Praktisch blind en straks burgemeester: 'De beperking maakt me toegankelijk'

Met slechts 5 procent zicht is ze nagenoeg blind. Het verhindert Tjarda Struik niet om in het najaar de nieuwe burgemeester van Leiderdorp te worden. "Ik kan erg goed luisteren en dat is juist iets wat mist in deze tijd."

Als Struik straks in Leiderdorp begint, zijn er in Nederland twee burgemeesters die praktisch blind zijn. "Ik vind echt alles nu spannend", zegt ze tegen de NOS. "Maar de gemeente geeft mij het vertrouwen. Onderaan de streep gaat dat ze geld kosten, dus ik wil wat opleveren."

Struik (37) is nu nog VVD-raadslid in Zeist, maar vooral bekend als blindfluencer op TikTok. Voor haar 195.000 volgers maakt ze grapjes over haar beperking.

Kijk hier zelf hoe ze dat doet, en hoe ze over haar nieuwe baan denkt:

Nu wordt ze dus burgemeester. Dat betekent dat ambtenaren in de Zuid-Hollandse gemeente straks een belletje kunnen krijgen met de vraag wat er op een plaatje staat. De spraaksoftware die de dossiers aan haar voorleest is nog niet zo ver dat die ook afbeeldingen kan lezen.

Vlakken en kleuren

Struik ziet alleen bewegingen en vormen. Ze ziet bijvoorbeeld wel dat er iemand voor haar staat, maar niet wie het is. Details kan ze niet onderscheiden, alleen vlakken en kleuren.

Het ambt van burgemeester is een droom die uitkomt, en waar ze hard voor heeft gewerkt. Ze voerde gesprekken met andere burgemeesters over het vak en deed mee aan een oriëntatieprogramma. Langzamerhand werd de droom om burgemeester te worden steeds concreter.

Openingszin

Bij een beperking ligt de nadruk vaak op wat niet kan, maar voor Struik is er ook een andere kant. "Ik kan erg goed luisteren en dat is juist iets wat mist in deze tijd", vertelt ze. "De beperking maakt me toegankelijk."

En Struik drijft op TikTok dus de spot met haar beperking. De filmpjes worden massaal bekeken en hebben een catchy openingszin: 'Hoi, ik ben Tjarda en ik ben bijna blind'. "Ik lach er zelf ook om, dan vind ik dat anderen dat ook mogen doen. Bekend maakt bemind, en dan heb ik het over de beperking, niet over mezelf."

Lastige situaties

Toch kan het ook lastige situaties opleveren. Als burgemeester wordt er straks van haar verwacht om handjes te schudden, maar ook om de orde te bewaren in de raadszaal. Non-verbale communicatie in de raadszaal moet met Struik als burgemeester straks anders. Als een raadslid de vinger opsteekt om wat te zeggen en Struik ziet die beweging, vraagt zij de griffier wie er wat wil zeggen.

Ook bij bijeenkomsten waar handjes geschud moeten worden is soms hulp nodig. "Mensen moeten leren dat ze mij moeten aanspreken zodat ik weet wie er voor me staat in plaats van dat ik mensen aanspreek", vertelt Struik.

"Er moeten praktische zaken worden geregeld", erkent ook Marcel Oosterveer. Hij is sinds een half jaar burgemeester in Waalre en de enige andere burgemeester van Nederland met een visuele beperking. Met 7 procent zicht aan zijn linkeroog hoort hij bij de groep zeer slechtzienden.

Voor Oosterveer (56) zit zijn beperking het burgemeesterschap niet in de weg. "Als ik een onderscheiding moet opspelden probeer ik dat gewoon. Als het dan verkeerd gaat, schiet er vanzelf iemand te hulp", vertelt hij.

Volgens Oosterveer zijn er bij een blinde burgemeester van beide kanten aanpassingen nodig, maar zijn die snel gemaakt. De ervaring leert dat mensen graag willen helpen.

"Marcel is een enorm voorbeeld geweest door hoe hij ermee omgaat", zegt Struik, die geregeld bij Oosterveer aanklopte om advies in te winnen. De burgemeester van Waalre heeft er alle vertrouwen in. "Tjarda gaat dit heel goed doen. Ze is een hele goede bestuurder en ze komt niet voor niets op zo'n plek. Ze is meer dan die beperking."

Struik wil straks ook op sociale media zichtbaar blijven. Op welke manier, weet ze nog niet precies. In het najaar begint ze als burgemeester.