Vuurwerk in Pyreneeën: Jumbo pokert, Vingegaard kraakt Pogacar, Hindley pakt geel
De eerste bergetappe van de Tour de France heeft meteen voor vuurwerk gezorgd. Podiumkandidaat Jai Hindley sloop mee in de vroege vlucht, won de vijfde rit van deze Tour met een solo op de slotklim en nam het geel over van Adam Yates.
Achter de Australiër at Jumbo-Visma vakkundig het bordje leeg van de concurrerende ploeg UAE-Emirates en kreeg de beloning voor dat gepoker toen kopman Jonas Vingegaard rivaal Tadej Pogacar resoluut uit het wiel reed.
De Deense Tourwinnaar van vorig jaar pakte zo ruim een minuut op zijn Sloveense uitdager, maar moest ook ruim vijftig seconden (inclusief bonificaties) toestaan op Hindley.
Al op de vijfde dag van de 110de Tour de France kregen de renners de eerste, zware bergrit voor de kiezen. De rit van 162,7 kilometer van Pau naar Laruns was een redelijke kopie van de etappe in de Tour van 2020 waarin Pogacar zijn eerste van nu al negen etappezeges boekte.
Die dag greep hij eenzame vluchter Marc Hirschi pas in de afdaling naar Laruns in de kraag en klopte de Zwitser, rivaal Primoz Roglic en Mikel Landa vervolgens in de sprint. Twee jaar eerder gebruikte Roglic die afdaling van de Col de Marie Blanque om weg te rijden bij onder meer Tom Dumoulin en solo naar een zege te snellen.
Laatste, zware klim
En dus werd op voorhand druk gespeculeerd over een aanval op die laatste, zware klim. Maar wie dacht dat de grote namen hun kruit droog zouden houden in de eerste echte test bergop, kwam bedrogen uit.
Bekijk in de videocarrousel hieronder de reacties na afloop.
In de geaccidenteerde aanloop naar de Col du Soudet, de eerste berg van de buitencategorie in deze Tour, sloop Hindley namelijk mee in een grote kopgroep vol grote namen.
De Australiër van Bora-hansgrohe, winnaar van de Giro d'Italia in 2022, gold vooraf als voorname kandidaat voor het eindpodium in Parijs, en had met Patrick Konrad en Emanuel Buchmann bovendien nog twee ploeggenoten bij zich. Toch leken Pogacar en Vingegaard zich geen zorgen te maken.
Jumbo-Visma had namelijk zelf Wout van Aert, Tiesj Benoot en Christophe Laporte vooruitgestuurd en ook de ploeg van Pogacar (UAE-Emirates) was vooraan vertegenwoordigd door Felix Großschartner en Marc Soler.
Daarnaast behoorden grote namen van de tweede lijn als Felix Gall, Giulio Ciccone, Julian Alaphilippe, Dani Martinez, Jack Haig, Valentin Madouas en Rigoberto Urán tot de ijzersterke kopgroep van 36 renners.
Jakobsen heeft het zwaar
Voor Fabio Jakobsen was het vanaf de start een loodzware dag. De sprinter, die gisteren in de sprint hard ten val was gekomen, moest op de eerste de beste ongeclassificeerde klim van de dag al lossen.
Met hulp van zijn lead-out Michael Mørkøv keerde Europees kampioen Jakobsen terug in het peloton en zo hield hij het vol tot de Soudet, waar hij zich omringd door vier ploeggenoten - niet eens als eerste - liet lossen.
Ook Amerikaans kampioen Quinn Simmons beleefde een zware dag, nadat hij in de beginfase tegen het asfalt was geklapt.
Van Aert maakt tempo
Vooraan liet Van Aert zich gelden. Samen met Mads Pedersen, die zich bij de tussensprint nog had laten verrassen door Bryan Coquard, en Victor Campenaerts begon hij met een voorsprong van zo'n 30 seconden aan de Col de Soudet, de eerste berg van buitencategorie deze Tour.
Pedersen moest al snel lossen, maar Van Aert stampte stoïcijns door. Zo kon Jumbo-Visma zich in het peloton verschuilen achter de helpers van geletruidrager Adam Yates en Pogacar, die aan de voet van de Soudet nog lek reed, maar met gezwinde spoed terugkeerde.
