Niemand zag Ajax' keuze voor Steijn aankomen: 'Maar is een handige snuiter’
Peter Bosz, Kasper Hjulmand of Kjetil Knutsen. Eén van die drie zou de nieuwe trainer van Ajax worden. Maar Bosz werd maandag in Eindhoven gepresenteerd, Hjulmand verlengde als bondscoach van Denemarken en Knutsen bleef rond de poolcirkel bij het Noorse Bodø/Glimt.
En toen viel zondagavond rond 19.00 uur, zomaar uit het niets, de naam van Maurice Steijn. Nog geen etmaal later bevestigde Sparta-directeur Gerard Nijkamp het nieuws: Steijn verlaat zijn club en wordt de nieuwe trainer van Ajax.
Sven Mislintat, de nieuwe technisch directeur van Ajax, leek zijn zinnen juist te hebben gezet op de komst van een buitenlandse trainer als opvolger van (interim) John Heitinga. Vooral met Knutsen werd het serieus, maar de deal ketste af.
Nog geen topclub
Waar PSV met Bosz een trainer in huis haalde die qua voetbalvisie beter in Amsterdam lijkt te passen, was daar bij Ajax dus opeens Steijn, die nog nooit een topclub heeft getraind.
Bij Sparta deed hij het geweldig: hij behoedde de Rotterdammers in de zomer van 2022 op wonderbaarlijke wijze voor degradatie, om in het seizoen erop te stunten met een zesde plek en een finaleplaats in de play-offs om Europees voetbal.
En toch was de verbazing enorm in de Nederlandse voetbalwereld. Hoe komt Mislintat er nou op om Steijn, de oud-trainer van bescheiden clubs als ADO Den Haag, VVV, NAC, Al-Wahda en Sparta, aan te stellen als trainer van Ajax?
Ook Stan Valckx keek even op van het nieuws, maar ergens verraste het hem ook weer niet. Valckx haalde als technisch manager Steijn in 2014 naar VVV-Venlo, dat toen in de eerste divisie speelde.
Wat zag hij toen in Steijn? "Het viel mij op dat hij ADO realistisch voetbal liet spelen, maar dat hij zodra het kon ook de aanval zocht en hoog druk liet zetten. Hij had duidelijk twee spelplannen waarmee hij werkte. Als het eerste plan niet werkte, wist hij met een opportunistischer tweede plan toch punten te halen."
En dat had VVV-Venlo op dat moment nodig. Toen Valckx Steijn aanstelde, speelden de Limburgers in de eerste divisie en leek promotie ver weg. VVV was het seizoen ervoor op een teleurstellende vijfde plaats geëindigd en in de play-offs gesneuveld tegen FC Dordrecht.
Paar telefoongesprekken
Valckx zocht na het vertrek van trainer René Trost contact met Steijn. Na een paar telefoongesprekken wist hij het zeker: dit moest de nieuwe man worden. "We bouwden in die gesprekken snel een band op en ik was vooral onder de indruk van zijn enthousiasme en overtuiging. Ik voelde dat hij een enorme passie voor voetbal had."
Dat was ook het eerste wat Steijn in Venlo probeerde over te brengen. Valckx: "Het gaat niet alleen om wat een trainer op het veld doet, maar ook hoe hij in de kleedkamer of in de ruimte van de technische staf overkomt. Hij wilde een eenheid smeden en stak daar heel veel tijd in."
Toewerken naar dominantie
Valckx had niet de illusie dat Steijn VVV binnen een paar maanden om zou bouwen tot een aanvallende tiki-taka-machine. Naar dominant spel moest rustig toe worden gewerkt.
Steijn sleep aan het positiespel. "Ik was bij het overgrote gedeelte van zijn trainingen aanwezig: hij besteedde heel veel tijd aan het positiespel, met veel oefeningen met 'twee keer raken', waardoor het tempo in ons spel omhoog ging", aldus Valckx.
In Steijns eerste twee Limburgse seizoenen ging het steeds een beetje beter. In zijn tweede jaar werd VVV tweede achter Sparta, met voetbal waarin steeds meer lijn zat. In 2016/2017 kwam alles samen, vertelt Valckx: toen werd er met verzorgd voetbal op de aanval gespeeld, met de titel als resultaat.
"In het kampioensjaar lukte het om het grootste gedeelte van de wedstrijden tegenstanders voetballend de baas te zijn. Maar ook toen was het zo dat als het een keer niet lukte, we op een andere manier alsnog resultaat boekten."
Na vijf jaar Venlo verkaste Steijn naar Abu Dhabi, waar hij al na drie duels ontslagen werd. Ook zijn seizoen bij NAC werd niet wat ervan gehoopt werd. Na het op de valreep mislopen van promotie, werd hij bedreigd en waren er signalen dat boze supporters zijn huis wilden bezoeken, waarop de trainer opstapte.
Spartaans succes
Bij Sparta volgde de wederopstanding. Met hetzelfde realistische voetbal als hij in Venlo had gespeeld, hield hij de Rotterdammers op wonderbaarlijke wijze in de eredivisie en eindigde hij afgelopen seizoen knap als zesde.
Tegen mindere tegenstanders wilde Steijn met Sparta het spel maken, zoals ze dat bij Ajax ook graag zien, maar tegen ploegen uit het linkerrijtje liet hij de bal heel duidelijk aan de tegenstander.
Ook schroomde hij niet om zijn ploeg de lange bal te laten spelen, alleen degradant SC Cambuur deed dat vaker dan Sparta. Ajax staat in dit rijtje op de laatste plek.
Waar bij Ajax eerder wordt gekeken naar de voetballende kwaliteiten van een keeper, was de opdracht voor Sparta-doelman Nick Olij heel duidelijk: in de meeste gevallen koos hij niet voor de opbouw, maar voor een lange bal richting spits Tobias Lauritsen (1 meter 94).
Ego's
Zijn realistische voetbalvisie bracht Steijn succes bij Sparta en VVV-Venlo, maar in Amsterdam wacht hem een klus van een ander formaat. Met Hedwiges Maduro en Saïd Bakkati als (vermoedelijke) assistenten moet hij volgend seizoen Feyenoord en PSV zien af te troeven.
Valckx: "Ik denk zeker dat hij er klaar voor is. Het enige wat wel lastig kan zijn, is het omgaan met ego's, die je bij een club als Ajax meer rond hebt lopen dan bij de teams die hij heeft getraind. Als de resultaten tegenvallen, gaan die hun eigen wedstrijd spelen."
Toch ziet Valckx Steijn best slagen bij Ajax. "Hij is iemand die alle facetten van het voetbal in een elftal wil zien. Lengte, techniek, positiespel en kracht. Die mix had Ajax afgelopen jaar niet. Als het voetballend niet lukte, was er geen oplossing. En dat kan Steijn wel leveren."
