Vriendengroep verliest twee leden door zelfdoding: 'Genoeg is genoeg'

• Jennifer Ockeloen

Iedere dag krijgen families of vrienden in Nederland het bericht dat iemand uit hun omgeving is overleden door zelfdoding. Tim Zuidberg (29) maakte dat twee keer mee, in 2016 en in 2022. Twee jonge mannen uit zijn vriendengroep hadden een einde gemaakt aan hun leven.

"Er zijn zo veel emoties die dan omhoogkomen: verdriet, boosheid. En ik had ook heel veel vragen. Je wilt begrijpen wat er is gebeurd, maar dat kan niet", zegt Zuidberg. Samen met vrienden besloot hij daarom in actie te komen. Ze hebben een stichting opgericht met als doel mentale gezondheid onder jongeren bespreekbaar te maken. "Genoeg is genoeg," staat in een toelichting op de website.

'Aan buitenkant niet te zien dat het niet goed gaat'

Zuidberg omschrijft zijn vriendengroep als een "zoals je die wel vaker ziet". Ze ontmoetten elkaar in 2012, tijdens hun studie in Leiden. Jaren later zijn ze nog steeds bevriend, maar dus niet meer compleet. "We zijn begonnen met zeven vrienden, maar van die groep zijn we nu nog maar met vijf. We missen Ian en Martin", vertelt hij.

Ian was 24 toen hij in 2016 een einde maakte aan zijn leven. Vorig jaar pleegde ook Martin zelfmoord. Hij zou vandaag 30 zijn geworden. "We wisten niet dat het niet goed met ze ging", zegt Zuidberg. "Aan de buitenkant zie je dat niet."

Zelfdoding is de meest voorkomende doodsoorzaak bij jongeren onder de 30 jaar. Dat blijkt uit vandaag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2022 kwamen 308 jongeren om het leven door zelfdoding, vijftien meer dan een jaar eerder.

Renske Gilissen, hoofdonderzoeker bij de hulporganisatie 113 Zelfmoordpreventie, zegt dat het moeilijk te verklaren is waardoor het aantal zelfdodingen onder jongeren stijgt. "Er zijn altijd meerdere factoren die een rol spelen, daarom is er ook niet maar één oplossing voor iedereen."

Gilissen benadrukt wel dat het helpt om erover te praten. "Ga het gesprek aan en blijf er niet mee rondlopen. Ook als je denkt dat het niet goed gaat met een ander. Praten over mentale gezondheid kan echt de oplossing zijn tot herstel", zegt de onderzoeker.

Volgens Zuidberg wordt dat door jongeren nu nog te weinig gedaan. "Als studenten en jonge mensen kunnen we over alles praten, maar over hoe het écht gaat? Dat blijkt toch lastiger dan je denkt." Ook in zijn vriendengroep merkt hij dat. "Tijdens een van de eerste vergaderingen voor de stichting, hadden we het eerst een uur over voetbal in plaats van over ons verdriet."

Het aantal zelfdodingen onder mannen is al jaren ongeveer twee keer zo hoog als onder vrouwen. Van de in totaal 1916 mensen die in 2022 een einde aan hun leven maakten, waren er 1315 man. Volgens Gilissen komt dat deels doordat mannen over het algemeen minder snel om hulp vragen dan vrouwen. "Mannen schamen zich soms, maar het is juist goed als ze om hulp vragen."

Zuidberg benadrukt dat ook. "We worstelen allemaal soms met onszelf. Het is helemaal niet 'sterk' om dit voor jezelf te houden. Je gevoelens uiten, is dapper." Met Stichting 'We zien mekaar' willen de vrienden die boodschap uitdragen en het praten over mentale gezondheid normaliseren.

Ze willen bijvoorbeeld psychologen inschakelen om mentale hulp aan te bieden bij verenigingen en sportclubs. Om dat te verwezenlijken zamelt de vriendengroep geld in. "Toen ik een bericht daarover deelde, kreeg ik wel honderd reacties van mensen die iets soortgelijks hadden meegemaakt en wilden doneren", vertelt Zuidberg. Het doel van de inzameling was 10.000 euro, maar na vijf dagen stond de teller al op ruim 30.000 euro.

De vrienden van Ian en Martin organiseren aanstaande zaterdag ook een fietstocht. "Martin hield erg van fietsen en ter nagedachtenis aan hem en Ian gaan we fietsen rond hun verjaardagen op 10 en 12 mei", zegt Zuidberg. "Om hen te herdenken."

Na de fietstocht willen Zuidberg en de andere jongens van Stichting We zien mekaar in gesprek met deskundigen om te kijken hoe ze hun doelen moeten bereiken en hoe ze het ingezamelde geld het best kunnen besteden. "We willen het goed doen, voor Ian en Martin. Alles om te voorkomen dat het nog een keer gebeurt."