Scriptschrijvers in VS staken: latenightshows als eerste getroffen
Een groot deel van de Amerikaanse scriptschrijvers van tv-shows en films staakt vanaf vandaag. De onderhandelingen tussen de vakbonden (verenigd in de Writers Guild of America) en de studio's en streamingdiensten over betere salarissen zijn tot nu toe op niets uitgelopen.
Waarschijnlijk zijn vanavond in de VS al de eerste gevolgen te zien van de staking. De latenightshows, die doorgaans op de dag zelf worden geschreven om actuele grappen te hebben, zitten nu grotendeels zonder schrijvers. Ook wordt verwacht dat schrijvers die niet zijn aangesloten bij de vakbonden en presentatoren van de shows zich solidair verklaren.
Dat betekent dat populaire shows zoals The Tonight Show (gepresenteerd door Jimmy Fallon), The Late Show (gepresenteerd door Stephen Colbert) en Jimmy Kimmel Live! waarschijnlijk vanaf vanavond op zwart gaan of dat grotendeels herhalingen te zien zullen zijn.
Ook gevolgen voor populaire tv-series
Presentator Seth Meyers van Late Night with Seth Meyers liet al weten solidair te zijn met de stakende schrijvers en te verwachten dat zijn show op zwart gaat. "Schrijvers hebben recht op een eerlijke vergoeding", stelde hij gisteren. Als de staking voortduurt, heeft dat ook gevolgen voor Amerikaanse tv-series.
Bij de Writers Guild of America zijn ruim 11.000 tv- en filmschrijvers aangesloten. Iedere drie jaar onderhandelt de vakbond met studio's. Vanwege de groeiende belangstelling voor series door streaming willen de schrijvers een hogere compensatie. Ze eisen onder meer salarisverhoging, betere arbeidsomstandigheden en een beter pensioen.
Ook willen ze dat de studio's regels maken over het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) bij het schrijven van scripts en ideeën. Schrijvers vrezen dat hun ideeën daarbij ongeoorloofd als basis worden gebruikt.
Als de staking dit jaar lang aanhoudt, zien we dat in Nederland naar verwachting het eerst op de streamingdiensten. Nederlandse televisiezenders zenden series soms pas maanden later uit dan Amerikaanse televisiezenders, maar de streamingdiensten hebben deze vertraging niet.
De gaten die mogelijk in de programmering op de Amerikaanse televisie ontstaan, worden (naast herhalingen) hoogstwaarschijnlijk opgevuld met meer realityshows. De staking geldt namelijk niet voor nieuwsprogramma's en realityshows. De makers daarvan vallen onder andere vakbonden.
In 2007 werden er meer afleveringen gemaakt van het populaire realityprogramma The Amazing Race, waarbij teams de wereld over reizen en het tegen elkaar opnemen in spelletjes. Bij streamingdiensten zou het gevolg kunnen zijn dat er meer series uit andere landen worden aangekocht.
Gevolgen voor films pas later te merken
Pas als de staking maandenlang doorgaat, worden Hollywoodfilms hard geraakt. In 2007 waren de gevolgen voor films voor het publiek nauwelijks te merken. Wel werd de productie in sommige gevallen uitgesteld, wat vooral de studio's veel geld kostte. En bij sommige films werd het script versneld geschreven voordat de staking begon.
Acteur Daniel Craig vertelde in een interview met Time Out dat het script van de Bond-film Quantum of Solace herschreven moest worden, maar dat dat lastig was. "We mochten geen schrijver inhuren om het script af te maken. Ik probeerde scènes te herschrijven, maar ik ben geen schrijver."
