VN-akkoord is 'feestje voor de oceanen', maar 'geen tijd te verliezen'
Natuurorganisaties spreken over een "historisch verdrag" en een "feestje voor de oceanen": onderhandelaars van de Verenigde Naties werden het vannacht eens over de tekst van een verdrag over de bescherming van oceanen wereldwijd. En dat is heel hard nodig, stellen de organisaties. Want het verdrag is volgens de groeperingen het "minimum" dat nodig is om de oceanen te redden, en er zou bovendien geen tijd te verliezen zijn.
Milieuorganisatie Greenpeace spreekt over "het grootste conservatie-akkoord in de geschiedenis van de wereld". De organisatie is vol lof over de 180 landen die hiermee akkoord zijn gegaan. "Dit is een enorme overwinning voor de miljarden mensen die afhankelijk zijn van gezonde oceanen en voor diersoorten die de oceanen hun thuis noemen", zegt Arlo Hemphill, die bij Greenpeace in de VS de oceanen in zijn portefeuille heeft.
"Het is een overwinning tegen klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit. Iedereen op aarde kan een collectieve zucht van opluchting slaken."
Ook Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen verwelkomt het akkoord. "De oceaan is voedsel, energie, leven", schrijft ze op Twitter. "Hij heeft de mensheid zo veel gegeven - het is tijd om terug te geven."
'We vieren het vandaag met z'n allen'
"We vieren het vandaag met z'n allen, het is een feestje voor de oceaan", zei Nathalie Houtman van het Wereld Natuur Fonds in het radioprogramma Vroege Vogels op NPO Radio 1. "Het is jarenlang een enorme klus geweest voor mijn collega's, maar ook voor heel veel organisaties wereldwijd."
Het is jaren niet gelukt om tot een nieuw akkoord te komen, waardoor de internationale wateren lange tijd als 'vrije zee' golden. "Iedereen kan daar eigenlijk doen wat 'ie wil", zegt Furu Mienis, zeeonderzoeker bij het zee-instituut NIOZ. Vissen, diepzeemijnbouw, of andere manieren van vervuiling; er gelden geen regels. "En het belangrijkste punt van het akkoord is dat we nu dus dat hele grote stuk oppervlakte van de aarde kunnen beschermen", zegt ze.
En die bescherming is volgens Mienis ontzettend belangrijk. "Niet alleen voor het sturen van het klimaat, en het leveren van zuurstof voor ons mensen", zegt ze. "Maar ook omdat de oceanen de grootste biosfeer vormen. Met een enorme biodiversiteit, die we voor een groot deel nog niet eens kennen."
Specifieke plekken beschermen
Op dit moment is slechts 1,2 procent van de internationale wateren beschermd; in 2030 moet dat 30 procent zijn, aldus het nieuwe verdrag. Dat laat dus nog steeds 70 procent onbeschermd. Maar volgens Mienis kan die 30 procent alsnog een hoop zoden aan de dijk zetten. "Het is heel belangrijk dat we hele specifieke plekken gaan beschermen, waar heel veel leven zit", legt ze uit.
"In de diepe zee is er bijvoorbeeld koudwaterkoraal, dat net zo mooi en soortenrijk is als tropische koraalriffen. Als we meerdere van die riffen over de hele wereld kunnen beschermen, kunnen we ook zorgen dat de soortenpopulatie in stand blijft."
De klok tikt en we moeten 30 procent per 2030 voor elkaar krijgen. We hebben nog maar een half decennium te gaan en we moeten niet zelfgenoegzaam zijn nu.
Volgens Greenpeace is die 30 procent het minimum om een "totale ineenstorting van de ecosystemen in de oceanen tegen te gaan". En om dat doel te halen, moet volgens de milieuorganisatie vanaf nu jaarlijks 11 miljoen vierkante kilometer oceaan beschermd worden.
Hoewel het WNF in feeststemming is, benadrukt Houtman dat volgende stappen zo snel mogelijk genomen moeten worden. De tekst is nu akkoord, en waarschijnlijk komt er vannacht of morgen een schriftelijk akkoord, zegt Houtman. Het officieel aannemen van het verdrag zou enkele weken later zijn.
"Onze oproep is daarom dan ook: laten we dat zo snel mogelijk doen, de oceaan kan niet meer wachten", zegt Houtman. "De gezondheid van de oceanen gaat hard achteruit, en met dit verdrag kunnen we eindelijk het herstel inzetten."
Greenpeace waarschuwt ook dat er geen tijd te verliezen is bij het uitvoeren van dit beleid. "De klok tikt en we moeten 30 procent per 2030 voor elkaar krijgen. We hebben nog maar een half decennium te gaan en we moeten niet zelfgenoegzaam zijn nu."
Zo werd er gereageerd nadat het akkoord was bereikt:
