Meer geld naar gokreclames in aanloop naar verbod

Online gokbedrijven geven in aanloop naar een reclameverbod fors meer geld uit aan reclames, ondanks beloftes om het aantal reclames te matigen. In bushokjes, op tv en online is er volop reclame te zien. Ondertussen werkt de minister nog altijd aan de uitwerking van een verbod voor een groot deel van de reclames.

De afgelopen vier maanden is er een derde meer uitgegeven aan reclame dan een jaar eerder. Het komt neer op bijna 15 miljoen euro extra, blijkt uit cijfers van marktonderzoeker Nielsen. Die stijging is deels te verklaren door het WK voetbal in Qatar waarbij gokbedrijven extra reclame maakten, maar ook na dat toernooi werd er meer geld in reclames gestopt. Ook zijn er meer partijen bij gekomen die een vergunning hebben voor online gokken en zijn de kosten voor reclamezendtijd gestegen.

De ChristenUnie, SP en PvdA vragen de minister om opheldering. Ze willen weten waarom het verbod van de minister op zich laat wachten en wat hij in de tussentijd doet om de hoeveelheid reclames te beperken.

Staatsbedrijven

Sinds oktober 2021 mogen online casino's met een vergunning reclame maken voor gokken. Sindsdien is er 211 miljoen euro aan online gokreclames besteed. Dat is overigens nog altijd minder dan dat er door loterijen aan reclamegeld wordt uitgegeven. Bedrijven zoals de Postcode Loterij en de Nederlandse Loterij gaven gezamenlijk meer dan 300 miljoen euro uit.

De gokbedrijven waar de Nederlandse Staat aandeelhouder van is, staan in de top-5 van bedrijven die het meeste geld uittrokken voor reclame voor online gokken. Toto (Nederlandse Loterij) gaf 29 miljoen uit sinds oktober 2021, Holland Casino zo'n 21 miljoen euro. Bij Toto werd er de afgelopen vier maanden meer geld uitgetrokken voor reclames dan een jaar geleden, bij Holland Casino liep het reclamebudget juist flink terug.

Staatssecretaris Van Rij van Financiën zegt dat hij als aandeelhouder van de bedrijven verschillende keren zijn zorgen heeft geuit over de hoeveelheid reclame, ook tijdens het WK. Hij zegt dat te blijven doen, al wijst hij er ook op dat reclame maken nog altijd is toegestaan.

Een jaar geleden zei minister Weerwind voor Rechtsbescherming dat er een verbod zou komen op "ongerichte" gokreclame. Daar valt bijvoorbeeld reclame in bushokjes en televisie onder. Waarschijnlijk wordt dat verbod vanaf 1 juli van kracht.

Gokbedrijven beloofden een jaar geleden dat er minder gokreclame te zien zou zijn en dat er geen reclame meer gemaakt zou worden in de buitenlucht, dus in bushokjes en langs de snelweg.

Toch wordt ook aan die reclamevorm nog altijd geld uitgegeven. Er zijn twee brancheverenigingen van gokbedrijven in Nederland. Die zeggen allebei in een reactie dat hun leden zich aan de afspraken houden. "Helaas is ons voorbeeld nog niet gevolgd door sommige andere bedrijven", zegt Peter-Paul de Goeij van NOGA. "Wij roepen onze collega's nogmaals op om gehoor te geven aan de oproep uit de maatschappij en de politiek en zich ook te committeren aan zelfregulering."

Ook de afspraak om voor 22.00 uur op tv geen gokreclame te laten zien, wordt geschonden door casino's die niet bij een brancheverenigingen zijn aangesloten. Volgens Screenforce, die informatie van verschillende zenders verzamelt, krijgen in de praktijk minder kijkers gokreclame te zien dan een jaar geleden. Volgens de organisatie gaat het om een daling van aantal kijkers met 44 procent.

Nederlandse markt interessant

Nederland is voor gokbedrijven een lucratieve markt. In het eerste helft van 2022 is bijna half miljard euro online vergokt. Het internationale gokconcern Kindred (Unibet) meldde bij de jaarcijfers dat de belangstelling in Nederland boven verwachting is.

Vooral jongvolwassenen van 18 tot en met 23 jaar zijn actief op goksites. Ruim een op de vijf van alle accounts is van een jongvolwassene. Volgens het Trimbos-instituut is dat een kwetsbare groep. Juist om jongvolwassenen te beschermen wil de minister een verbod op een groot deel van de reclames.

De toegenomen zichtbaarheid van online gokken leidt vooralsnog niet tot meer gokverslaafden, blijkt uit cijfers van Ladis (pdf), het landelijke informatiesysteem voor alcohol en drugs. In 2021 daalde het aantal gokverslaafden dat hulp zocht met 10 procent. In voorlopige cijfers over 2022 is er ook een daling te zien.