Provincie Groningen onderzoekt oprichting eigen energiebedrijf
De provincie Groningen gaat onderzoeken of er (weer) een eigen provinciaal energiebedrijf kan komen. De SP in de Provinciale Staten vindt dat Groningers minder afhankelijk moeten worden van grote energiebedrijven zoals Shell en leveranciers uit het buitenland.
Het gevolg van de huidige afhankelijkheid is woekerwinsten bij bedrijven en hoge prijzen voor huishoudens, aldus SP-Statenlid Joke Lesman bij RTV Noord. "Nergens is het percentage inwoners dat de energierekening niet kan betalen zo hoog als in onze provincie."
Achttien leden van Provinciale Staten steunden haar voorstel voor een onderzoek, ze willen weten wat de voordelen van een eigen energiebedrijf zijn. Zeventien Statenleden stemden tegen.
Gedeputeerde Melissa van Hoorn (GroenLinks) moet dus aan de gang, al verwacht ze weinig van het onderzoek. "We weten de uitkomsten al", zei ze. "We hebben simpelweg geen middelen voor het aankopen van het hele netwerk."
Lusten en lasten
De SP pleit al sinds 2017 voor de (her-)oprichting van eigen provinciale energiebedrijven, niet alleen in Groningen maar bijvoorbeeld ook in Flevoland. Destijds wees de partij erop dat projectontwikkelaars en grondeigenaren soms miljoenen verdienden aan nieuwe, groene energieprojecten. In plaats daarvan zouden de lusten en lasten van bijvoorbeeld grote windparken beter verdeeld moeten worden over windproducenten en bevolking, aldus de partij.
Om twijfelende Statenleden te overtuigen organiseerde de SP precies vijf jaar geleden een excursie naar Hamburg Energie, het eigen energiebedrijf dat de stad Hamburg in 2009 heeft opgericht. Dat bedrijf investeert alleen in groene energie en keert gemaakte winsten uit aan de afnemers.
Toen kreeg de SP geen meerderheid van de Statenleden mee, nu wel. "We hebben het afgelopen jaar de zure vruchten geplukt van de marktwerking", steunde Statenlid Jeroen Hut (GroenLinks) het onderzoeksvoorstel gisteren. "We zien enorme winsten van de olieconcerns. De compensatie in de vorm van energietoeslag is slechts symptoombestrijding. De kern van het probleem is grotendeels de marktwerking op de energiemarkt. Daar moet iets aan gedaan worden."
'Plat populisme'
De Groningse VVD was én is mordicus tegen het onderzoek. Verwijzen naar de miljardenwinsten die Shell boekt, noemt VVD-Statenlid Erik Jan Bennema "plat populisme". "Kijk naar een paar jaar geleden, toen Shell een enorm groot verlies leed", zei hij. "Investeren in oliebedrijven was toen absoluut geen goede investering."
Het is nog onduidelijk wanneer het onderzoek in de provincie Groningen begint. In de provincie Flevoland komt voorlopig geen onderzoek naar een eigen energiebedrijf: daar stemden gisteren slechts elf Statenleden vóór het SP-voorstel, 27 Statenleden stemden tegen.
Na de Tweede Wereldoorlog was de energievoorzieningen veelal een taak van gemeentes. Later namen provinciale en regionale energiebedrijven die taak over. - totdat particuliere bedrijven die opkochten.
