Japan vaart nieuwe koers en bouwt raketbasis dichtbij Taiwan
In het uiterste zuiden van Japan ligt Ishigaki, een klein tropisch eilandparadijs met palmbomen, witte stranden en helderblauw water. "Dit is de eerste plek waar de raketten op af vliegen als het oorlog wordt met China," zegt gemeenteraadslid Shiro Hanatani. Japan is bezig met het bouwen van een raketbasis op het midden van het eiland, ondanks weerstand van de lokale bevolking.
NOS-correspondent Anoma van der Veere bezocht Ishigaki:
"We hebben geprobeerd een referendum aan te vragen," vertelt Nanami Miyara. Ze zet zich als activist in tegen de komst van de basis: "We hebben genoeg handtekeningen verzameld, maar worden compleet genegeerd door de overheid. Alles wordt besloten achter gesloten deuren."
Op Ishigaki wonen 50.000 mensen. Het is verder verwijderd van Tokio dan van Taiwan, dat op slechts op 300 kilometer afstand ligt.
Zowel economisch als geografisch bleef het eiland lange tijd buiten beeld van de nationale Japanse politiek, maar het roer is de laatste jaren volledig omgegooid. Japan is nu een grote raketinstallatie aan het bouwen aan de voet van de hoogste berg van het eiland. Dat gebeurt met toestemming van de burgemeester, maar zonder steun van de bevolking.
Groeiende dreigingen rond Japan
Bij het noorden van Japan is Rusland bezig met het opschalen van militaire oefeningen. Vanuit het westen heeft Noord-Korea meerdere keren, met succes, raketten over het Japanse vasteland afgevuurd. Alsof dat nog niet genoeg was, is ook de grote buur China militair steeds assertiever. Geregeld worden Chinese oorlogsboten gespot in en rond Japanse wateren.
Op Ishigaki is de toenemende dreiging voelbaar. "De eerste raket die afgeschoten wordt valt hier," zegt een lokale boer. "Iedereen hier gaat gegarandeerd dood, we worden levend verbrand", vervolgt een vrouw die op meters afstand van de nieuwe basis een cafeetje runt. "De overheid heeft ons verteld dat het moeilijk is om vanuit China hier een raket op af te schieten, maar dat slaat nergens op. Raketten kunnen overal vallen."
Voor de Chinese marine is de zee rond Ishigaki een belangrijke doorgangsroute naar de Stille Oceaan. Japan is daarom een reeks militaire installaties aan het bouwen om de regio te beschermen. Nu Japan ook overweegt Amerikaanse Tomahawk-raketten te kopen met een bereik van 2.500 kilometer, is duidelijk dat het niet alleen meer gaat om verdedigingsmiddelen, maar ook om aanvalskracht. De raketten kunnen vanuit Ishigaki met gemak het Chinese vasteland bereiken.
Geen veiligheid maar doelwit
De Japanse overheid heeft dit jaar verscheidene bijeenkomsten gehouden om inwoners van Ishigaki te overtuigen van de voordelen van een raketbasis. De belangrijkste reden: het waarborgen van de nationale veiligheid. De officiële uitlegsessies lijken weinig te helpen, slechts enkele tientallen inwoners kwamen erop af.
"Voor ons betekent het ook helemaal geen veiligheid. Het betekent dat wij doelwit worden," zegt Hanatani. "Ik heb gehoord dat het is om ons te beschermen tegen China, maar het levert ons alleen maar extra zorgen op."
De Japanse grondwet bevat een "vredesclausule" waarin staat dat het land alleen een defensief leger mag hebben en conflicten niet met militair geweld mag beslechten. In 2016 liet toenmalig premier Shinzo Abe de interpretatie van de grondwet echter oprekken.
Nu mag Japan onder de noemer van collectieve zelfverdediging zich ook militair inzetten als een bondgenoot wordt aangevallen. In de praktijk kan Japan dus een oorlog worden ingesleurd als Amerika besluit zich te gaan mengen in een militair conflict om Taiwan.
Dat vinden de bewoners van Ishigaki geen fijne gedachte: "Het bouwen van deze raketbasis gaat de relatie met China niet verbeteren," legt Miyara uit. "Er is zelfs een groot risico dat het de situatie verergert", vervolgt ze.
Hanatani is het daarmee eens: "Het is een directe uitdaging richting China. Ishigaki wordt meegesleurd door de Amerikanen die de relatie met China doen verslechteren, en de Japanse overheid die daarin meegaat. Uiteindelijk zijn wij het slachtoffer."