Interesse in oude Duitse bunkers neemt toe door oorlog Oekraïne
Het is ongekend druk op de jaarlijkse Bunkerdag, Al voordat de eerste bunkers om 10.00 uur open gingen, meldden zich de eerste bezoekers, Inmiddels staan er lange rijen terwijl honderden mensen binnen in de oude betonnen bouwwerken worden rondgeleid door een gids met zaklantaarn.
"We merkten dat de interesse de laatste jaren al toenam, maar nu is het echt gekkenhuis. Ik kijk tegen een wachtrij aan, terwijl er binnen elke keer zeventig mensen tegelijk worden rondgeleid", zegt André van der Niet van het enorme bunkercomplex in de duinen bij Noordwijk. "Aan al die interesse zal de oorlog in Oekraïne niet vreemd zijn."
"Mensen beseffen nu hoe het is om in vrede en veiligheid te leven", zegt ook Romy Fortuin van de landelijk stichting die Bunkerdag organiseert. "Door wat er nu in Oekraïne gebeurt, gaan ze zich meer in het verleden verdiepen."
Aan de Nederlandse kust staan nog steeds vele honderden bunkers die door de Duitse bezetter zijn gebouwd als onderdeel van Atlantikwall, de (overigens nooit voltooide) ruim 5000 kilometer lange verdedigingslinie van de Duitsers die van Noorwegen via Denemarken, Nederland, België en Frankrijk tot aan de grens met Spanje liep. 110 van die bunkers op 45 locaties in Nederland, van Zeeuws-Vlaanderen tot op de Waddeneilanden, houden vandaag open huis.
Gangenstelsel
Een van de best bezochte bunkers is die van Noordwijk, "Wat ik hier het meest hoor van bezoekers is: was is het gróót! Zelfs mensen uit het dorp zelf zijn onder de indruk" zegt Van der Niet. In de duinen bij de badplaats ligt niet een enkel bunkergebouw, maar een reeks bunkers, onderling verbonden door een gangenstelsel van ruim 500 meter.
Een doolhof, maar dan wel een doordacht doolhof. "De Duitsers hebben over iedere centimeter nagedacht', aldus Van der Niet bij Omroep West. Over een pad van zand en schelpen achter de duinen loop je zo de bunker in. "Dit is de centrale bunker. Hier werd tijdens de Tweede Wereldoorlog al het denk- en rekenwerk gedaan door de Duitsers."
En dóór gaat het. Een stevige wandeling door een smalle en doodstille gang met allerlei opstapjes, afstapjes en meerdere waarschuwingen om je hoofd niet te stoten tegen de verlaagde plafonds, kom je uit bij een bunker vol zandzakken. "We zitten nu acht meter onder de grond en de muren zijn hier 2,5 meter dik. En dit is een van de vier geschutsbunkers van waaruit ze konden schieten met kanonnen", legt Van der Niet uit.
Onverantwoord, maar geen spijt
Net als veel andere bunkers en gangenstelsels is het complex in Noordwijk jarenlang deels afgesloten geweest. Te gevaarlijk, te stoffig, te donker, zeker toen in de naoorlogse jaren veel verwaarloosde bunkers werden ontdekt door hangjongeren. Ook Van der Niet is in zijn jeugd vaak stiekem de bunkers gaan bezoeken.
"Op mijn zestiende was ik hier met twee vrienden en toen hebben we op deze muur onze namen geschreven", zegt de bunkergids. "Het was eigenlijk onverantwoord, maar ik heb er geen spijt van. Ik ben later ernstig ziek geweest. In die periode heb ik hier een bezoek gebracht en heb ik mijn naam weer ontdekt op deze muur"', glimlacht hij. "Dat heeft mij op een of andere manier enorm geholpen om te herstellen, omdat ik toen het doel kreeg om hier vrijwilliger te worden."
Militaire uniformen
54 kilometer noordelijker, in een van de zes (!) bunkers in Wijk aan Zee, heeft vrijwilliger Rob van Kampen (75) een andere reden om mee te doen aan Bunkerdag, "De geschiedenis moet levend gehouden worden", zegt hij bij NH Nieuws. "Ik heb wel eens een groep jonge Duitse toeristen rondgeleid die geen idee hadden dat dit bestond, dat vind ik wel schokkend, het is hun eigen geschiedenis. Alleen al daarom is het belangrijk dat de bunkers in stand gehouden worden en te bezichtigen zijn."
Het zijn niet alleen de zes bunkers in Wijk aan Zee die vandaag open dag houden, het hele dorp doet mee aan Bunkerdag. Op het weiland midden in Wijk aan Zee staat een grote legertent. Tussen de verschillende bunkers rijden oude legervoertuigen.
"Ook die voertuigen trekken veel belangstellenden", zegt Romy Fortuin van de landelijke stichting. "Net als de vrijwilligers die vandaag in oude militaire uniformen rondlopen. De belangstelling voor alles wat met oorlog en vrede te maken heeft, neemt toe."