Bonfrère niet uitgenodigd in Qatar: 'En ik heb betaald voetbal daar op de kaart gezet'

• Stefan van der Weijde

Hij praat luchtig over zijn avonturen, Jo Bonfrère. Alsof zijn prestaties als bondscoach van landen als Nigeria, Zuid-Korea en de Verenigde Arabische Emiraten de normaalste zaak van de wereld waren.

Maar de inmiddels 76-jarige Nederlander, die wellicht wel meer airmiles verzamelde dan Guus Hiddink, kan een indrukwekkend palmares overleggen, waar onder meer een gouden olympische medaille op prijkt en kwalificatie voor het WK van 2006.

Twee keer zo groot

Zijn omzwervingen brachten hem ook tot tweemaal toe in Qatar. "Een heel mooi land. Elk boompje dat je daar ziet staan, heeft zijn eigen waterslangetje. Dat krijgt iedere dag water. En wist je dat de Qatarezen van zeewater zoetwater maken?"

Bonfrère begon in 1996 als keuzeheer in het emiraat, om er na een jaar alweer te vertrekken en in 1998 weer teruggevraagd te worden. "Qatar is inmiddels twee keer zo groot als in mijn tijd. Er staan machtige stadions, het wegennet is uitgebreid en er zijn nieuwe gebouwen neergezet."

Praten over arbeidsomstandigheden doet Bonfrère liever niet. Daar wil hij verre van blijven. Al is het niet zo dat hij nog betrekkingen heeft in het WK-gastland. "De laatste keer dat ik er was, was in 1999."

Gaat u tijdens het WK nog een keer terug?
"Nee, ik ben niet uitgenodigd! Terwijl wij nog wel het betaald voetbal op de kaart hebben gezet daar. Ze waren amateurs toen ik daar in 1996 begon. De voetballers werkten er nog naast of ze zaten op school. Nu is dat allemaal anders."

"Hoe dat precies ging? Nou, ze vroegen mij of we profvoetbal wilden introduceren, dus toen deden we dat. We hebben het op papier gezet. Het hield eigenlijk gewoon in dat de spelers vanaf toen betaald kregen en dat er meer getraind ging worden. Ik zette dat op met de secretaris-generaal van de voetbalbond en met de manager. Die laatste zal er nog wel ergens rondlopen."

Hoe zag Qatar er eind jaren negentig uit?
"Het was een lekker warm land. Ik kon kiezen uit verschillende aanbiedingen nadat ik goud had gewonnen met Nigeria op de Spelen van Atlanta en ik koos voor Qatar."

"Alle mogelijkheden waren daar aanwezig om iets op te zetten. Dan heb ik het over de accommodaties, de veiligheid, het wegennet. Dat was toen allemaal al perfect. Ja, het waren kleine stadionnetjes en nu zijn het machtige stadions, maar het was toen al goed geregeld."

Wat voor invloed heeft de warmte tijdens trainingen?
"Je raakt eraan gewend. Trainen met 32 graden? Dat moet toch geen probleem zijn. 32 graden daar is beter dan 32 graden hier. De luchtvochtigheid is daar minder. Hier begin je te zweten bij 32 graden, dat doe je daar niet."

"Wat wel grappig is: de lokale mensen zijn gewend om te leven bij 35 of 36 graden, voor hen is 25 graden gewoon koud. Ik weet nog dat de manager mij een keer kwam ophalen toen het 25 graden was. Ik had een shirt met korte mouwen aan, maar hij zat met winterkleding aan in de auto en hij had een dekentje bij de hand. Hij had het gewoon koud."

Wat stelt de voetbalsport voor in Qatar?
"De voetballers zijn heel leergierig. Ze willen er alles aan doen om beter te worden. En dat worden ze ook. Ze zijn sinds 1999 ieder jaar gegroeid. Ze hebben meer buitenlandse spelers aangetrokken. Die hebben het niveau in de nationale competitie opgekrikt. Qatar is een heel leuk voetballand geworden. In mijn tijd ging het voetbal daar nog wat trager, er was minder beweging. Men speelde vooral op individueel balbezit."

Wat is u verder bijgebleven van uw periode in Qatar?
"Dat het daar heel mooi is. Het is niet alleen maar woestijn. Je hebt ook kuststeden. Die moeten het vooral hebben van de visserij. Ik heb ook rondgereisd, van oost naar west, van noord naar zuid. Hoe ze vooruit zijn gegaan, is bijzonder."

"Ze bouwen steden die helemaal groen zijn. Ook qua energie. Dat doen ze ook in de Emiraten en in Saudi-Arabië. Er komt dan geen auto meer met benzine binnen. Alles is elektrisch."

Bent u tegenwoordig nog actief in het voetbal?
"Nee, niet meer. Je kunt het pensioen noemen. Ik ga hier en daar naar het voetbal kijken, meestal bij mijn oude club MVV, waar ik vierhonderd tot vijfhonderd wedstrijden voor uitkwam, of Fortuna Sittard. Fortuna gaat de goede kant op. Ze spelen wat beter tegenwoordig."

"Of Qatar me nog kan bellen voor een derde termijn? Dat zullen ze niet doen. Er is een nieuwe lichting trainers. Het was een hele leuke periode, die ik niet had willen missen. En ik zal de wedstrijden volgen op tv."

Heeft u tenslotte nog tips voor Oranje, als het op 29 november tegen Qatar speelt?
"Nee. En Van Gaal hoef ik geen advies te geven, want hij luistert toch alleen maar naar zichzelf. Hij heeft het voetbal uitgevonden."