Lien Vos-van Gortel (91), eerste vrouwelijke burgemeester van Utrecht, overleden

Lien Vos-van Gortel, de eerste vrouwelijke burgemeester van Utrecht, is op 91-jarige leeftijd overleden. Dat meldt de gemeente Utrecht, die haar een bestuurlijke pionier noemt die zich thuis voelde in die rol. De VVD'er was tussen 1981 en 1992 burgemeester van de stad, na een periode (1974-1981) als eerste vrouwelijke wethouder in Den Haag. Ze had daar de portefeuille financiën, organisatie en automatisering.

Toen ze in 1992 het burgemeestersambt neerlegde en lid werd van de Raad van State, vertelde ze De Telegraaf dat ze vond dat ze geluk heeft gehad met haar politieke loopbaan en haar gezin, een combinatie die destijds niet vanzelfsprekend was voor vrouwen. "Veel vriendinnen van vroeger zijn er niet in geslaagd zich zo te ontwikkelen als ik, nadat ze kinderen hebben gekregen. Of ze hebben doelbewust afgezien van kinderen."

Vos-van Gortel studeerde medicijnen en trouwde met haar man Jan (1927-2002), een fysicus. Samen werden ze lid van de VVD en kregen ze drie zoons. "Ik was toen beperkt actief in de politiek, mijn man wel. Later hebben we geruild." Die ruil was het begin van decennia in de gemeentepolitiek.

Het feit dat ze in deeltijd gemeenteraadslid kon zijn in Den Haag, gaf haar naar eigen zeggen in de jaren 70 de mogelijkheid om überhaupt politica te worden. "En de bereidwilligheid van buren en naaste familieleden om in te springen als er moest worden opgepast". Onder druk van de VVD solliciteerde ze als burgemeester in Utrecht. "Als dat niet was gebeurd, had ik ook nooit uit mezelf naar die baan gesolliciteerd", zei ze in 1981.

Leidsche Rijn

Eenmaal burgemeester van Utrecht was Vos-van Gortel voorzitter van het beraad van de beheerders van Nederlandse politiekorpsen, en maakte ze zich hard voor een zo efficiënt mogelijke organisatie van de regiopolitie. "Het is voor mensen belangrijk om een gevoel van veiligheid en zorg te hebben", vond ze.

Vos-van Gortel stond ook aan de wieg van de wijk Leidsche Rijn. "Politiek was ze een liberaal in hart en nieren. Ze had aandacht voor iedereen en ieders belang en werd gewaardeerd om haar informele aanpak. Bestuurlijk gaf ze wethouders en raadsleden graag de ruimte", schrijft de gemeente Utrecht.

De huidige burgemeester van de stad, Sharon Dijksma (PvdA), ontmoette haar afgelopen december en omschreef haar toen als "een bijzonder kwiek en humoristisch mens. Een inspirerende bestuurder. We hadden de nodige overeenkomsten. Net als ik werd ze op haar 49e burgemeester van Utrecht en is ze moeder van drie kinderen."

Wortel geschoten

Toen Vos-van Gortel in 1992 na ruim een decennium de Utrechtse politiek verliet, keek ze nuchter terug op haar nalatenschap. "Ik heb voor de Raad van State gekozen omdat ik denk dat mijn vertrek verfrissend is voor Utrecht en voor mijzelf. Het is goed dat iemand anders in de stad het voortouw neemt", vond de VVD'er.

Toch gaf ze aan Utrecht te gaan missen: "Afscheid nemen vind ik echter afschuwelijk. Ik ben van Utrecht gaan houden en heb hier wortel geschoten", zei ze. De gemeente herhaalt vandaag dat sentiment: "Utrecht zal haar missen", aldus gemeente. Onder meer in het Utrechtse stadhuis kan de komende dagen een condoleanceregister worden getekend.