Kerstverlichting winkelcentra korter aan, maar helemaal uit is 'onbespreekbaar'

Het duurt nog even, maar de feestdagen komen snel dichterbij. En dit jaar moesten ondernemersverenigingen een bijzondere vraag beantwoorden: gaat de kerstverlichting nog wel aan met de hoge energieprijzen?

"Zeker gaat die aan, de verlichting uitdoen was echt onbespreekbaar", zegt Laurens Meijer, centrummanager van Emmen. "Het moet wel een beetje gezellig zijn, vooral nu het weer de eerste keer is dat de feestdagen echt gevierd kunnen worden."

Toch is het anders dan anders. Zo gaat de verlichting in Groningen minder lang aan, tot spijt van Fred de Bruin van de Groningse ondernemersvereniging. "De branduren gaan we substantieel beperken. In plaats van 13.00 uur tot middernacht wordt dit van 15.00 tot 21.00 uur." In de meeste steden gaan de lichtjes minder lang aan om energie te besparen. Verkopers van verlichting zien hierdoor de vraag naar tijdklokken flink toenemen.

In Deventer wordt het aantal lichtjes en de brandtijd gehalveerd. Het versieren van 120 bomen en gevels gaat ook niet door. "Dit scheelt al een derde van het energieverbruik", zegt centrummanager Peter Brouwer. "We krijgen in de winter 160.000 mensen in het centrum die thuis worden geconfronteerd met een rekening van honderden euro's. Dus we willen irritatiemomenten, die heel begrijpelijk zijn, voorkomen."

Kerstverlichtingverkoper Altitude Services merkt dat ook sommige bedrijven dit jaar niet flink uitpakken met verlichting. "Ze denken extra na over hoe het eruit ziet. En met de hoge rekeningen voelt het voor sommigen dan toch wrang." Sociale media hebben hier ook een rol in. "Hier zie je de publieke opinie voorbij komen en daarbij wordt opgeroepen om maatschappelijk verantwoord te zijn", zegt centrummanager Meijer uit Emmen.

Ondernemers door heel Nederland willen inwoners graag licht in donkere tijden bieden, maar dat een gezellige sfeer ook meer klanten naar de horeca en winkels trekt, speelt ook mee. "Kerstverlichting is erg belangrijk voor de sociale samenhang," zegt Maarten Hajer, hoogleraar Urban Futures aan de Universiteit Utrecht. "Winkels gaan het nu niet redden met hun prijzen ten opzichte van het internet. Ze moeten het echt hebben van een beleving. Als een straat er niet goed uitziet, gaan mensen er ook niet winkelen. De gezelligheid is dus ook eigenbelang."

LED verlichting

Bij veel ondernemersverenigingen klinken ook geluiden dat de overstap naar led-verlichting al besparend genoeg is. "Het is wel onderwerp van gesprek geweest, maar led heeft geen enorme impact op de stroomkosten", zegt Maarten Mulder, binnenstadmanager van Nijmegen.

Dit jaar branden in Nijmegen de lichtjes elf in plaats van dertien weken, en maar zes in plaats van acht uur per dag. Dit leidt tot een besparing van ruim 35 procent. Het totale verbruik komt dit jaar hiermee uit op zo'n 7000 kWh, ongeveer het gemiddelde jaarverbruik van twee huishoudens.

In Den Bosch is nog geen sprake van besparingen. "Die donkere maanden zijn al donker genoeg", zegt Monique de Klein van ondernemersvereniging Hartje 's Hertogenbosch. In sommige steden dus wat korter of minder verlichting, maar het verdwijnt niet helemaal. Terecht, vindt hoogleraar Hajer: "Uiteindelijk is Kerst ook een moment van troost en samenhang. Deze sociale functie wordt juist sterker als het minder goed gaat. Het is net als chocola; als het slechter gaat, houden mensen er meer van."