Nederland wil nog veel meer vloeibaar gas kunnen importeren

• Rob Koster

  Economieverslaggever

De Gasunie werkt aan een verdere uitbreiding van de lng-installaties in Rotterdam en de Eemshaven, die vloeibaar gas uit de Verenigde Staten en het Midden-Oosten geschikt kunnen maken voor het Nederlandse aardgasnetwerk. Daarnaast zijn er plannen voor een lng-terminal in de haven van Terneuzen. De uitbreiding moet gastekorten in de komende jaren voorkomen.

Voor zo'n tekort hoeft Nederland deze winter waarschijnlijk nog niet te vrezen, ondanks de invallende vorst. De prijzen zijn weliswaar heel hoog, maar er dreigt geen schaarste. Goed gevulde gasopslagen en de recente uitbreiding van de lng-capaciteit zijn volgens de Gasunie genoeg om huizen de komende maanden warm te houden.

Ondertussen zijn er wel zorgen over de winter van 2023/2024 en de winters daarna. Deskundigen verwachten dat de groei van duurzame alternatieven in de vorm van elektriciteit en waterstof uit zon en wind, niet snel genoeg gaat om het wegvallen van Russisch gas te vervangen.

Dat betekent dat het spannend wordt om zonder dat Russisch gas komend voorjaar de gasopslagen voor de volgende winter weer goed gevuld te krijgen.

"Het probleem is nog niet opgelost'" zegt directeur Ulco Vermeulen van de Gasunie. "De komende drie winters zijn kwetsbaar. Je ziet dat vanwege de hoge prijzen de industrie het gasverbruik fors heeft verminderd maar we gaan ervan uit dat die vraag weer terugkomt."

Met een voor Nederland ongebruikelijke snelheid is afgelopen zomer de import-capaciteit van vloeibaar gas uitgebreid van 12 naar 24 miljard kubieke meter gas. Behalve de uitbreiding van de Gate-terminal op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam, is er met twee grote fabrieksschepen een nieuwe drijvende terminal geïnstalleerd in de Groningse Eemshaven. Dat kon dankzij een tijdelijke gedoogvergunning.

Dat moet nu ook in Zeeland gaan gebeuren. "De omstandigheden in Terneuzen zijn complexer dan in de Eemshaven", vertelt Vermeulen. "De lng-fabrieksschepen en de tankers moeten de haven kunnen bereiken, de kade moet geschikt gemaakt worden en onze eigen pijpleidingen moeten de hoeveelheid gas aankunnen."

Zo snel als het in de Eemshaven ging, zal het in Terneuzen niet gaan, denkt Vermeulen. "Waar we de terminal in de Eemshaven binnen een halfjaar konden aanleggen, denk ik dat we hier een klein jaar nodig hebben. Voor de winter van 2023/2024 moeten we klaar zijn."

Aardgas in Europa was voordat de oorlog in Oekraïne uitbrak een regionale markt waar gas uit onder meer Rusland, Noorwegen en Nederland via pijpleidingen gedistribueerd werd. Met het wegvallen van Russisch gas en het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen, wordt Europa afhankelijker van gas uit landen als de Verenigde Staten en Qatar.

Dat betekent een gedeeltelijk einde van het pijpleiding-aardgas en de opkomst van lng. Dat gas wordt in het land van herkomst afgekoeld tot -162 graden Celsius, waardoor het vloeibaar wordt en in grote tankers over de oceaan getransporteerd kan worden. In Europa moet het vervolgens weer omgezet worden naar 'normaal' aardgas.

Deze ontwikkeling zorgt voor een schreeuwend tekort aan lng-installaties in heel Europa. Zo werkt de Gasunie ook in Duitsland, bij Hamburg, aan de bouw van een lng-installatie die de Duitse regering snel gereed wil hebben.

"Nederland en Duitsland vormen feitelijk een gezamenlijke gasmarkt", zegt Vermeulen. Er lopen gaspijpleidingen over de grens en er zijn langlopende gasleveringscontracten. "Voor beide landen zijn de lng-terminals in Rotterdam, de Eemshaven, Terneuzen en Brunsbüttel dus van belang."

De Gasunie wil zo snel mogelijk aan de slag in Terneuzen, maar het definitieve investeringsbesluit moet nog genomen worden. Veel tijd is er niet, in de winter van volgend jaar moet de totale capaciteit om lng aan land te brengen in Nederland zijn uitgebreid van 24 naar zo'n 30 miljard kubieke meter.