'Tientallen klachten van misbruik en mishandeling in Gelders jeugddorp'

Meerdere oud-pleegkinderen die in Jeugddorp De Glind woonden, zeggen lichamelijk of geestelijk te zijn mishandeld. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland. Ook zeggen enkelen dat ze seksueel zijn misbruikt. Volgens de regionale omroep waren sommige verhalen bekend bij de directie van De Glind, maar werd er zelden aangifte gedaan. Het gaat om de periode 1980-2000.

In De Glind, een dorp vlak bij Barneveld, is plek voor 120 uithuisgeplaatste kinderen die worden opgevangen in onder meer gezinshuizen. Het dorp bestaat ruim honderd jaar en heeft de intentie om pleegkinderen een normale jeugd te geven binnen een grotendeels gereformeerde dorpsgemeenschap.

Omroep Gelderland sprak met meer dan 40 oud-pleegkinderen die tussen 1980 en 2000 in De Glind hebben gewoond. Zeker 29 van hen zeggen fysieke of geestelijke mishandeling te hebben meegemaakt in het pleeggezin waar ze verbleven. Zes oud-pleegkinderen vertellen seksueel te zijn misbruikt. Daarnaast spreken diverse andere slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

'Te hardhandig'

Zo vertellen drie pleegkinderen onafhankelijk van elkaar over fysieke mishandeling. Eén vertelt: "Mijn pleegzusje kwam te laat thuis. De pleegvader sloeg haar zo hard dat ze over de bank met haar hoofd tegen de tafel viel. Jongens trapte hij letterlijk naar boven."

Volgens de pleegkinderen is dit gemeld bij het hoofdkantoor. Het pleeggezin is vertrokken, maar de pleegvader werkt volgens Omroep Gelderland nog altijd als jeugdbeschermer.

In een ander pleeggezin waren eind jaren 90 vier meldingen van seksueel misbruik bekend, waarna De Glind het gezin op non-actief zette. Ook waren er signalen van fysiek geweld bekend bij de directie. Volgens Omroep Gelderland werd er geen aangifte gedaan en werd de pleegvader later docent en vertrouwenspersoon op een scholengemeenschap.

Over een derde pleegvader waren meerdere signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bekend. Een maatschappelijk werker bevestigt dat de pleegvader ook diverse keren is aangesproken op te hardhandig ingrijpen. Toch mocht hij aanblijven als pleegouder. Ook tegen hem is geen aangifte gedaan. Hij bleef onbestraft en werkt nu als therapeut en geeft gezinstherapie, schrijft Omroep Gelderland.

In een vierde huis vertellen meerdere oud-pleegkinderen over het vermeende schrikbewind dat de pleegouder hanteerde. "Als je op je tenen liep, liep je nog te hard. De kleintjes moesten soms uren aan tafel zitten met hun armen over elkaar tot ze naar bed gingen. Dan hadden ze blijkbaar iets verkeerd gedaan."

In een vijfde pleeggezin kon de pleegvader volgens een oud-pleegkind "tot bloedens toe" slaan. Ook een ander oud-pleegkind zegt dat hij in dit huishouden werd mishandeld. Daarover is een officiële klacht ingediend, maar die is door de klachtencommissie ongegrond verklaard. De pleegvader was volgens Omroep Gelderland tot twee jaar geleden leidinggevende bij Pluryn, zorgaanbieder in De Glind.

Niet geloofd

Veel oud-pleegkinderen vertellen dat hun klachten vaak niet geloofd werden. Meldingen bij leidinggevenden leidden zelden tot actie, zeggen ze.

Vijf pleeggezinnen die worden beschuldigd van fysieke- en geestelijke mishandeling of seksueel misbruik, zijn door de regionale omroep benaderd voor wederhoor. Eén pleeggezin zegt altijd "met veel plezier op de Glind gewerkt" te hebben en altijd "een goede, open werkrelatie" te hebben gehad.

De pleegvader uit een tweede gezin reageert: "na de beschuldigingen is er een intern onderzoek geweest waar ook beschuldigingen naar voren kwamen van fysieke mishandeling. Ik herken mij daar niet in." Een derde pleegvader, die vooral wordt beschuldigd van geestelijke mishandeling, noemt de aantijgingen absurd. Een vierde en vijfde pleegvader wilden niet reageren.

Zorgaanbieder

In een reactie op de genoemde misstanden zegt Pluryn, zorgaanbieder in De Glind, niet te weten wat zich heeft afgespeeld in de jaren 90. "In de archieven van voorgaande organisaties vonden wij niets over misstanden in die jaren. Een interne audit in 2019 gaf geen aanleiding tot verder onderzoek. Uiteraard zegt dit niets over wat er in het verleden daadwerkelijk heeft plaatsgevonden."

Pluryn zegt het te betreuren dat enkele oud-cliënten zich niet gehoord voelen. De organisatie wil niet ingaan op individuele gevallen. Wel geeft de zorgaanbieder toe dat klachten in het verleden niet altijd goed zijn afgehandeld.

Zo kwamen drie oud-cliënten in 2019 op het hoofdkantoor namens meerdere vermeende slachtoffers. Met die verhalen is te weinig gedaan, aldus Pluryn. "We hebben geluisterd, maar de afgesproken acties nog onvoldoende opgepakt." In reactie op de verhalen van de oud-pleegkinderen richt Pluryn een speciale plek in waar (oud-)cliënten en (oud-)gezinshuisouders met hun verhaal terechtkunnen.