Surinaamse Nederlanders krijgen 5000 euro ter compensatie van AOW-gat

Een groep oudere Surinaamse Nederlanders krijgt een eenmalig bedrag van 5000 euro ter compensatie van hun AOW-gat. Het kabinet wil hiermee een "gebaar van erkenning maken vanwege het leed en het onrecht dat deze groep ervaart", zo laat minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen weten. In april werd al duidelijk dat er een compensatie zou komen.

Het is niet precies duidelijk om hoeveel mensen het gaat. Maar schattingen lopen uiteen van 24.000 tot meer dan 30.000 ouderen die voor de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 naar Nederland zijn verhuisd. Zij dachten dat ze in Suriname al begonnen waren met het opbouwen van hun AOW. Suriname behoorde toen bij het Koninkrijk der Nederlanden.

Later kwamen ze erachter dat ze pas in Nederland waren begonnen met het opbouwen van hun AOW. Er was een AOW-gat ontstaan en dat werd als zeer onrechtvaardig ervaren.

'Positief signaal, maar niet toereikend'

"Ik denk dat een hoop betrokkenen in eerste instantie blij zullen zijn dat er daadwerkelijk wordt gecompenseerd", zegt Regillio Vaarnold, voorzitter van de politieke partij Ubuntu Connected Front. Deze partij heeft zich jarenlang ingezet voor de belangen van deze groep Surinaamse Nederlanders. "Het is positief dat er voor een praktische oplossing wordt gekozen."

Toch is die 5000 euro voor veel mensen niet toereikend, zegt Vaarnold. "Het werkelijke getal is voor velen hoger. Daarom ben ik voorstander van een honderdprocentregeling." Volgens Vaarnold is er ook een groep mensen die voor de onafhankelijkheid ongedocumenteerd in Nederland was, die nu geen compensatie krijgt.

Dichten

Al jaren proberen de ouderen een vergoeding te krijgen voor het AOW-gat. Zo kaartte in 2018 een belangenvereniging de kwestie aan. In 2021 volgde een rapport waarin de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een advies om het AOW-gat te dichten "omarmde". Toch adviseerde de Raad van State later dat jaar dat de ouderen geen aanspraak konden maken op een compensatie.

"Deze ouderen voelden zich niet gelijk behandeld als Nederlander", zegt voorzitter Vaarnold. "Dit heeft tot veel stress geleid. Gelukkig is er nu een eerste stap in de goede richting gezet, want deze mensen hebben hier recht op."

In de Tweede Kamer is meerdere malen aan minister Schouten gevraagd om een oplossing te vinden en met de Surinaamse Nederlanders te gaan praten. "Ze voelen zich tweederangsburgers, terwijl ze juist naar Nederland kwamen omdat zij Nederlander wilden blijven", zegt Schouten nu. "Zij vragen al heel lang aandacht voor hun situatie en het heeft lang geduurd totdat ze werden gehoord."

Automatisch

Het bedrag van 5000 euro wordt automatisch overgemaakt. Het gaat om de groep Surinamers die uiterlijk op 25 november 1975 in Nederland ging wonen en destijds ouder was dan 18 jaar. Ze moeten ten minste 25 jaar in Nederland hebben gewoond om in aanmerking te komen voor het bedrag, laat het ministerie weten.