Van Aert hield het verschil met zijn achtervolgers lang constant, tot Felix Gall kort onder de top op de pedalen ging staan. De Oostenrijkse klimmer van AG2R, die al veel indruk maakte in de Ronde van Zwitserland, demarreerde kort onder de mistige top van de Soudet en stak zo twintig bergpunten op de top in de achterzak.
Daarmee stootte Gall in een klap Neilson Powless (EF) van de troon in het bergklassement. En achter hem werd ook meteen duidelijk wie nog meer ambities heeft naar de bollentrui: van Giulio Ciccone was dat al bekend, maar hij liet zich op de top verrassen door Dani Martínez, die blijkbaar ook wel zin heeft in bergprijs.
Hindley kwam als vijfde over de top en - belangrijker - had op dat moment nog altijd ruim vier minuten voorsprong op het peloton met daarin zijn concurrenten voor het eindklassement.
Van Aert weer in de aanval
In de afdaling keerden flink wat gelosten terug, maar eenmaal beneden koos de Let Krists Neilands (Israel-Premier Tech) het ruime sop. Twee mannen gingen in de achtervolging en kregen de Let net na de Col d'Ichère te pakken: tweevoudig wereldkampioen Alaphilippe en...Van Aert!
Een blik op het peloton leerde dat UAE-Emirates de twee pionnen in de kopgroep, Soler en Großschartner, had terug geroepen om samen met Mikkel Bjerg de kloof van vier minuten met Hindley wat terug te brengen.
Aan de voet van de loodzware slotklim, de Col de Marie Blanque (7,7 kilometer à 8,6 procent, maar met de laatste vijf kilometers dik boven de tien procent) was het verschil nog altijd drie minuten.
Op het minder steile eerste deel van de slotklim legden twee AG2R-ploeggenoten van Gall een moordend tempo op in de kopgroep, waardoor de groep gereduceerd werd tot een man of acht.
Vier kilometer onder de top bij aanvang van het echt steile gedeelte nam Gall over en hij kreeg alleen Hindley met zich mee. Ciccone en Buchmann hielden de twee binnen schootsafstand, Martínez en Haig moesten een iets groter gaatje laten.
Pokerspel Jumbo-Visma slaagt
In het peloton bleef Jumbo-Visma intussen pokeren en wachtte net zolang tot Pogacar en Yates zonder ploegmaten zaten. Toen dat op vier kilometer onder de top zover was, had Vingegaard echter ook alleen Kuss nog over.
Gelukkig was daar de teruggezakte Van Aert om de boel op gang te trekken en zo bleven Kuss, Vingegaard, Pogacar, Yates, Carlos Rodriguez, David Gaudu, Simon Yates en Michael Woods over.
Niet veel later moest ook de gele trui - Yates - eraf en had Jumbo-Visma wat het wilde: Kuss en Vingegaard tegen Pogacar.
Op twee kilometer van de top plaatste Vingegaard zijn aanval en hij zag dat Pogacar meteen moest passen. In een mum van tijd reed Vingegaard naar de kopgroep toe, kwam als vijfde boven en had daar al 35 seconden op Pogacar, die Kuss plagend in zijn wiel wist.
Maar misschien had het Nederlandse Jumbo-Visma zich meer zorgen moeten maken om Hindley, die Gall vooraan had gelost en op de top nog altijd een minuut voorsprong had op Vingegaard.
Op de top had de Australiër bovendien acht bonificatieseconden gepakt en zo dook hij de afdaling naar Laruns in met de wetenschap dat de gele trui voor hem zou zijn. Gall, ooit ploeggenoot van Hindley bij DSM, kwam als tweede boven en is de nieuwe leider in het bergklassement.
Vingegaard mist laatste bonificatieseconden
In de laatste 7 kilometer na de afdaling reed Vingegaard nog 36 seconden van zijn achterstand op Hindley af en hij blijft zo op korte afstand van de gele trui. De overgebleven bonificatieseconden gingen echter aan zijn neus voorbij, want Ciccone, Buchmann en Gall demarreerden allen nog uit zijn wiel.
Belangrijker, op de vijfde dag van deze Tour de France heeft hij al meer dan een minuut voorsprong op zijn rivaal Pogacar. En hoe liep het af met Jakobsen? Die kwam 33 minuten na winnaar Hindley over de streep, ruim negen minuten binnen de tijdslimiet.
