Straten Buenos Aires zullen tijdens Nederland-Argentinië zo goed als leeg zijn

Zwaai liever niet met de wedstrijdtickets en berg je perskaart even op. Lopend naar de Arena de São Paulo voor de halve finale Nederland-Argentinië op het WK van 2014 in Brazilië waarschuwden enkele buitenlandse journalisten elkaar met een knipoog: let op je accreditatie, voordat een Argentijnse fan 'm uit je handen grist.

Door het hele stadion namen Argentijnen plaats op de trappen, zodat zij net even dichter bij hun helden konden zijn. De stewards dirigeerden fans continu terug naar hun plek. Negentig minuten lang gejoel en getrommel. Een verhitte, niet altijd even vriendelijke, voetbalavond waarop Argentinië na penalty's de finale bereikte.

Voor Argentijnen was de sfeer niets nieuws. Herrie, gezang en geschreeuw. Zo gaat het ook dit WK in Qatar. Over de confrontaties tussen Boca Juniors en River Plate zijn boeken geschreven. Een gemiddelde Argentijnse competitiewedstrijd voelt als een kwestie van leven en dood. De voetbalcultuur in Argentinië is ongeëvenaard.

Zwerfhonden

De zwerfhonden van Buenos Aires zullen overmorgen rond vier uur lokale tijd, als Nederland en Argentinië elkaar treffen in de kwartfinales van het WK, verrast rondneuzen door de hoofdstad. Het grootste deel van de dertien miljoen inwoners zit dan voor de televisie.

"Speelt Argentinië, dan is hier in Buenos Aires eigenlijk helemaal niemand op straat", zegt journalist Remi Lehmann. "De meeste Argentijnen kijken thuis met hun gezin. Als ze moeten werken, kijken ze op het werk. De kinderen die op school zitten, kijken op school of mogen eerder naar huis."

In Europa trekt men de wenkbrauwen op als Marokkaanse fans na een overwinning de straat op gaan. In Zuid-Amerika zien ze het wekelijks gebeuren. Verslaat Argentinië het Nederlands elftal, dan stromen de avenidas vol. "Dat zag je al na de wedstrijd tegen Australië. Met andere sporten is dat wel minder. De echte passie komt vooral bij het voetbal naar buiten", zegt Lehmann.

Vijf zenders

Voetbal is religie, Messi de god en La Albiceleste de apostelen. De gewone Argentijn wil er geen seconde van missen, en dat hoeft ook niet. "Er zijn vijf zenders naar Qatar afgereisd, waarvan er eentje zelfs 24 uur per dag uitzendt. Als je de tv of de radio aanzet, is het: 'Qatar, Qatar, Qatar, Messi, Messi, Messi'", zegt Lehmann.

"Als de president een politieke boodschap wil verzenden, plant hij dat zorgvuldig zodat hij op tv komt als er even geen livewedstrijden zijn. Anders kijkt niemand." Voetbal en politiek zijn in Argentinië sowieso nauw verbonden.

"Niet zozeer bij de spelers, die zijn vooral met het toernooi bezig. Maar bij fans zie je het wel. Hier wordt de overwinning van Argentinië op Engeland in de kwartfinales van het WK in 1986 echt gezien als een revanche op het verlies van de Falklandoorlog." Die verloren slag om de Islas Malvinas, zoals de Argentijnen de eilandengroep noemen, borrelt vanzelf op zodra de Engelse vlag nadert in het knock-outsysteem.

Binnen de landsgrenzen kan een zege of nederlaag het politieke bestel zomaar opschudden. "Sommige mensen denken hier dat het slecht is voor de populariteit van de regering als Argentinië vroeg uitgeschakeld raakt. Of andersom, als Argentinië nu wereldkampioen zou worden, kan de regering rekenen op een flinke boost in de peilingen." Lionel Messi met de wereldbeker, het zou de Argentijnse regering, nadat vicepresident Cristina Fernández de Kirchner een miljard dollar had verduisterd, niet slecht uitkomen.

Politiek

Nationale voetbalgod Diego Maradona was een uitgesproken socialist. De grootste Argentijnse voetballer ooit flirtte openlijk met Hugo Chavez, had een tatoeage van Fidel Castro op zijn kuit en eentje van Che Guevara op zijn bovenarm. Messi zit ook onder de tatoeages, maar politiek geladen inkt zit er niet tussen.

Sterker nog, Messi spreekt nooit over zijn politieke voorkeuren. Gewaagder dan een oproep op sociale media voor coronavaccinaties kwam hij niet. Messi concentreert zich enkel op de bal. En de losgeslagen Argentijnse fans reizen hem daarvoor achterna de wereld over.

Het huidige bedevaartsoord is Doha. Argentijnen zouden hun auto hebben verkocht, zodat zij een trip naar Qatar kunnen veroorloven. De belastingdienst zit Argentijnen die hun entreekaarten en vliegtickets met zwart geld betaalden, op de hielen. Naderende economische crisis of niet, als Messi speelt, moeten ze erheen.

Met twintigduizend sterk brullen de Argentijnen op de tribune. Toch maakte het in de eerste wedstrijd tegen Saoedi-Arabië niets uit. "Er klonk een beetje kritiek", zegt Lehmann. "Van 'hee, die lui moeten meer aanmoedigen'. En hup, de tweede wedstrijd zagen we de barra bravas (georganiseerde supportersgroepen, red.) op de tribune."

Die barra brava's zijn vaak geen lieverdjes. "Argentinië heeft een lijst aan de Qatarezen doorgestuurd met 6.300 mensen, die volgens hen het land beter niet in zouden kunnen gaan. Daarop staan hooligans, mensen die een stadionverbond hebben en andere misdrijven hebben gepleegd."

"De barra brava's die je nu ziet in Qatar, zijn niet de beruchtste, maar de tweede of derde lijn van die harde kernen. Die zullen zich vooral bezighouden met aanmoedigen en niet met het geweld en louche handeltjes die ze in Argentinië normaal bestieren. Ook voor hun is het een snoepreisje."

Een snoepreisje dat moet eindigen met de wereldbeker. "Een droomfinale tegen Engeland, om opnieuw 'die piraten van de Malvinas' een lesje te leren, zien de Argentijnen wel zitten", zegt Lehmann. "Maar, zullen ze dan ook meteen zeggen, we zullen eerst Nederland nog moeten verslaan."