Pollenseizoen begint weer: 'Hooikoortspatiënten krijgen dit jaar de volle laag'

Mensen met een pollenallergie hebben het de afgelopen dagen al een beetje gemerkt: het hooikoortsseizoen is begonnen. Vandaag begint de periode met de hoogste concentratie graspollen, de piek wordt ergens in de aankomende twee weken verwacht. En die piek is extra heftig dit jaar, waarschuwen hooikoortsexperts.

Er zijn verschillende soorten pollen; niet iedereen is allergisch voor dezelfde soort. Vooral voor mensen die last krijgen van graspollen worden de komende dagen een beproeving, blijkt uit de hooikoortsverwachting. Vooral morgen is het in een groot deel van het land te merken.

De graspollenpiek valt ieder jaar in mei, maar dit jaar lijkt de concentratie dus heviger. Dat heeft te maken met het natte voorjaar, legt bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University & Research uit. "Een aantal jaren was het heel droog. Door de droogte waren er veel minder pollen in de lucht. Nu staat alles in bloei."

Regen kan de klachten ook juist verminderen, maar dan moet het wel op het juiste moment regenen. Juist nu, tijdens het piekmoment, is het droog. "Vorige jaren was er veel regen tijdens die piekdagen, toen zijn we eraan ontsnapt. De regen haalt de pollen uit de lucht en dropt ze op de grond. Maar deze keer krijgen hooikoortspatiënten de volle laag."

Uit deze grafiek blijkt dat mensen zich de afgelopen twee jaar minder vaak bij de huisarts meldden met hooikoortsklachten dan in 2021:

Er zijn twee pollenmeetstations in Nederland, in Leiden en in Helmond. Die laatste wordt gerund door Mieke Koenders, hooikoortsspecialist van het Elkerliek ziekenhuis.

Een keer per week wordt de pollenvanger op het dak van het ziekenhuis uitgelezen. In het laboratorium is dan te zien welke pollen er in de lucht zitten en hoeveel het er zijn, legt Koenders uit. Die gegevens worden nationaal en Europees gedeeld. En daarvan wordt een pollenverwachting gemaakt, die je bij verschillende weerberichten en op weersites aantreft.

De pollentellingen zijn heel belangrijk, zegt Koenders. Ze helpen niet alleen de hooikoortsverwachtingen te verbeteren maar laten ook zien wat voor invloed klimaatverandering heeft op de bloei en het stuifmeel van planten die pollen verspreiden.

Minder maaien

Het lijkt erop dat door klimaatverandering pollenseizoenen eerder beginnen en soms heftiger worden, zegt bioloog Van Vliet. Door de opwarming beginnen sommige bomen vroeger te bloeien. Ook het het graspollenseizoen begint eerder en het duurt ook langer.

Dat gemeenten en provincies tegenwoordig minder maaien veroorzaakt ook meer pollen. Maar volgens van Vliet heeft dat nauwelijks invloed op het de totale pollenwolk die zich heeft opgebouwd boven Europa.

Sommige studies wijzen ook op de rol van ons gedrag. Meer hygiëne leidt tot minder blootstelling aan allergenen, en daardoor zou ons immuunsysteem zich wat minder goed ontwikkelen. Kinderen die bijvoorbeeld op een boerderij opgroeien worden juist meer aan die allergenen blootgesteld, en zijn daardoor wat minder vaak allergisch.

"Maar dat wil niet zeggen dat je automatisch beter tegen pollen kunt door je er meer aan bloot te stellen", zegt Van Vliet. "Er zijn veel meer factoren die een rol spelen zoals de luchtkwaliteit en eetpatronen."

Nog niet alles is bekend over hooikoorts. Er zijn bijvoorbeeld kruisreacties met voedselallergieën. "Als je iets eet waarvoor je allergisch bent, kan dat soms ook hooikoortsklachten verergeren. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Het is per persoon verschillend. Meestal weten hooikoortspatiënten niet waarvoor ze precies allemaal allergisch zijn. Het gebeurt dat een hooikoortspatiënt leest dat de pollenconcentratie hoog is, maar zelf niets merkt omdat hij of zij voor die pollensoort dan weer net niet allergisch is. Het is ingewikkeld."