Griep te pakken voor de feestdagen? 'Niet met snotneus naast oma zitten'
Last van plotselinge koorts, hoofdpijn en een droge hoest? Dat zijn klachten die kunnen wijzen op griep, zo valt te lezen op de site van onderzoeksinstituut Nivel. Samen met het RIVM en het Erasmus MC bracht dat instituut gisteren naar buiten dat er in Nederland officieel sprake is van een griepepidemie. Onderzoek laat zien dat 52 op de 100.000 mensen de huisarts bezoeken met griepachtige klachten.
Griepepidemieën komen jaarlijks voor, leert navraag bij experts. "De Kerst is altijd een beruchte periode", zegt arts-microbioloog Jan Kluytmans van UMC Utrecht. "Dat is de tijd van het jaar dat virussen zich verspreiden. Die hebben de kou nodig om mensen ziek te maken."
Ook epidemioloog Patricia Bruijning van UMC Utrecht is niet verbaasd over de griepgolf. "In principe hebben we elke winter een griepepidemie", zegt zij. "Overigens gaan er op dit moment verschillende virussen rond, het influenzavirus is er slechts één van." Andere virussen die nu mensen ziek maken zijn bijvoorbeeld het RS-virus, het rhinovirus en het coronavirus.
Het griepvirus is nooit helemaal weggeweest, maar er waren wel minder griepgevallen als gevolg van de coronamaatregelen. Zo werd er in de winter van 2019-2020, na de corona-uitbraak, geen griepepidemie vastgesteld. Hetzelfde geldt voor de winter die daarop volgde.
"Die maatregelen zoals thuisblijven, hoesten in je elleboog en handhygiëne helpen ook tegen de verspreiding van het griepvirus", zegt Kluytmans. Hij onderstreept wel dat corona vele malen besmettelijker is dan griep.
Vorige winter was er ook sprake van een griepepidemie. Die golf begon in maart, blijkt uit gegevens van Nivel, toen de meeste coronamaatregelen werden losgelaten.
Snotneus
Dit jaar is het begin van het griepseizoen dus naar voren geschoven, vlak voor de feestdagen. Met name voor ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid betekent dat een risico, omdat zij er ernstiger ziek van kunnen worden.
"Als je mensen in je omgeving hebt die kwetsbaar zijn, dan moet je wel even opletten", zegt Bruijning. "Met een snotneus en dichte keel naast je kwetsbare oma zitten tijdens een kerstdiner, dat zou ik niet doen."
"Als je griepklachten hebt, kijk dan uit", zei ook Rianne van Gageldonk, epidemioloog en hoofd van de afdeling luchtweginfecties van het RIVM bij het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co. "Zeker in contact met kwetsbare mensen, zoals ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen."
Opletten bij kwetsbaren dus. Bruijning snapt tegelijkertijd ook dat mensen na twee coronajaren weer staan te springen om Kerst met elkaar te vieren. "Als je jong en gezond bent, kan je wel met elkaar afspreken dat het geen probleem is als er een snotteraar aan tafel zit. Maar wees dan niet verbaasd als je na de Kerst zelf begint te snotteren."
Paracetamol
Net als corona kan griep niet helemaal voorkomen worden. "Mensen kunnen ook al besmettelijk zijn voordat ze symptomen hebben", aldus Bruijning. "Het enige wat je echt kan doen om het virus niet te krijgen, is op een onbewoond eiland zitten totdat het weer zomer wordt", zegt ze grappend.
Volgens Kluytmans is het belangrijk dat de mensen die ziek zijn, maatregelen nemen om anderen niet te besmetten. "Dus bij klachten niet zomaar naar kerstborrels gaan", zegt hij.
Ouderen, mensen met een kwetsbare gezondheid en gezondheidsmedewerkers kunnen de griepprik halen. "Dat maakt de kans dat je griep krijgt wat minder, en áls je het krijgt dat je minder ernstig ziek wordt", zegt Kluijtmans.
Als je eenmaal griep hebt, valt er niet zoveel meer tegen te doen. "Uitzieken", zeggen beide artsen. "Alleen als je heel ziek bent, benauwd wordt of niet meer kan eten of drinken, en je verzwakt steeds verder, dan moet je contact met de huisarts opnemen", zegt Bruijning. "Pijnstilling zoals paracetamol om je iets beter te voelen, dat mag altijd."
