Tandartsen zien dat mensen wegblijven vanwege geldproblemen

• Leoni Schenk

  Redacteur binnenland

Er zijn steeds meer signalen dat Nederlanders uit geldgebrek controles en behandelingen bij de tandarts en mondhygiënist overslaan. Een aantal mensen loopt daarom rond met pijn en ontstekingen, zeggen tandartsen en hulpinstanties tegen de NOS. Minister Kuipers van Volksgezondheid herkent de signalen en zegt onderzoek te doen.

Resultaat van dat onderzoek wordt pas volgend voorjaar verwacht. Volgens een woordvoerder van minister Kuipers kan de verhoging van de zorgtoeslag mensen die acute mondzorg nodig hebben, nu helpen.

De maximale zorgtoeslag gaat komend jaar fors omhoog met circa 35 euro per maand naar 154 euro. Grote ingrepen bij de tandarts als een wortelkanaalbehandeling of een kroon, kosten al snel honderden euro's.

Gratis kronen

Sommige tandartsen doen behandelingen al deels of helemaal gratis. Onder hen is Wouter Vriesman. In zijn praktijk in Amsterdam brengt hij gemiddeld 5 keer per dag de foto niet in rekening. En steeds vaker zet hij zelfs een kroon voor niks. "Vervolgens komen ze niet opdagen bij de nabehandeling. Zo omhoog zitten sommige mensen", zegt Vriesman.

Ook Ingeborg Seite kan haar tandartskosten niet betalen. Om te voorkomen dat daardoor al haar tanden getrokken moeten worden, besloot Vriesman haar gratis te behandelen:

De Patiëntenfederatie becijferde in mei al dat 10 procent van de Nederlanders al twee jaar of langer niet naar de tandarts is geweest. Volgens mensenrechtenorganisatie Dokters van de Wereld slaan 1,5 miljoen Nederlanders de tandarts over om kosten te vermijden.

KNMT, de beroepsorganisatie van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgen in Nederland, zegt dat het effect van prijsstijgingen over dit jaar bij hen niet zichtbaar is. Ze hebben nog geen data over betalingsachterstanden in kaart gebracht. Infomedics, de organisatie die rekeningen stuurt namens zorgaanbieders, ziet een lichte stijging van het aantal onbetaalde rekeningen.

Om inzicht te krijgen in wie de tandarts mijdt of niet betaalt, heeft het ministerie van Volksgezondheid het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) gevraagd om dat in beeld te brengen, samen met het Radboud UMC en de Hogeschool van Amsterdam.

De Stichting Urgente Noden Nederland (SUNN) levert data die daarvoor nodig zijn, afkomstig van 14 van de 25 noodhulpbureaus in het land. "We zien inderdaad het aantal aanvragen voor noodhulp stijgen. De aanvragen voor mondzorg komen veelvuldig voor", zegt directeur Nathalie Boerebach.

In de afgelopen drie jaar ontvingen de noodhulpbureaus voor 1 miljoen euro aan aanvragen voor mondzorg, 350.000 euro daarvan is toegekend. Volgens Boerebach hebben ze zicht op de kenmerken van de verborgen groep mensen, die de controles en behandelingen overslaan uit geldgebrek.

SUNN en de noodhulpbureaus hopen dat er "structurele oplossingen komen voor de groepen die dat het hardst nodig hebben". Ook zou de overheid volgens SUNN meer werk moeten maken van preventie, omdat dit zowel menselijk leed als kosten bespaart.

Sinds 2006 zit de tandarts voor volwassenen niet meer in het basispakket. Dat betekent in geval van een tandartsbezoekje op korte termijn de factuur betalen of jezelf extra verzekeren. Een groot deel van de tandartskosten voor kinderen tot 18 jaar wordt wel vergoed door de basisverzekering. Dokters van de Wereld, dat tien keer per jaar landelijk een mobiele tandartspraktijk inzet, is een petitie gestart om mondzorg ook voor volwassenen terug in het basispakket te krijgen.

Maatwerk nodig

De KNMT ziet terugkeer in het basispakket niet zitten. "Toen de mondzorg nog in het basispakket zat, was er een vergelijkbaar percentage mensen dat niet naar de tandarts ging. Er is maatwerk nodig om voor deze groep patiënten de drempel te verlagen om weer structureel naar de tandarts te gaan", aldus de KNMT.

Minister Kuipers schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat hij er ook niet voor is om de tandarts terug in basispakket te brengen. Hij wil geld vrijmaken om minima, kwetsbare ouderen en jeugd in de tandartsstoel te krijgen en inzetten op meer preventie.