'Nederland iets corrupter geworden, vanwege lobbyisten'
Nederland is vorig jaar iets corrupter geworden, meldt Transparency International (TI) in zijn jaarlijkse corruptieranglijst. Met 80 punten haalde Nederland zijn laagste score ooit. Wel hoort ons land nog bij de tien landen met de minst corrupte publieke sector. Nederland staat op plek acht, net als in voorgaande jaren.
Dat Nederland een paar punten is weggezakt, komt vooral doordat de politieke integriteit niet op orde is, legt TI-woordvoerder Andor Admiraal uit. "Er is bijvoorbeeld geen goed lobbyregister, waardoor er onvoldoende toezicht is op lobbyisten. Ook zijn er veel minder regels over de financiering van politieke partijen dan in andere landen. Verder is een afkoelperiode voor politici niet goed geregeld."
Daarmee bedoelt Admiraal dat politici van het ene moment op het andere moment kunnen overstappen naar een sector waar ze voorheen bij betrokken waren. Zo maakte CDA-Kamerlid Raymond Knops vorige week bekend dat hij de lobbyclub voor de wapenindustrie gaat leiden. Knops, die een militaire opleiding volgde, zit nu onder meer als plaatsvervangend lid in de Defensiecommissie van de Tweede Kamer.
Schijn tegen
Eerder ontstond ophef over de overstap van minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) naar de branchevereniging van energiebedrijven. Dat riep twijfels op over belangenverstrengeling en ongewenste beïnvloeding van de politiek.
Admiraal: "Bijna de helft van de landelijke oud-politici wordt later lobbyist. Dat is in Nederland echt een probleem, omdat kiezers moeten weten dat mensen in de politiek beslissingen nemen op basis van hun politieke ideeën. Zelfs de schijn van belangenverstrengeling is genoeg om dat vertrouwen te ondermijnen."
Er is nu een wetsvoorstel in de maak voor een landelijk lobbyverbod, maar dan wel alleen voor (oud-)bewindspersonen en niet voor andere politici.
Somalië op laatste plek
Niet alleen Nederland, ook andere Europese landen boekten historisch slechte resultaten, zoals Zweden (83 punten), Zwitserland (82) en Luxemburg (77). Het Verenigd Koninkrijk verloor 5 punten en haalde een score van 73. Het VK zakte daarmee weg naar plek achttien op de ranglijst. TI wijst op een reeks mogelijke corruptieschandalen in de Britse politiek.
Een score van 100 betekent dat er in een land geen corruptie in de publieke sector wordt waargenomen. Denemarken staat met 90 punten bovenaan. Het meest corrupte land is Somalië, dat slechts 12 punten haalde.
Anti-corruptieorganisatie Transparency International stelt de lijst samen op basis van dertien onderzoeken van andere organisaties.