Coördinator racismebestrijding politie vindt dat agent met hoofddoek moet kunnen
Een agent zou een hoofddoek of andere religieuze symbolen moeten kunnen dragen op het werk, zegt commissaris Johan van Renswoude in een interview met NRC. Hij is aangesteld als landelijk coördinator tegen racisme en discriminatie binnen de politie.
Van Renswoude stelt dat het beter bij deze tijd past "diversiteit - ook in hoe je eruit ziet - toe te laten". De politie laat weten verder niets over de uitspraken van Van Renswoude te willen zeggen. Het is in Nederland op dit moment niet toegestaan om als politieagent in uniform religieuze symbolen of kleding te dragen.
Discussie woedt al langer
De discussie over het mogelijk dragen van religieuze kleding of symbolen woedt al langer bij de politie. In 2017 liet toenmalige Amsterdamse hoofdcommissaris Pieter-Jaap Aalbersberg weten het verbod ter discussie te willen stellen. De oproep leidde er onder meer toe dat een agente in Amsterdam met een hoofddoek de straat op ging "om reacties te peilen".
Toenmalig minister Blok van Justitie zei in reactie op Aalbersberg niets te zien in een het toestaan omdat volgens hem "een uniform neutraliteit en uniformiteit" uitstraalt. Ook toenmalig korpschef Erik Akerboom reageerde afwijzend. Volgens hem was er "op dit moment geen draagvlak voor het idee".
Debat ligt ook binnen de politie gevoelig
Van Renswoude werd dit jaar aangesteld als coördinator na een reeks berichten over racisme binnen de politie. Zo zeiden (oud)-politieagenten in de documentaire De blauwe familie van KRO-NCRV dat zij of hun collega's vanwege hun huidskleur of afkomst geïntimideerd, getreiterd en gediscrimineerd worden, en dat de leiding niet ingrijpt. Ook kwam onder meer nieuws naar buiten van een besloten WhatsApp-groep waarin een groepje Rotterdamse agenten zich racistisch uitliet.
Ook Van Renswoude erkent in NRC dat het debat over toestaan van religieuze symbolen en kleding onder meer maatschappelijk, maar ook binnen de politie gevoelig ligt. Hij wil daarom een groep van experts samenbrengen om hier verder over te praten.
De korpsleiding van de politie blijft bij het officiële standpunt, maar zegt wel dat het binnen de organisatie discussie voert over "wat neutraliteit voor ons betekent", meldt een woordvoerder. "Staat het zichtbaar dragen van een religieus symbool als een hoofddoek, keppel of kruis neutraliteit in de weg of zorgt het juist voor meer verbinding? Om antwoord te krijgen op dit ingewikkelde thema is het Netwerk Divers Vakmanschap (NDV) gestart met een reeks verkenningen onder collega's."
Vakbond: 'Het roept agressie op'
Politievakbond NPB laat bij monde van voorzitter Struijs weten weinig te zien in de suggestie van Van Renswoude. Volgens Struijs zou het dragen van een hoofddoek of keppeltje "vooral agressie oproepen". Hij zegt dat de prioriteit moet liggen bij het creëren van een inclusieve en veilige politieorganisatie en dat dat al moeilijk genoeg is.
Ook voorzitter van vakbond ANPV Xander Simonis vindt dat er eerst meer werk moet worden gemaakt van onder meer het verbannen van discriminatie binnen de politie en dat pas dan een discussie gevoerd kan worden over religieuze kleding.
Voorzitter Miriam Barendse van politievakvereniging Equipe zegt in het NOS Radio 1 Journaal te begrijpen dat Van Renswoude "oplossingen zoekt om in verbinding te blijven met de maatschappij", maar sluit zich aan bij Simonis dat de politie "de handen vol heeft" met problemen als discriminatie en diversiteit.
Yesilgöz geen voorstander van religieuze kleding bij politie
Minister van Justitie Yesilgöz zei in een Kamerbrief in maart dat wat haar betreft "een discussie over het politie-uniform niet aan de orde is". "De politie is, als vertegenwoordiger van de Staat, volledig neutraal", schrijft zij. "De legitimiteit van het handelen van politie en de neutraliteit worden onder meer benadrukt door geen uitdrukking te geven aan of een standpunt te hebben over geloofs- of levensovertuigingen."
Onder meer de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme Rabin Baldewsingh meldde in september het niet eens te zijn met het argument van neutraliteit. Volgens hem doet het dragen van religieuze uitingen niet af aan de professionaliteit en neutraliteit van de overheid. "De gedachte dat zij hun functie niet onpartijdig kunnen uitoefenen, vind ik onjuist en onnodig stigmatiserend."
Verbieden mag van Europees Hof
Het College voor de Rechten van de Mens zei in 2017 al dat de politie discrimineerde door een medewerkster uit Rotterdam geen hoofddoek te laten dragen als ze in uniform is. Maar volgens het Europees Hof van Justitie mogen werkgevers wél het zichtbaar dragen van religieuze of politieke symbolen verbieden. De werkgever moet dan wel kunnen bewijzen dat neutraliteit nodig is voor de organisatie en dat het toestaan een schadelijk effect heeft.
Waar het in veel westerse landen niet is toegestaan om religieuze kleding te dragen als politieagent, zijn er ook landen waar dat wel mag. Zo heeft de politie in Schotland een officiële hoofddoek die agenten mogen dragen. Dat besluit werd onder meer genomen om meer vrouwen met een migratieachtergrond aan te trekken. Ook in onder meer Nieuw-Zeeland en bij verschillende politiekorpsen in Engeland is er een officiële hoofddoek.
