CPB: kans op een lichte recessie maar financiële stelsel voldoende weerbaar

De kans op een lichte economische recessie de komende tijd is toegenomen, maar dat vormt geen bedreiging van de financiële stabiliteit. De financiële positie van het merendeel van de huishoudens, bedrijven en banken is goed op orde, zo stelt het Centraal Planbureau (CPB) in de jaarlijkse Risicorapportage Financiële Markten.

"Het gevaar van een bankencrisis in Nederland lijkt beperkt en ook de financiële risico's vanuit de woningmarkt zijn beheersbaar," zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp.

Weerbaar

De Nederlandse economie en het financiële stelsel hebben de afgelopen jaren veel te verstouwen gekregen, van de Brexit en de coronacrisis tot de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis, maar heeft dat alles goed weten op te vangen, mede door het steunbeleid van overheden en centrale banken.

"De noodzakelijke afbouw van deze steun, in een tijd waarin nog veel economische onzekerheid heerst, brengt weliswaar risico's met zich mee, maar de financiële sector is voldoende weerbaar", aldus Hasekamp.

De weerbaarheid is de afgelopen jaren zelfs vergroot waardoor de risico's van financiële instabiliteit als gevolg van hoge inflatie en rente en dalende huizenprijzen in toom gehouden worden.

Woningmarkt

Huishoudens en financiële instellingen zijn het afgelopen decennium weerbaarder geworden tegen schokken vanuit de woningmarkt. Op de woningmarkt is een omslag zichtbaar door de hoge hypotheekrente en de dalende huizenprijzen. Maar de huiseigenaren lopen daarbij maar beperkt risico's. "De financiële positie van huiseigenaren is gemiddeld genomen verbeterd", schrijft het CPB. "Woonlasten en schuldratio's zijn gedaald en financiële buffers zijn toegenomen."

Voor kwetsbare groepen huiseigenaren zoals starters, jongeren en huiseigenaren met weinig vermogen, geldt die verbetering ook, maar is deze minder sterk. "Deze groepen kunnen minder goed schokken opvangen door gestegen lasten, gestegen rente, een lager inkomen, of dalende woningprijzen."

Banken

Banken zijn ook beter bestand tegen schokken op de woningmarkt door strengere regelgeving, grotere buffers en betere spreiding van hypotheken bij niet-banken, zoals verzekeraars en pensioenfondsen.

In de Verenigde Staten zijn de afgelopen maanden diverse banken in financiële problemen gekomen als gevolg van de stijgende rente en het grote aandeel onverzekerde deposito's.

Volgens het CPB staan de Nederlandse banken er beter voor en zijn ze weerbaarder door strengere regulering, hogere buffers, beter afdekking van renterisco's en minder onverzekerde deposito's.