milieuorganisatie Greenpeace. Experts pleiten ervoor om dit verschil kleiner te maken. "Vliegen is veel te goedkoop", zegt hoogleraar transportbeleid Bert van Wee van de TU Delft in het NOS Radio 1 Journaal.

Greenpeace onderzocht ruim honderd populaire reisroutes in Europa. Op die trajecten bleek de trein vaak dubbel zo duur als het vliegtuig. "De route die eruit springt is die van Londen naar Barcelona", zegt Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie bij Greenpeace. "Dat treintraject is tien tot dertig keer duurder dan het vliegtuig, en je bent ook meer tijd kwijt."

Op de acht routes vanuit Nederland vond Greenpeace alleen op het traject van Amsterdam naar Warschau treintickets die goedkoper waren dan het vliegtuig.

Vliegtickets kunnen goedkoper zijn dan de trein omdat er geen heffingen zitten op kerosine, en er geen btw wordt gerekend over internationale vliegtickets, zegt hoogleraar Van Wee. "Daar is niet tegen op te concurreren met de trein."

De Nederlandse vliegtaks is dit jaar al verhoogd van bijna 8 euro naar 26 euro per vlucht. Ook betalen vliegtuigmaatschappijen iets meer voor hun CO2-uitstoot op Europese vluchten. Maar ondanks die prijsverhogingen is het vliegtuig dus nog steeds een stuk goedkoper dan de trein.

'Maak vliegen duurder'

Greenpeace pleit al jaren voor duurdere vliegtickets vanwege de vervuiling die vliegen met zich meebrengt. Gemiddeld genomen is vliegen in Europa vijf keer vervuilender dan met de trein reizen, en op sommige trajecten zelfs tachtig keer vervuilender, schrijft de milieuorganisatie in haar onderzoeksrapport.

Door internationale treinreizen goedkoper te maken, wordt de trein een aantrekkelijker alternatief voor het vliegtuig, stelt Oulahsen. Maar Van Wee lijkt een subsidie voor treinen geen goed idee. "Dan ga je de ene fout corrigeren door een tweede fout te maken."

"Het is veel beter om vliegen duurder te maken", zegt Van Wee. "Langeafstandsreizen met vliegtuig en trein zijn toch al vooral iets zijn voor mensen met hogere inkomens. Als je treinen subsidieert zou de belastingbetaler moeten betalen voor mensen die zowel ver vliegen als ver met de trein reizen."

De NOS maakt zelf ook een vergelijking tussen de trein en het vliegtuig, met een willekeurige datum: 1 september.

Uit een eerder rapport van onderzoeksbureau CE Delft blijkt dat als vliegen 1 procent duurder wordt, er ook 1 procent minder wordt gevlogen. Ook bij vliegtickets onder de 100 euro kan de prijsverhoging een effect hebben.

'Alle gedoe eromheen ook belangrijk'

Maar de consument kijkt naast de kosten ook naar de reistijd en "alle gedoe eromheen", zegt Van Wee. Zoals de serviceverlening en hoe makkelijk het is om tickets te boeken. "Ook in dat opzicht is het vliegtuig veel makkelijker dan de trein."

"Het is vaak ontzettend omslachtig om een treinticket te boeken", zegt Oulahsen. "Je moet bijvoorbeeld bij meerdere maatschappijen boeken en vaak overstappen."

Bij de reistijd met de trein valt nog veel winst te boeken, denken beiden. Als voorbeeld noemt Oulahsen het traject tussen Amsterdam en Berlijn; met de trein doe je daar zo'n 6 uur over, veel langer dan met het vliegtuig. Terwijl je over het traject tussen Madrid en Barcelona, ongeveer dezelfde afstand, slechts 2,5 uur doet.

"En kijk bijvoorbeeld naar China", vervolgt Oulahsen. "Daar kan je tussen Shanghai en Peking met de trein 1300 kilometer reizen in vijf uur tijd. Daar heeft de trein, ook qua tijd, het vliegtuig weggeconcurreerd."

NOS op 3 ging vorig jaar met de trein naar Berlijn, en zocht uit wat de voor- en nadelen zijn van het spoor ten opzichte van het vliegtuig: