'Iconische' Ritsma voor KNSB ideale man die met vuist op tafel kan slaan
Wat voor type bondscoach hij is? Twee woorden volstaan voor Rintje Ritsma, de verrassende nieuwe keuzeheer van schaatsbond KNSB, verantwoordelijk voor de teamonderdelen, om zichzelf bij zijn presentatie te typeren.
"Helder. Eerlijk."
Met meel in de mond praten. Marchanderen. Om de hete brij heen draaien. Het is er de komende vier jaar niet bij onder het bewind van de voormalig schaatskampioen die nimmer een blad voor de mond nam of van zijn hart een moordkuil maakte.
'Afspraak is afspraak'
De Nederlandse topschaatsers weten met Ritsma (52) op voorhand wie ze voor zich hebben. In drie woorden: "Afspraak is afspraak."
De hamvraag luidde of de benoeming niet wat aan de late kant was, luttele weken voor aanvang van seizoen 2022/2023. Ach, het is maar hoe je het bekijkt, antwoordde Remy de Wit, de technisch directeur van de schaatsbond. "In ieder geval niet wanneer de Winterspelen van 2026 in Milaan het doel zijn."
Ritsma is volgens De Wit hoe dan ook de juiste man op de juiste plaats. "Iemand met verstand van zaken die door alle partijen wordt gedragen."
En, niet onbelangrijk na drie rumoerige seizoenen en de tegenvallers van olympisch Peking onder Ritsma's voorganger Jan Coopmans: "Een man met overwicht die niet bang is met de vuist op tafel te slaan."
Geen derde keuze
Toch prijkte de naam van Ritsma niet bovenaan De Wits lijstje. Hij voerde eerder gesprekken met Remmelt Eldering en Johan de Wit, die hun sporen verdienden als coach in Canada en Japan.
Dat beiden bedankten voor de eer, betekende volgens De Wit niet dat Ritsma zijn derde keuze was. "Want ik beschikte over een lijst waarin prioriteit ontbrak."
Wie geen zin heeft in de reis naar Milaan, moet daar zeker niet aan beginnen.
Na Ab Krook, Wopke de Vegt, Arie Koops, Theo de Rooij, Geert Kuiper en Coopmans is Ritsma de zevende verantwoordelijke voor de teamonderdelen binnen de schaatsbond.
Hoewel slechts in het bezit van ST3, het laagste landelijke trainersdiploma, geldt de Lemster als de ideale kandidaat. Een verbinder die eindelijk een eenheid moet smeden van de rijders uit de drie grote commerciële ploegen, die elkaar vorig seizoen soms het licht in de ogen niet gunden.
Bekijk hieronder de reacties van Antoinette de Jong, Jutta Leerdam en Kjeld Nuis op de aanstelling van Ritsma:
Dat hij niet over de hoogste papieren beschikt, doet volgens De Wit niet ter zake. Dat hij nauwelijks ervaring heeft als coach evenmin.
Nadat hij op 38-jarige leeftijd vanwege rugproblemen gedwongen een streep zette onder het schaatsen, was hij een blauwe maandag topsportmanager bij de bobsleebond. Binnen het schaatsen vervulde hij sindsdien slechts twee functies in de periferie van de topsport.
Hij zat vijftien jaar geleden in de Commissie Schenk, vernoemd naar voorzitter Ard Schenk. Het college werd destijds in het leven geroepen om 'de topsportstructuur van het Nederlandse schaatsen te optimaliseren'. Recenter was hij als adviseur verbonden aan het Gewest Friesland. Daarbij bleef het.
'Behoefte aan iconisch figuur'
In de optiek van De Wit is Ritsma's statuur vele malen belangrijker dan ervaring of papiertjes. "We hadden echt behoefte aan een iconisch figuur. Iemand met wie coaches willen overleggen. Wanneer dat je criteria zijn, vallen veel kandidaten af."
Toch was het allesbehalve een uitgemaakte zaak dat Ritsma de vacature van bondscoach zou invullen. Tot drie weken geleden duidde niets erop dat hij na 27 jaar weer zou terugkeren onder de vleugels van de KNSB.
Net als in 1995 had hij naar eigen zeggen niet echt een hoge pet op van de schaatsbond toen hij vorige maand werd gepolst door De Wit. "Op basis van wat ik afgelopen seizoen had gezien was ik heel sceptisch."
Taakverdeling tussen Ritsma en De Wit
Al na het eerste gesprek met de 'TD' waren Ritsma's ergste twijfels echter weggenomen. "Het werd me duidelijk dat de schaatsers er heel anders in staan dan een jaar geleden."
Ritsma kreeg bovendien een aanbod dat hij welhaast niet kon weigeren. In zijn nieuwe hoedanigheid hoeft hij zich slechts bezig te houden met sporttechnische zaken. Planning en communicatie met ploegen en buitenwacht komen voor rekening van De Wit.
Ritsma de lusten, De Wit de lasten, zogezegd.
Ondanks die rolverdeling wilde Ritsma het bondscoachschap geen duobaan noemen. "Omdat er meer dan twee mensen nodig zijn om dit tot een succes te maken."
Aanhaken of afhaken, wordt in ieder geval Ritsma's motto. Hij repte over een trein die vertrekt en waar eenieder die over vier jaar in olympisch Milaan de ploegenachtervolging en/of massastart wil rijden dient op te springen. "Wie geen zin heeft in die reis, moet daar zeker niet aan beginnen."
Nieuwe wind
Het is in ieder geval gedaan met de vrijblijvendheid op de onderdelen die in het verleden maar al te vaak als bijnummers werden afgedaan, waarschuwde de Lemster. "De sporters hebben zelf de afgelopen jaren een bepaalde vrijheid gecreëerd die ze eigenlijk zelf niet willen."
Dus waait onder Ritsma straks een nieuwe wind. "Wie zonder geldige reden afwezig is, valt buiten de boot voor Milaan 2026. Alleen gegronde afmeldingen worden geaccepteerd. Al betekent dat niet dat iemand al na één afzegging zijn plek kwijt is."
Ik geloof niet dat er veel mensen zijn die me niet graag op deze plek zien.
Ritsma's eerste taak is om met de trainers van de commerciële teams om de tafel te zitten. Pas daarna presenteert hij zijn plannen.
Ontegenzeggelijk voordeel: de partijen weten wat ze aan elkaar hebben. Met twee van de drie coaches van de commerciële formaties werkte Ritsma in het verleden immers nauw samen.
Jillert Anema (Team Zaanlander) was zijn fysiotherapeut bij de Sanex-ploeg die in 1995 het levenslicht zag toen Ritsma zich uit onvrede afscheidde van de KNSB. Vier jaar later maakte Gerard van Velde (Team Reggeborgh) aan de zijde van Ritsma een doorstart, nadat hij eerder zijn schaatsen aan de wilgen had gehangen.
Creatief denken, oplossingen zoeken en open communiceren. Zonder verder in details te willen treden, noemde Ritsma het de drie pijlers waarop hij de komende vier jaar wil bouwen.
Enthousiasme en goede wil zijn in ieder geval aanwezig onder de schaatsers, concludeerde hij lachend. Althans, hij had nog geen geluiden opgevangen die op het tegendeel wezen.
"Ik ga straks meteen op Whatsapp kijken of ik het misschien mis heb. Maar ik geloof niet dat er veel mensen zijn die me niet graag op deze plek zien."
