Frankrijk in debat over euthanasie, 'sprake van onmenselijke situaties'
In Frankrijk gaat een speciale burgerraad de regering adviseren over het al dan niet toestaan van euthanasie. De raad is deze maand aan zijn werkzaamheden begonnen. Die gaan ruim drie maanden duren. In maart moet er een eindrapport met advies op tafel liggen.
De burgerraad, voluit 'Convention Citoyenne sur la Fin de Vie', bestaat uit 185 willekeurig gekozen Fransen.
Ze zijn representatief voor de bevolking. De jongste deelnemer is 18, de oudste is 87. Ze komen uit grote steden en kleine dorpen. Onder de leden zitten een burgemeester en een boer, een student en een ondernemer.
De raad is ingesteld op verzoek van president Macron. Hij werd tijdens een werkbezoek begin dit jaar aangesproken door een man in een rolstoel, de 63-jarige Guy. Die vertelde aan de president dat hij ongeneeslijk ziek was. Hij wilde niet verder leven en koos voor euthanasie. Maar omdat dat verboden is in Frankrijk, zou hij moeten uitwijken naar België, vertelde hij terwijl de president zijn hand vasthield.
Kort daarna zei Macron dat de huidige Franse regels "niet perfect" zijn. "Er is nu soms sprake van onmenselijke situaties en dat moeten we veranderen."
Langzame, pijnlijke dood
In Frankrijk is het alleen toegestaan om ernstig zieke patiënten pijnstillers te geven en te verdoven, de medische behandeling te stoppen en geen voeding of vocht meer toe te dienen.
Volgens verschillende belangenverenigingen die vóór euthanasie strijden, kan dat bij patiënten leiden tot een langzame of zelfs pijnlijke dood. Fransen die actieve levensbeëindiging willen, reizen daarom vaak naar buurlanden als België of Zwitserland waar euthanasie of hulp bij zelfdoding wel is toegestaan.
Rapport als leidraad nieuw beleid
De burgerraad gaat zich daar nu over buigen. De komende maanden worden werkgroepen gevormd en komt de raad regelmatig met alle leden bijeen. Er worden sprekers uitgenodigd uit binnen- en buitenland.
Het advies dat in maart verschijnt hoeft niet eensluidend te zijn: als er onder de 185 deelnemers meningsverschillen zijn, komen die in het eindrapport te staan. Dat rapport is ook niet bindend voor de regering. Het moet een leidraad voor beleid vormen.
"De leden zijn niet gevraagd om een nieuwe wet te schrijven. Ze moeten antwoord geven op één vraag: is de bestaande regelgeving nog toegesneden op de huidige situatie of moeten de regels veranderen", vertelde voorzitter Beaudet van de Franse adviesraad CESE die het werk van de burgeraard begeleidt.
'Ongekend wat Macron in werking heeft gezet'
President Macron heeft recent meer initiatieven genomen rond levensbeëindiging. Twee van zijn ministers zijn overleg gaan voeren met alle politieke partijen in het parlement. Een van hen reisde naar België en bezocht er een ziekenhuis om zich te laten informeren over euthanasie. De regering is in gesprek gegaan met artsen en betrokkenen, en in het hele land worden bijeenkomsten gehouden.
"Het is ongekend wat president Macron in werking heeft gezet", zegt een belangrijke adviseur. "Het onderwerp staat nu hoog op de agenda, er wordt overal over gepraat, en ook in de Franse politiek is het nu voor het eerst echt onderwerp van debat."
In september kwam een adviesraad van de regering met een rapport waarin, onder strenge voorwaarden, wordt gepleit voor het legaliseren van 'hulp bij levensbeëindiging'.
Meerderheid voorstander legalisering
Volgens een peiling die vorige maand verscheen zou ruim driekwart van de Fransen voorstander zijn van legalisering van euthanasie of van hulp bij zelfdoding. Zelfs onder katholieke Fransen is een meerderheid (61 procent) voor.
President Macron wil nu eerst de conclusies van de burgeradviesraad afwachten. Daarna zal de regering mogelijk in de loop van 2023 met een wetsvoorstel komen.
'Ik zal Guy niet vergeten'
De 63-jarige en doodzieke Guy, die de president begin dit jaar aansprak, reisde uiteindelijk naar België. Daar kreeg hij afgelopen zomer de euthanasie die hij zocht.
"Het was mooi", vertelde zijn partner Pascal op de Franse radio. "Zijn kinderen waren erbij, zijn broer, en ik. Het enige wat niet mooi is, is dat Guy ervoor naar België moest.''
President Macron stuurde Pascal daarna een brief. Daarin zei hij zich te zullen inzetten voor nieuwe regels voor een 'waardige en menselijke dood'. "Ik zal Guy niet vergeten en ook niet de strijd die hij heeft geleverd", schreef Macron. "U kunt op mij rekenen."
