Landbouwoverleg geklapt, partijen willen niet verder praten zonder LTO

Er wordt niet verder onderhandeld over een landbouwakkoord. Volgens de overgebleven partijen aan tafel is het zonder de grootste landbouworganisatie niet geloofwaardig meer om door te praten. LTO Nederland stapte er gisteravond uit. Daarom is nu besloten om te stoppen met het gehele proces.

Minister Piet Adema sprak sinds december met verschillende partijen over de toekomst van de landbouw tot 2040. Het ging onder meer over veranderingen die moeten worden doorgevoerd om te komen tot een halvering van de stikstofuitstoot in 2030. Het akkoord was bedoeld om de boeren, die vrezen voor de toekomst van hun bedrijf, weer perspectief te geven.

Adema zei na afloop van een overleg met de overgebleven organisaties dat het vandaag een bijzonder trieste dag is voor de landbouw en de natuur, die door een reductie van de stikstofneerslag zou kunnen herstellen. "Dit is een ongelooflijk gemiste kans."

Volgens hem had er deze week een goed akkoord gesloten kunnen worden, maar durfde LTO de laatste stap niet te zetten. Hij zegt dat dit hem ook gezien de onderlinge sfeer gisteren aan tafel zeer heeft verbaasd. Het kabinet heeft wat hem betreft "herhaaldelijk grote stappen richting de agrarische sector gezet". Adema: "Er lagen hele duidelijke afspraken waarmee de landbouw echt in transitie zou kunnen gaan naar een duurzame toekomst".

Omdat er geen landbouwakkoord komt, zal het kabinet nu zelf maatregelen nemen. Adema wil daar nog niet op vooruit lopen. Hij zal daar vrijdag met de andere ministers over spreken. Hij zegt daarbij dat het kabinet niet automatisch doet wat in het conceptakkoord was afgesproken.

De overgebleven organisaties reageren zeer teleurgesteld op het 'klappen' van de onderhandelingen:

De provincies wijzen erop dat een akkoord hun houvast had kunnen bieden. "Wij zijn gebiedsregisseur; we willen de gebiedsprocessen op een goede manier doen om de water-, natuur en klimaatdoelen te halen, met toekomstperspectief voor de landbouw. Wij gaan ons nu verstaan hoe we de doelen halen, zonder landbouwakkoord."

Hank Bartelink van LandschappenNL voegt daaraan toe: "Dit betekent overigens niet dat we elkaar nooit meer zien. De urgentie in het landelijk gebied is giga. Het zal helpen als we op landelijk niveau met elkaar grote afspraken maken, al is het maar om te voorkomen dat in elk gebiedsproces het wiel opnieuw moet worden uitgevonden."

Ook de NAJK, de belangenorganisatie voor jonge agrariërs, vindt het "zeer teleurstellend" dat het akkoord is mislukt. "Dit gaat over onze toekomst. Onze overtuiging is en was dat het sluiten van een akkoord een weg was naar de toekomst."

Overigens zegt voorzitter Roy Meijer dat de NAJK, in tegenstelling tot eerdere berichten, niet uit de onderhandelingen is gestapt, maar vandaag wel naar het overleg is gekomen met de boodschap dat het landbouwakkoord onhaalbaar is als de grootste land- en tuinbouworganisatie niet meer deelneemt.

De Tweede Kamer heeft volgende week een debat met in ieder geval Piet Adema (landbouw) en Christianne van der Wal (stikstof) over het klappen van het akkoord.