9 jaar cel voor drugssmokkelaar wiens undercoveragent zelfmoord pleegde
Een 47-jarige man uit Zevenbergschen Hoek is veroordeeld tot negen jaar cel voor betrokkenheid bij grootschalige drugssmokkel. Joop M. had volgens de rechtbank een essentiële rol bij de invoer van grote partijen cocaïne vanuit Zuid-Amerika via de haven van Vlissingen. De zaak is vooral bekend vanwege een dramatisch verlopen undercoverzaak, waarbij een agent die naast Joop M. woonde zichzelf van het leven beroofde.
Volgens de rechtbank was M. verantwoordelijk voor de logistiek rond de invoer van meer dan 1400 kilo cocaïne, verdeeld over drie transporten, in de haven van Vlissingen. Zijn rol was om ervoor te zorgen dat nadat de schepen waren gelost, de cocaïne te traceren was en op de juiste plek terechtkwam. Hij was een tussenpersoon met aan de ene kant Zeeuwse havenmedewerkers en aan de andere kant klanten en opdrachtgevers, schrijft Omroep Brabant.
De politie kwam hem op het spoor toen zijn schuilnaam in een onderzoek naar voren kwam. Omdat agenten vermoedden dat hij een belangrijke rol had bij het binnenbrengen van drugs in de haven van Vlissingen, werden meerdere opsporingsmethodes ingezet om meer inzicht te krijgen in zijn criminele activiteiten.
Affaire met vrouw verdachte
M. werd geobserveerd en afgeluisterd en in 2020 besloot de politie ook een undercovertraject te starten. Een undercoveragent ging naast M. wonen en infiltreerde in zijn leven en dat van zijn gezin. De agent kreeg zelfs een affaire met de vrouw van de verdachte, maar hij kon de spanning en hoge druk niet aan en pleegde in 2021 zelfmoord.
Tijdens het proces bekritiseerden Joop M. en zijn advocaat de politieoperatie. Ze vonden de inzet van de undercover-buurman een ernstige schending van de privacy van de verdachte en zijn vrouw en zoon. Daarom zou er sprake zijn van een oneerlijk proces.
De rechtbank vond ook dat het politieteam is tekortgeschoten. De agent werd onvoldoende aangestuurd en begeleid. Daarmee zijn volgens de rechtbank "normen van fatsoen overschreden".
'Had niet mogen gebeuren'
Maar het politieteam kon niet weten dat de agent een intieme relatie met de vrouw van de verdachte zou krijgen. De undercoveragent maakte dit zelf ook niet kenbaar, waardoor de affaire te laat werd ontdekt. "Dat had niet mogen gebeuren", zei de rechtbankvoorzitter.
Dit gold ook voor de emotionele band die de agent met de zoon van de verdachte kreeg. De rechtbank is wel van mening dat het zover heeft kunnen komen vanwege het gebrek aan begeleiding.
Desondanks oordeelt de rechtbank dat het undercovertraject in deze zaak mocht worden ingezet. Zelfs toen de operatie nog doorliep nadat Joop M. al gearresteerd was. Het was proportioneel, aldus de rechters.
Lagere straf vanwege fouten
Vanwege de fouten die in dit traject zijn gemaakt, heeft het Openbaar Ministerie besloten de resultaten van de undercoveractie niet te gebruiken als bewijs. Het OM had vanwege die fouten ook een half jaar minder cel geëist en had 11,5 jaar cel gevraagd.
Desondanks neemt de rechtbank het undercovertraject wel mee in de strafbepaling. Vanwege de impact op M. en zijn gezin trok de rechtbank een jaar van de straf af. Behalve voor drugshandel is M. ook veroordeeld voor het witwassen van bijna 750.000 euro.
Joop M. werkte niet zelf in de haven van Vlissingen. Hij stuurde via zijn cryptotelefoon op afstand handlangers aan, onder wie tussenpersonen, uithalers en heftruckchauffeurs. De rechtbank heeft deze tien verdachten celstraffen tot acht jaar opgelegd.
