Acht jaar na aanslag tart Charlie Hebdo nu Iraanse regime

Acht jaar na de bloedige terreuraanslag op het satirische Franse weekblad Charlie Hebdo leiden spotprenten in het blad opnieuw tot boze reacties. Het gaat om tientallen spotprenten, voornamelijk over ayatollah Khamenei, de hoogste leider van Iran.

De spotprenten staan in een speciaal nummer van het weekblad. Het is bedoeld als steunbetuiging aan de Iraniërs die sinds de dood van Mahsa Amini protesteren tegen het Iraanse regime.

De tekeningen "tarten de autoriteit die de veronderstelde opperste leider beweert te hebben, net als een aantal van zijn dienaren en beulen", schrijft de hoofdredacteur van het blad.

Begin december scheef het blad een speciale prijsvraag voor cartoons over Iran uit. Er werden er 300 cartoons ingestuurd. In het blad zijn cartoons te zien met verwijzingen naar de galg en ook is de ayatollah afgebeeld met een bom als tulband. Maar het meest is te doen om de winnende afbeelding, waarop de ayatollah op de grond ligt, terwijl een vrouw met blote benen over hem heen plast.

Nederlandse inbreng

In het speciale nummer is ook een tekening te zien van de in Nederland wonende Iraanse cartoonist Sanaz Bagheri. Ook staan er twee spotprenten in van de Nederlandse cartoonist Maarten Wolterink.

Wolterink tekent sinds 1992 cartoons voor Nederlandse kranten en voor de Franse krant Le Monde. Ook werkte hij al eerder samen met Charlie Hebdo.

"Mijn tekeningen zijn niet bedoeld om te beledigen", vertelt Wolterink. "Ze zijn bedoeld als middel om te strijden voor onze rechten. En als ik al beledig, dan hebben de partijen of mensen dat in mijn ogen wel verdiend."

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken spreekt op Twitter over "beledigende en ongepaste spotprenten tegen onze religieuze leider". Het regime heeft de Franse ambassadeur in Teheran ontboden.

Ook sloot Iran vanmiddag een Frans instituut dat verbonden is aan het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het is volgens Iran de eerste stap.

Charlie Hebdo werd in Nederland vooral bekend vanwege de terreuraanslag van 7 januari 2015, waarbij twaalf medewerkers van het blad werden doodgeschoten. In 2011 was al een aanslag met een molotovcocktail op het blad gepleegd.

In beide gevallen had het blad cartoons gepubliceerd waarin de profeet Mohammed was afgebeeld. Het leidde tot woedende reacties in de islamitische wereld.

Het weekblad zoekt vaker de controverse op. Zo veroorzaakte een cartoon over de Turkse president Erdogan in 2020 ophef in Turkije. Ook publiceerde het blad al eerder cartoons over de opstand in Iran.

Charlie Hebdo staat pal voor het vrije woord, maar critici vinden het vaak onnodig kwetsend.

Voor 2015 had Charlie Hebdo een oplage van zo'n 70.000 exemplaren. Na de aanslagen van 2015 werden zeven miljoen exemplaren gedrukt. Tegenwoordig ligt de oplage rond de 55.000.

Grof en seksistisch

Cartoonist Maarten Wolterink tekent graag voor het blad, maar vindt ook dat ze soms te ver gaan. "Ze zijn soms te grof, seksistisch en plat. De focus van het blad is te veel beledigen."

"Het liefst draai ik in mijn cartoons de macht om. Doorgaans worden protesterende groepen als zielig afgebeeld. Het liefst draai ik dat om zodat de onderdrukten eens met de stok kunnen slaan."

De winnende prent vindt Wolterink bedenkelijk. "Het is absoluut niet mijn smaak. Het is leuk dat de vrouw nu de macht heeft, maar waarom moet dat met bloot en pies", zegt hij. "Toch vind ik dat het Iraanse regime het verdiend heeft. Wat moet je anders met mensen die anderen ophangen? Geen genade."