Hier te weinig, daar (soms) te veel: 'Vaker personeel werven in Europa'
Met nog altijd een zeer krappe arbeidsmarkt en flink meer vacatures dan werklozen, is het voor Nederlandse werkgevers zoeken naar oplossingen. Een daarvan is het halen van personeel uit andere Europese landen. Want niet overal is de krapte zo groot als hier.
Dat zegt het UWV, dat keek naar 166 'krapteberoepen' in Nederland. Bij zo'n 70 procent van die banen blijkt er in ten minste één Europees land een overschot te zijn. "Het mes snijdt aan twee kanten", aldus de uitkeringsinstantie. "Daar kan het werkloosheid verhelpen en hier kan het juist tekorten verhelpen."
Verkopers
Eén op de tien werkgevers werft vanwege de krapte al in het buitenland. De animo groeit, ziet Eures, het Europese netwerk voor arbeidsbemiddeling waar bedrijven een vacature kunnen uitzetten en waarbij het UWV is aangesloten.
"Binnen Europa werven biedt kansen voor werkgevers", zegt Irma Vijverberg, die dit coördineert vanuit UWV/Eures. "Zo zijn er alleen al tien Europese landen met een overschot aan winkelmedewerkers, terwijl daar in Nederland een flink tekort aan is."
De Portugese Ana Carvalho (23) werkt sinds vijf maanden als fysiotherapeut in Almere. Ze klopte aan bij Eures omdat zij een betere baan wilde:
Zo'n tekort is er ook voor bemanning van Nederlandse binnenvaart. Door de groeiende vloot wijken hun werkgevers uit naar andere Europese landen. "Die schepen stoppen niet bij landsgrenzen. Dus waarom zou het personeel dat wel doen?", zegt Karel Uyldert, die namens de branche spreekt.
Huisvesting
Meerdere binnenvaartbedrijven gaan binnenkort naar Slowakije om daar personeel op te leiden voor het vak. Waarom er te weinig mensen hier zijn om dit werk te doen, is voor crewmanager en ex-kapitein Corné Mooij een mysterie.
"Het is een prachtig beroep. Ik doe het al 23 jaar, het betaalt goed. Het is denk ik vooral onwetendheid, mensen leren er niet over op school", zegt Mooij vanuit een huiskamer op een schip. "Alle luxe is hier aanwezig, dat je hier slaapt is een groot voordeel."
Hier verblijft het personeel vier weken achter elkaar, daarna gaan ze vier weken naar huis, in dit geval dus binnenkort Slowakije. "Huisvesting is vaak een probleem bij arbeidsmigratie maar daar hebben wij in de branche dus geen last van", zegt Mooij.
Vijverberg, die via Eures bedrijven aan werkzoekenden koppelt, zegt dat het grote tekort aan woonruimte het lastig kan maken. "Des te belangrijker dat dit goed geregeld is. Werkgevers moeten daarbij helpen, wij adviseren ze daarin. Dat is niet vrijblijvend, Eures ziet daar ook op toe."
Naleven van beloftes
Marlou Schrover is hoogleraar Economische en Sociale Geschiedenis aan de Universiteit Leiden met een focus op migratie en diversiteit. Volgens haar is er voldoende wetgeving om slechte woon- en arbeidsomstandigheden te voorkomen. Maar de praktijk is volgens haar weerbarstig.
"Als je als bedrijf mensen hierheen haalt, moet je het goed doen. We weten al twintig jaar lang dat de huisvesting niet goed is geregeld, vooral voor Oost-Europeanen. En daarvoor waren het de gastarbeiders uit de jaren 60. Dus waarom zou het nu wel goed gaan?", aldus Schrover.
Cultuurverschillen
Toch ziet Schrover voordelen. Zij herinnert zich werkloze verpleegkundigen uit Spanje die hier aan de slag konden in verpleeghuizen. Of onlangs Filipijnse verpleegkundigen. "Soms blijkt dat je dan hier onder je niveau moet werken, vaker is het een mogelijkheid meer te worden dan je bent."
Werken in een ander land, of samenwerken met mensen uit andere landen, brengt ook culturele verschillen met zich mee. Patrick Guijt is kapitein op de binnenvaart en werkt met internationale werknemers, hoofdzakelijk uit Europa. Volgens hem gaat dat "hartstikke goed" maar is het verschil wel merkbaar.
"Dat is een stukje cultuur, denk aan voeding, mentaliteit. In Oost-Europa zijn mensen bijvoorbeeld meer gewend aan hiërarchie en strakke opdrachten, Nederlandse bemanningsleden staan over het algemeen meer open voor een dialoog om er wat moois van te maken."
