Honderden Jemenieten samen in Den Haag: ‘Belangrijk om mét ons te praten’

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

Het Jemenitische vredesoverleg verhuist voor een kleine week naar Nederland. In en rondom het Haagse Vredespaleis praten honderden Jemenieten de komende dagen over de vraag hoe het verder moet in hun land. Deze tweede editie van het Yemen International Forum is vandaag begonnen en de focus ligt op vrede, economisch herstel en rechtvaardigheid.

In het Vredespaleis is een mengelmoes van belanghebbenden uit alle lagen van de Jemenitische samenleving verzameld: beleidsmakers, mensenrechtenactivisten, onderzoekers en diplomaten. Maged al Madhaji trapt de conferentie 's middags af, hij is de voorzitter van de denktank Sanaa Center die het evenement organiseert.

"Het is verdrietig dat we zover moeten reizen om op een veilige plek met elkaar te kunnen praten. Maar het is een belangrijk moment en ik ben blij dat we hier op deze symbolische plek mogen samenkomen."

Samen praten over vrede

Voor de deelnemers is het een unieke kans om samen een weg naar vrede te onderzoeken. "Het is voor het eerst dat ik zoveel Jemenieten samen zie komen om te praten over de toekomst van ons land", zegt Nadya Alkwkabani, werkzaam bij een ngo in de hoofdstad Sanaa. "Ik zie mensen uit allerlei verschillende delen van het land, met allemaal eigen problemen die opgelost moeten worden. Dat kan alleen op deze manier. Het is belangrijk om met ons te praten en niet alleen over ons."

Deze kaart laat zien wie welk gebied in handen heeft in Jemen. De Zuidelijke Beweging is een samenwerkingsverband van stammen die streven naar een onafhankelijk Zuid-Jemen:

Na de eerste sessie in het Vredespaleis komt Olfat al Dubai met een grote glimlach de zaal uitgelopen. "Deze plek inspireert me. Het is zo bijzonder om verschillende mensen over vrede te horen praten. Het geeft me kracht en moedigt me aan om dat alles mee naar huis te nemen en verder te werken aan verzoening in Jemen."

Al Dubai woont in Taiz, een stad aan de frontlijn. Verdeeld in enerzijds regeringsgebied en anderzijds Houthi-gebied wordt er nog wekelijks gevochten. Al Dubai probeert lokale partijen en belangengroepen in de politieke arena samen te brengen en met elkaar in gesprek te brengen.

Volgens haar staat Taiz symbool voor het grotere conflict in het land. "Als het lukt om in Taiz vrede te bereiken, dan is dat een goede blauwdruk voor vrede in Jemen."

Correspondent Daisy Mohr en cameravrouw Edmée van Rijn zochten Olfat al Dubai anderhalve week geleden op in Taiz:

Toen aartsrivalen Saudi-Arabië en Iran in april de banden aanhaalden, was er - vooral internationaal - hoop op vrede in Jemen. Beide landen zeiden de oorlog te willen beëindigen.

Met recentelijk een Saudische delegatie in de door Houthi's bezette hoofdstad Sanaa voor vredesbesprekingen en de grootste gevangenenruil sinds 2020, lijkt het inderdaad de goede kant op te gaan. Maar in het Vredespaleis wordt dat optimisme wat getemperd.

"Tuurlijk moeten we positief blijven, maar we hebben geen idee wat Saudi-Arabië en Iran precies met elkaar bespreken", zegt Dina el Mamoun. Ze werkt voor een organisatie in Aden die zich inzet voor de bescherming van burgers. "Als zij een overeenkomst sluiten, weten we bijvoorbeeld niet of ze daar ook de belangen van de lokale gemeenschap in zullen meenemen. Vrede op hoog niveau betekent niet automatisch vrede op lokaal niveau."

Alkwkabani sluit zich daarbij aan. "De strijdende partijen denken niet aan de inwoners. Daar praten wij nu wel over. Het gaat namelijk niet alleen om een politieke oplossing, maar bijvoorbeeld ook om economisch herstel van het land en een oplossing voor het vluchtelingenprobleem."