Winkeldiefstal door asielzoekers in Ter Apel neemt toe, ondanks maatregelen
Ondanks een hele reeks maatregelen nemen de diefstallen door asielzoekers in het winkelcentrum van Ter Apel alleen maar verder toe. Waar de politie in de eerste drie maanden van 2022 nog 62 aanhoudingen vanwege diefstal verrichtte, waren dat er dit jaar 96. Daarnaast waren er in dezelfde periode 40 pogingen tot diefstal en 21 diefstallen zónder aanhouding.
Dat blijkt uit overzichten van incidenten die zijn gemaakt door een beveiligingsbedrijf dat toezicht houdt in de winkels. De surveillanten worden betaald door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Vorige week liet een analyse van persbureau ANP al zien dat Westerwolde, de gemeente waar Ter Apel ligt, afgezet tegen het aantal inwoners de Nederlandse gemeente is met de meeste meldingen van winkeldiefstal.
Stenen gooien
De problemen spelen vooral in de winkels. Op straat lijkt de situatie beter onder controle, al was er afgelopen februari een man die stenen gooide naar auto's en woningen en een maand later iemand die autospiegels vernielde na het boodschappen doen. Dat er op straat meer rust is, heeft mogelijk te maken met extra politie-inzet en de straatcoaches die sinds de asieldeal van afgelopen zomer worden ingezet.
Asielzoekers zijn in Ter Apel verantwoordelijk voor het overgrote deel van de gemelde diefstallen en binnen die groep gaat het volgens winkeliers en lokale politici in minstens 85 procent van de gevallen om asielzoekers die nauwelijks kans maken op een verblijfsvergunning, vaak uit Noord-Afrika. "Er werken hier meisjes van 16 die ik trainingen moet geven waarin ze leren omgaan met agressie en diefstallen", zegt een winkeleigenaar. "Dat kan toch niet de bedoeling zijn?"
De verantwoordelijk staatssecretaris Van der Burg noemt de overlast vandaag in een brief aan de Tweede Kamer "absoluut onaanvaardbaar", omdat die "het veiligheidsgevoel van bewoners en ondernemers in de samenleving onder druk zet en afbreuk doet aan de bereidheid om vluchtelingen op te vangen". Afgelopen zomer trok het kabinet al 45 miljoen euro uit voor de aanpak van dit probleem.
Enige aanmeldcentrum
Ter Apel telt momenteel zo'n honderd asielzoekers die overlast geven, op een totaal van 1700 mensen die nu in het aanmeldcentrum aan de rand van het Groningse dorp verblijven. Dit jaar komen er volgens de laatste verwachtingen ongeveer 3600 asielzoekers uit zogeheten 'veilige landen' naar Nederland. Omdat in Ter Apel het enige aanmeldcentrum van Nederland staat, beginnen zij hun verblijf vrijwel allemaal in het lintdorp, dat zo'n 10.000 inwoners telt.
Het blijft in Ter Apel niet bij diefstal: 's nachts komt het ook voor dat mannen bijvoorbeeld rond huizen sluipen en daar proberen binnen te komen of in te breken in auto's. "Ik slaap daar echt slechter door, ik lig meer gespannen in bed", zegt de eigenaar van de woning die camera's ophing.
Vanwege het toegenomen toezicht in Ter Apel verplaatsten de problemen zich deels naar de omgeving. Met name naar het Drentse dorp Nieuw-Weerdinge, dat op de route ligt naar het station in Emmen. Ook daar was inzet van onder meer extra politie en boa's nodig vanwege pogingen tot inbraak, diefstal en plassen en poepen in tuinen.
Maar de problemen spelen op meer plekken in Nederland. Hetzelfde gebeurt onder meer in het Brabantse Budel, waar asielzoekers na aanmelding in Ter Apel kunnen worden geïdentificeerd. Vorige maand kwam uit een inwonersonderzoek in de gemeente Cranendonck naar voren dat de helft na 2024 geen opvang van asielzoekers meer wil in Budel.
Waarschuwing voor dieven
Volgens gemeenteraadsleden in Westerwolde is die bereidheid tot opvang er nog wel bij de meeste mensen in Ter Apel, maar dan moet er wel snel een oplossing komen voor de problemen met de overlastgevers.
Steen des aanstoots is onder meer de zogenoemde reprimanderegeling. Die regeling, op dit moment landelijk beleid van het Openbaar Ministerie, komt erop neer dat winkeldieven niet worden vervolgd als ze voor het eerst in de fout zijn gegaan. De gemeente wil graag een uitzondering voor Ter Apel en omgeving, zodat winkeldieven meteen worden opgepakt. Maar tot op heden is het OM daar niet toe bereid.
De hoop in Ter Apel is nu vooral gevestigd op een snellere asielprocedure voor kansarme asielaanvragen uit Noord-Afrika, die staatssecretaris Van der Burg onlangs beloofde aan de burgemeesters van Westerwolde en Emmen. Binnen twee weken zouden asielzoekers die weinig kans maken op een verblijfsvergunning dan een afwijzing krijgen.
