Gratis kinderopvang wordt twee jaar uitgesteld, kabinet bezuinigt voor het eerst in jaren
Het kabinetsplan om de kinderopvang bijna gratis te maken, wordt twee jaar uitgesteld en gaat pas in 2027 in. Het lukt de sector niet om voldoende personeel te vinden als straks de vraag naar kinderopvang nog verder zal stijgen. Dat zal voor het kabinet waarschijnlijk ook leiden tot een veel te hoge prijs voor de opvang, is de vrees.
Een zorgvuldige invoering van het nieuwe stelsel is cruciaal voor zowel de ouders, de sector, als de uitvoerders, zegt minister Karien van Gennip (Sociale Zaken). Dat is volgens haar ook een les uit de toeslagenaffaire.
In het coalitieakkoord was afgesproken dat de wijzigingen in de kinderopvang in 2025 in zouden gaan. Het uitstel is een tegenvaller voor ouders, maar betekent een financiële meevaller voor het kabinet, dat voor het eerst in lange tijd op zoek is naar mogelijkheden om te bezuinigen. Het plan was dat de overheid bijna alle kosten voor de opvang voor zijn rekening zou nemen.
Inkomensafhankelijke toeslag wel omhoog
De inkomensafhankelijke toeslag die ouders krijgen voor de opvang gaat in 2025 en 2026 wel omhoog, al moeten de details van die maatregel nog worden uitgewerkt. De bedoeling is dat de vraag naar opvang daardoor zo geleidelijk stijgt dat de sector het kan bijhouden. Vanaf 2027 gaat de toeslag dan niet meer naar de ouders, maar direct naar de opvangorganisatie.
Vrijdag komt het kabinet met de Voorjaarsnota, met daarin de aanpassingen op de lopende begroting. Minister Sigrid Kaag (Financiën) sprak vanmorgen bij het begin van de ministerraad van een "koerswijziging", al nam ze het woord bezuinigingen nog niet in de mond. Verschillende meevallers verzachten de pijn, maar om de begroting sluitend te krijgen zal er toch gesneden moeten worden in de uitgaven.
STAP-subsidie verdwijnt
Ingewijden melden dat het STAP-budget, de regeling waarmee werknemers en werkzoekenden een subsidie van 1000 euro per jaar kunnen krijgen voor scholing en ontwikkeling, alweer verdwijnt. Die regeling werd pas vorig jaar geïntroduceerd. Het schrappen ervan levert zo'n 200 miljoen euro op, maar dat is lang niet genoeg nu het kabinet op zoek is naar vele miljarden.
De stijgende rente leidt ertoe dat de overheid meer geld kwijt is aan leningen. Volgens ingewijden gaat dat om zo'n 9 miljard euro. Bij asiel stijgen de uitgaven waarschijnlijk van 3 naar 5 miljard euro per jaar. De instroom blijft hoog en door het gebrek aan opvangplekken moeten asielzoekers opgevangen worden in duurdere noodopvang.
En gisteren maakte het kabinet bekend dat er voor de komende 30 jaar ongeveer 13,5 miljard euro extra gaat naar Groningen voor schadeafhandeling, versterking van huizen en investeringen in leefbaarheid en economie.
'Kaasschaafmethode'
Daarmee wordt er voor het eerst in jaren weer gesproken over bezuinigingen in Den Haag. De afgelopen jaren leken de zakken van de minister van Financiën ongekend diep toen de gevolgen van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne moesten worden opgevangen.
De uitgaven moeten nu omlaag, en om dat te bereiken kiest het kabinet voor de 'kaasschaafmethode', wat wil zeggen dat bijna alle ministeries iets moeten inleveren. Daar is nu een akkoord over, maar de details komen vrijdag pas naar buiten. Volgens Kaag moeten de ambtenaren op haar ministerie nog "de laatste puntjes op de i zetten", voordat de Voorjaarsnota naar de Kamer kan.
Ook de Europese begrotingsregels nopen het kabinet tot besparingen. Het begrotingstekort ligt nu boven de 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), en dat is niet toegestaan. Kaag zei vanmorgen dat er "een goed voorstel" op tafel ligt.
Bij de besprekingen in het kabinet heeft ook het verhogen van het eigen risico in de zorgverzekering op tafel gelegen als mogelijke bezuiniging, maar dat gaat niet door. Het minimale eigen risico blijft op 385 euro.
