Toezichthouder mensenrechten na arrestaties: demonstratierecht onder druk

Het recht om te demonstreren staat in Nederland zwaar onder druk, vindt het College voor de Rechten van de Mens. De Nederlandse toezichthouder op de mensenrechten reageert op de arrestatie van klimaatactivisten vorige week donderdag.

De zes werden 's ochtends vroeg opgepakt omdat ze zouden hebben opgeroepen om zaterdag de A12 in Den Haag te blokkeren. De arrestaties leidden direct tot forse kritiek van allerlei maatschappelijke organisaties en van experts.

"Inzet van strafrechtelijke instrumenten om de organisatie van een demonstratie te verhinderen, is een extreem zwaar middel dat niet makkelijk te rechtvaardigen valt", stelt het mensenrechtencollege. De toezichthouder wijst erop dat van arrestaties voorafgaand aan een demonstratie een verlammend effect kan uitgaan. "Anderen kunnen ervan weerhouden worden om hun recht op vrijheid van meningsuiting en vreedzaam protest uit te oefenen."

'Gevaarlijke blokkade'

In een eerdere reactie op de arrestaties van de zes activisten ontkende het Openbaar Ministerie dat het recht op demonstreren onder druk staat. "Demonstreren is gewoon mogelijk. Het is simpelweg een strafbaar feit om op te roepen tot een dergelijke gevaarlijke blokkade. Als de veiligheid in het geding is, moet de overheid optreden."

Bij de protestactie van Extinction Rebellion afgelopen zaterdag werden nog eens 768 mensen aangehouden. Zij bleven op de snelweg zitten ook toen de politie had opgeroepen weg te gaan nadat de burgemeester de demonstratie had beëindigd.

De betogers gaan op 11 maart opnieuw actievoeren op de A12.