Verplichting verantwoord ondernemen voorlopig uit zicht, kabinet trapt op rem

Het kabinet is op dit moment tegen een wetsvoorstel van zes partijen in de Tweede Kamer dat bedrijven verplicht om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Dat hebben de ministers Schreinemacher en Adriaansens in een gesprek aan de bedenkers van de wet laten weten.

De bewindslieden vrezen dat de regels in Nederland veel strenger worden dan in omliggende landen als de wet wordt aangenomen, met alle gevolgen vandien.

Werkgeversorganisaties hebben al maanden kritiek op de initiatiefwet. Baggeraar Boskalis dreigt Nederland te verlaten als de wet wordt aangenomen.

Het gaat om een wetsvoorstel dat (internationale) ondernemingen wil verplichten iets te doen tegen kinderarbeid, uitbuiting en milieuvervuiling. ChristenUnie, SP, PvdA en GroenLinks kondigden in 2021 de Wet Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen aan. D66 en Volt sloten zich er later bij aan.

In het wetsvoorstel staat dat bedrijven in hun jaarverslag misstanden moeten melden en met een plan van aanpak moeten komen voor de oplossing. Toezicht daarop zou bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM) komen, die eventueel sancties kan opleggen.

'In huidige vorm niet'

De ministers Schreinemacher van Handel en Adriaansens van Economische Zaken hebben vorige week in een gesprek met de indieners aangegeven dat het kabinet niets ziet in het uitvoeren van de initiatiefwet in de huidige vorm.

Schreinemacher zegt in een toelichting dat het kabinet het erover eens is dat bedrijven zich "rekenschap moeten geven van de wereld om hen heen", van "impact op het klimaat tot het uitbannen van kinderarbeid". Maar volgens Schreinemacher is het van belang dat de afspraken daarover voor alle landen in de EU hetzelfde zijn. Volgens haar worden met het huidige voorstel de regels in Nederland strenger dan in andere landen.

En dat heeft gevolgen voor hoe aantrekkelijk Nederland is voor bedrijven, aldus minister Adriaansens. In Kamerdebatten en tegenover de NOS wees ze al meermalen op de gevolgen voor het vestigingsklimaat.

"Wat het kabinet niet wil is dat ons bedrijfsleven op achterstand komt te staan ten opzichte van concurrenten over de grens en elders in de EU. Daarnaast wil het kabinet niet dat bedrijven straks verantwoordelijk zijn voor zaken waar zij geen invloed op hebben, bijvoorbeeld het productieproces bij toeleveranciers."

De indieners is door het kabinet gevraagd het wetsvoorstel nogmaals door de "bril van deze eerder gemaakte afspraken te bekijken".

Initiatiefnemer en ChristenUnie-Kamerlid Van der Graaf zegt tegen de NOS namens de andere indieners dat ze "overtuigd van het belang van de wetgeving zijn". Dat is van belang om "uitbuiting en kinderarbeid tegen te gaan en om duurzaam ondernemen in het buitenland te bevorderen". Volgens Van der Graaf loopt het gesprek met de ministers nog en zijn er "nog geen conclusies uit voortgekomen".

Morgen is in de Kamer een debat over het vestigingsklimaat in Nederland.