Energie afnemen tegen inkoopprijs kan voordelig zijn maar ook risicovol

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Een klein deel van de Nederlandse huishoudens heeft geen last van de extreem hoge gas- en elektriciteitsprijzen doordat ze zijn overgestapt op een zogenoemd 'dynamisch energiecontract'. Dat betekent dat ze de actuele dagprijs betalen voor gas en de actuele uurprijs voor elektriciteit.

Omdat de energieprijzen de afgelopen maanden fors zijn gedaald, zijn deze actuele prijzen veel lager dan de tarieven van een gebruikelijk variabel tarief. Bij zo'n variabel tarief leveren de energiebedrijven aan consumenten gas en elektriciteit die ze eerder hebben ingekocht tegen hogere prijzen.

Een aantal kleinere energiebedrijven biedt dynamische contracten aan. Naast de actuele prijzen voor gas en elektriciteit vragen ze een vergoeding voor de administratieve kosten en het in stand houden van de app die klanten inzicht geeft in de actuele gas- en elektriciteitsprijzen. Vorig jaar hadden volgens de Vereniging van Dynamische Energieleveranciers (VvDE) zo'n 200.000 huishoudens een dynamisch contract.

"Het aantal klanten is de afgelopen maanden fors gestegen, ik denk dat het inmiddels richting de 300.000 gaat," vertelt Auke Ferwerda, voorzitter van de VvDE. De bedrijven profiteren van het sentiment bij veel mensen dat ze te veel betalen.

Grote energiebedrijven moeten dynamische contracten gaan aanbieden

Ook de grote energiebedrijven moeten op termijn zo'n dynamisch contract gaan aanbieden als de klant hier om vraagt. Dat staat in de nieuwe Energiewet van minister Jetten die op dit moment bij de Raad van State ligt voor advies. Dynamische energiecontracten kunnen ook helpen om problemen op het elektriciteitsnet te verkleinen.

Op veel plaatsen is het te druk op het elektriciteitsnet. Door bij een overschot en lage prijzen gebruik te stimuleren en bij een tekort gebruik af te remmen, kunnen de problemen verminderen. De grote energiebedrijven zijn nog niet erg enthousiast, zij gaan ervan uit dat mensen nu vooral op zoek zijn naar zekerheid over hun energiekosten.

Prijs op gas en elektriciteitsbeurs varieert enorm

Mensen met een vast of variabel tarief betalen een gemiddeld bedrag voor gas en elektriciteit, maar de prijzen op de internationale gas- en elektriciteitsbeurzen in Amsterdam vliegen dagelijks alle kanten op. Met name elektriciteit is op het ene moment van de dag heel duur, terwijl op het andere moment de prijs bijna nul of zelfs negatief is.

Bij een storm op zondagmiddag is er een overschot aan elektriciteit uit wind op zee en is er nauwelijks afname door de industrie. Dan krijgt de afnemer betaald in plaats van de producent. Om 18.00 uur in de winter als iedereen thuiskomt en gaat koken, maar er geen energie uit zon en wind is, gaan de prijzen juist omhoog.

Een dynamisch contract is vooral interessant voor elektriciteit. Met name voor mensen die in staat zijn om het moment van hun elektriciteitsverbruik te beïnvloeden. Huishoudens dus met wasmachines, wasdrogers, vaatwassers of nog beter: warmtepompen en elektrische auto's, gekoppeld aan timers die ze aanzetten of opladen als de elektriciteitsprijs laag is.

Gas wordt vooral gebruikt om huizen te verwarmen of te koken. Dat doe je als het nodig is, het moment waarop je gas verbruikt is vaak lastiger te beïnvloeden. Het is ook mogelijk om alleen voor elektriciteit een dynamisch contract aan te gaan en bij een andere leverancier een vast of variabel contract voor gas af te sluiten.

Kijk hier naar het verhaal van Marc en Bram die vorig jaar zijn overgestapt op een dynamisch energiecontract:

Op dit moment is het voor zowel gas als elektriciteit voordelig om een dynamisch contract te hebben, zegt Martien Visser, energiedeskundige aan de Hanzehogeschool in Groningen: "De afgelopen maanden is de gasprijs enorm gedaald en daarmee ook de prijs van elektriciteit. Mensen met een variabel contract hebben nog te maken met de prijzen van het afgelopen jaar. Dus met een dynamisch energiecontract ben je nu echt veel goedkoper uit."

Toch is er geen zekerheid dat het loont om over te stappen. "Dat weten we niet en dat is spannend. Als het een koude winter wordt, is niet alleen de prijs hoger maar heb je ook veel meer gas nodig en ben je dubbel de sjaak." Het is op dit moment voordelig, maar Visser is voorzichtig met een advies. "Je kunt een dynamisch energiecontract afsluiten maar je moet wel een financiële buffer hebben. Er zijn voordelen, maar je hebt zeker ook risico's."