Woningisolatie loont voor meerderheid, maar niet voor iedereen

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Voor de meeste mensen is het financieel voordelig om hun huis te isoleren. Dat concluderen TNO en het Centraal Planbureau (CPB) in het grootste onderzoek dat hier tot nu toe naar gedaan is. Bij zes op de tien huishoudens zijn de maandelijkse lasten lager dan vóór het isoleren van hun huis. Bij een ruime minderheid zijn de kosten van het isoleren zo hoog dat de verminderde energielasten hier niet direct tegen opwegen.

2,9 miljoen huishoudens in Nederland hebben een koophuis; zij financieren de woningisolatie over het algemeen uit subsidie en verhoging van de hypotheek. 0,4 miljoen huishoudens zijn particuliere huurders die de woningisolatie meestal betalen via een verhoogde huur. 1,4 miljoen huishoudens hebben een sociale huurwoning waar de woningcorporatie voor de kosten opdraait. Gemiddeld kosten de isolatiemaatregelen per woning zo'n 20.000 euro.

De onderzoekers hebben alleen gekeken naar woningen die voor 1992 zijn gebouwd, omdat nieuwere huizen meestal al redelijk geïsoleerd zijn. In het onderzoek (.pdf) wordt gekeken naar de grootte en het bouwjaar van de woning, het inkomen van de bewoner, de energiekosten en rentepercentages. Voor de mate van isolatie is uitgegaan van de 'nationale isolatiestandaard'.

De verschillen zijn groot, zegt Peter Mulder van onderzoeksinstituut TNO. "Wij hebben dus voor alle woningen van ouder dan dertig jaar berekend wat het kost om ze te isoleren en hoeveel energie daarmee kan worden bespaard. Er blijkt niet zoiets te zijn als een gemiddelde woning. Isolatie zal dan ook vaak een kwestie van maatwerk zijn."

Huiseigenaren met een laag inkomen en mensen die een commerciële huurbaas hebben, komen er in het onderzoek het slechtst van af. Bij hen wegen de hoge kosten van het isoleren van daken, vloeren, muren en ramen vaak niet op tegen de lagere energierekening die het gevolg is van de verbouwing.

Mensen met een sociale huurwoning van een woningcorporatie profiteren het meest. Zij draaien niet op voor de kosten van de isolatiemaatregelen maar profiteren wel van de lagere energierekening.

In zijn algemeenheid profiteren lagere inkomens het meest van isolatiemaatregelen. Dat komt doordat zij verhoudingsgewijs een groter deel van hun inkomen kwijt zijn aan woon- en energielasten.

Binnen bepaalde inkomensgroepen verschillen de effecten van isolatiemaatregelen, afhankelijk van het soort huis, de prijs van het energiecontract en de rentepercentages van leningen en hypotheken. In het onderzoek wordt ervan uitgegaan dat eigenaren een aanvullende hypotheek afsluiten voor 25 jaar.

"Uit de resultaten blijkt dat inkomenseffecten tussen én binnen inkomensgroepen nog vrij groot kunnen zijn," vertelt Rob Aalbers van het CPB.

De overheid kan de resultaten van het onderzoek gebruiken bij besluitvorming over verdere stimulering van het verduurzamen van woningen in Nederland.

Zo komen er rond de presentatie van de Voorjaarsnota van het kabinet - uiterlijk 1 juni - extra maatregelen die ervoor moeten zorgen dat Nederland de klimaatdoelen in 2030 gaat halen. Door alle huizen in Nederland goed te isoleren, kan het gasverbruik met een kwart worden verminderd volgens de onderzoekers. Het gaat dan om 1,7 miljard kuub aardgas per jaar.

TNO en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie hebben al eerder gepleit voor de grootschalige aanpak van hele woonwijken om de gemiddelde kosten van isolatie omlaag te brengen. Ook een hogere gasprijs ten opzichte van elektriciteit maakt verduurzaming van een woning aantrekkelijker.

Verder worden er alternatieven ontwikkeld voor het prijsplafond dat de overheid dit jaar hanteert om de energierekening van huishoudens binnen de perken te houden. Eind dit jaar stopt de overheid met dat prijsplafond. Nieuwe maatregelen moeten volgend jaar vooral mensen met een laag inkomen en hoge energielasten financieel ondersteunen. Deze mensen zouden beter geholpen kunnen worden met het isoleren van hun woning.