Palestijnen 75 jaar weg uit Israël, herinnering aan de uittocht nog steeds levend

• Nasrah Habiballah

  Correspondent Israël en de Palestijnse gebieden

Na een week van bombardementen over en weer tussen Israël en de Palestijnse Islamitische Jihad in de Gazastrook is het weer rustig. Vooralsnog houden beide partijen zich aan een staakt-het-vuren en proberen burgers het normale leven weer op te pakken. Maar voor Palestijnen is vandaag allesbehalve een normale dag. Op 15 mei herdenken de Palestijnen de Nakba.

Nakba is het Arabische woord voor catastrofe. De Palestijnen herdenken op deze dag dat toen de staat Israël werd gesticht zo'n 750.000 Palestijnen werden verdreven of op de vlucht sloegen. Nu de staat Israël 75 jaar bestaat, herdenken de Palestijnen dus 75 jaar Nakba.

De herinneringen aan de Nakba worden ook onder de nieuwe generaties Palestijnen levend gehouden. Al is het maar omdat nog steeds miljoenen Palestijnen officieel als vluchteling leven. Ruim 5,6 miljoen, volgens cijfers van de Verenigde Naties. Ze wonen in vluchtelingenkampen in Jordanië, Libanon, Syrië, Oost-Jeruzalem, Gaza en op de Westelijke Jordaanoever.

Van de 2 miljoen mensen die in de Gazastrook wonen, is zelfs het overgrote deel vluchteling. Ze zijn afkomstig uit dorpen en steden in wat nu Israël is. Veel ouderen hebben de sleutel nog van het huis dat zij achterlieten. De sleutel is daarom voor Palestijnen het symbool geworden van de Nakba, en van de hoop om ooit terug te keren.

Gewapende strijd

Maar zicht op een oplossing of verbetering van de situatie van de Palestijnen lijkt verder weg dan ooit. Het vredesproces ligt al jaren stil. En een tweestaten-oplossing met een eigen staat voor de Palestijnen lijkt steeds onrealistischer, omdat de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever zich steeds verder uitbreiden. Ook de huidige Israëlische regering wil de nederzettingen verder laten groeien.

Met de uitzichtloosheid nemen ook de spanningen steeds verder toe. Op de Westelijke Jordaanoever is het overgrote deel van de bevolking het geloof in een diplomatieke oplossing verloren. De Palestijnse Autoriteit onder leiding van president Abbas nemen veel Palestijnen al lang niet meer serieus, omdat die volgens hen niks heeft bereikt. Bovendien zijn er al jaren geen verkiezingen meer geweest en rijst de corruptie de pan uit. Ondertussen verslechtert de economische situatie op de Westelijke Jordaanoever verder.

Steeds meer mensen zien een gewapende strijd als laatste optie. Gewapende milities krijgen steun vanuit de bevolking om het gevecht met Israël aan te gaan, met als gevolg dat er steeds meer doden vallen.

Protest

Ook in de Gazastrook is er al jaren geen verbetering, met als laatste geweldsescalatie de raketten over en weer tussen Israël en Gaza afgelopen week. Sinds zaterdagavond is er een staakt-het-vuren, maar men weet dat het bestand fragiel is. Zo werd er gisteravond toch ineens een raket afgeschoten vanuit Gaza, met een reactie van Israël als gevolg.

Sindsdien is het rustig, maar iedereen weet dat het geweld elk moment opnieuw kan escaleren. Bovendien leidt de herdenking van de Nakba elk jaar tot spanningen. In de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever gaan Palestijnen jaarlijks de straat op om te protesteren. Regelmatig eindigen die protesten in een confrontatie met het Israëlische leger, met gewonden tot gevolg.

Ook dit jaar gaan mensen de straat op. Ze houden de herinnering aan de Nakba levend. Sommigen hopen zelfs nog steeds op terugkeer, tegen beter weten in.

Hier zie je wat het voor Palestijnen betekent om in een gebied te wonen waar steeds meer nederzettingen worden gevestigd: